Nổi gió là phim cách mạng kinh điển của điện ảnh Việt Nam, do đạo diễn Huy Thành và Lê Bá Huyến thực hiện. 

Được chuyển thể từ vở kịch cùng tên của Đào Hồng Cẩm, phim điện ảnh tái hiện chân thực bi kịch chia cắt trong các gia đình Việt Nam thời chiến khi các thành viên đứng ở hai phía đối lập.

Năm 1970, Nổi gió xuất sắc giành giải thưởng Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ nhất. 

Nổi gió mang đậm tính nữ của điện ảnh Việt Nam

Xuất hiện tại Cine7 - Ký ức phim Việt phát sóng trên VTV3 tối 12-4, nhà phê bình điện ảnh, TS Ngô Phương Lan - chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam - đánh giá Nổi gió là phim điện ảnh mang ý nghĩa to lớn vì thể hiện trực diện cuộc chiến của đồng bào miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Lấy đề tài chiến tranh, Nổi gió tập trung vào Vân - một người phụ nữ kiên trung, mạnh mẽ. Theo TS Ngô Phương Lan, việc lấy nhân vật nữ làm trung tâm là một thủ pháp ấn tượng, mang nét đặc sắc về tính nữ trong điện ảnh Việt Nam. 

"Trong các bài viết của mình, tôi tổng kết được một nét đặc sắc của điện ảnh Việt Nam đó chính là tính nữ. 

Nhân vật nữ luôn chuyên chở số phận của dân tộc và tất cả đức tính của người Việt Nam. Đó là sự thủy chung, sự hy sinh và tinh thần vượt lên tất cả, luôn nhận về bản thân mình những điều khó khăn, thậm chí là mất mát" - bà phân tích. 

Điều khiến TS Ngô Phương Lan ấn tượng nhất trong Nổi gió màn diễn xuất đầy ấn tượng của NSND Thụy Vân. 

Dù không phải người con Nam Bộ nhưng cố diễn viên lại thành công hóa thân thành nhân vật mà theo TS Ngô Phương Lan đánh giá là rất khó - nhân vật mang tính chất biểu tượng của đội quân tóc dài. 

"Việc một người con gái Kinh Bắc lại hóa thân trọn vẹn, cảm xúc như vậy là một thành công lớn. Tôi nghĩ khó có ai có thể làm được điều này ngoài NSND Thụy Vân" - bà kết luận. 

"Mẹ không sợ vì mẹ nghĩ mình là chị Vân"

TS Ngô Anh Đào - con gái của cố NSND Thụy Vân - mang đến nhiều kỷ vật của bà đến trường quay. Đó là những tấm ảnh đầy quý giá mà cố diễn viên chụp lúc đóng phim Nổi gió, khi bà vào Phủ Chủ tịch và được chụp chung với Bác Hồ. 

Lúc sinh thời, NSND Thụy Vân kể cho chị Ngô Anh Đào nghe rất nhiều câu chuyện khi trong quá trình quay Nổi gió. Tuy nhiên điều mà chị nhớ và ấn tượng nhất là nhân vật Vân bị địch tra tấn bằng cách đốt mười đầu ngón tay. 

"Ngày xưa, đóng phim không có kỹ xảo gì mà hoàn toàn dựa vào diễn viên. Về cảnh quay đó, bác Huy Thành yêu cầu 'một đúp ăn ngay', không có tập dợt gì từ trước hết. 

Mẹ tôi kể rằng các cô chú phụ trách hóa trang, đạo cụ trong đoàn phim đã dùng gạc quấn hết mười đầu ngón tay của mẹ, đắp thạch cao bên ngoài và tẩm lửa đốt. 

Bên cạnh mẹ là một chú cầm thùng nước để khi cảnh quay vừa kết thúc là nhúng tay vào đó ngay" - TS Ngô Anh Đào hồi tưởng lại. 

Vào thời điểm nghe NSND Thụy Vân kể chuyện, chị Ngô Anh Đào tò mò, hỏi rằng liệu bà có sợ không vì đó là một cảnh quay đầy nguy hiểm. 

Song, cố diễn viên trả lời: "Không, lúc ấy mẹ không sợ. Vì đã hóa thân trọn vẹn, lúc ấy mẹ nghĩ mình là chị Vân". 

Lắng nghe câu chuyện của NSND Thụy Vân qua lời kể của con gái, TS Ngô Phương Lan bày tỏ sự nể phục: "Vào thời điểm cách đây 60, tôi nghĩ làm được thật những cảnh như vậy là điều quá kinh khủng. 

Thế hệ các cô, các chú cũng từng được Bác Hồ dạy rằng trên mặt trận văn hóa, các nghệ sĩ cũng là chiến sĩ và phải có tinh thần chiến sĩ. Họ đã vượt qua các thử thách, mà hơn hết là thử thách với chính mình". 

Cánh đồng hoang là bản hùng ca trữ tình, gói gọn tất cả triết lý dân tộc

Đó là chia sẻ của nhà phê bình điện ảnh, TS Ngô Phương Lan - chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam, khi nói về Cánh đồng hoang trong chương trình Cine 7 - Ký ức phim Việt tối 5-4.