Xe buýt tự lái ban đêm di chuyển trên đường phố Seoul (Hàn Quốc) - Ảnh: cbiz.chosun.com

Trí tuệ Nhân tạo (AI) ngày càng đóng vai trò quan trọng trong phương tiện di chuyển của con người. Rõ ràng nhất là sự xuất hiện của xe tự lái, một trong những tiến bộ ấn tượng nhất của AI những năm gần đây.

Tuy nhiên, hiện chưa có xe tự lái hoàn toàn (cấp độ 5) và xe không cần người lái vẫn chưa thể lưu thông đại trà. Dù vậy, xe bán tự động với các hệ thống hỗ trợ lái đã bắt đầu được bán ra tại châu Âu.

Hầu hết các ôtô hiện nay đều được trang bị nhiều cảm biến như camera, cảm biến lidar, siêu âm... có tích hợp phần mềm AI. AI có thể phân tích các chướng ngại vật hoặc vạch kẻ trắng trên đường, cũng như can thiệp nếu nhận thấy các vấn đề không đảm bảo an toàn. Những trợ giúp tự động này không chỉ mang lại sự tiện lợi mà còn nhằm nâng cao độ an toàn cho người sử dụng.

Không chỉ liên quan lĩnh vực giao thông đường bộ, trong lĩnh vực hàng không, cũng có rất nhiều vấn đề đặt ra. Trong những năm qua, AI đã đạt được nhiều tiến bộ vượt bậc trong lĩnh vực này.

Tập đoàn sản xuất máy bay Airbus và tập đoàn Boeing, hai "ông lớn" của ngành hàng không, đang nghiên cứu tự động hóa máy bay và phần mềm của họ đã có thể quản lý các hoạt động cả trên mặt đất lẫn trên không mà không cần sự can thiệp của con người.

Gần đây, một máy bay Airbus A350 khổng lồ của Airbus đã cất cánh và hạ cánh thành công mà không cần phi công điều khiển. Tuy nhiên, việc triển khai máy bay không người lái vẫn gặp nhiều rào cản pháp lý và cả tâm lý.

Theo cuộc khảo sát tại Pháp vào năm ngoái, 82% người được hỏi cho rằng AI không nên thay thế con người trong việc điều khiển máy bay và 83% sẽ không đặt vé trên một chuyến bay có phụ lái là AI.

Mặc dù vậy, hiện có rất nhiều thiết bị bay không người lái dùng cho hoạt động giám sát quân sự và hoạt động dân sự (như giao hàng). Trong tương lai không xa, những chiếc taxi bay cũng sẽ hoạt động theo mô hình này.

Hiện các cơ quan quản lý của châu Âu và Mỹ đã bắt đầu "mở cửa" cho các dự án này. Dù vậy, họ vẫn đặt an toàn là tiêu chí ưu tiên hàng đầu. Giám đốc Điều hành của Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu (EASA), ông Luc Tytgat nhấn mạnh, trong trường hợp phi hành đoàn không thể điều khiển, các hệ thống tự động tiên tiến cần được triển khai để điều khiển máy bay. 

Lĩnh vực hàng hải cũng đang theo xu hướng tương tự, với các dự án tàu tự hành và hệ thống hỗ trợ điều hướng ngày càng hiệu quả. Theo công ty tư vấn Capgemini, AI sẽ giúp giảm sở hữu ôtô bằng cách chuyển dịch đáng kể từ giao thông cá nhân sang giao thông công cộng, chia sẻ hoặc sử dụng phương tiện di chuyển khác.

Đáng chú ý, AI tạo sinh sẽ tác động mạnh mẽ đến hiệu quả hoạt động với việc tính toán lộ trình ngày càng chính xác và cá nhân hóa trải nghiệm của hành khách, từ đó mang lại lợi ích lớn cho các doanh nghiệp vận tải, nhân viên của họ, cũng như khách hàng và cả môi trường.

AI đang mở ra một tương lai đầy hứa hẹn cho ngành giao thông vận tải. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những lợi ích mà AI mang lại, cần có những quy định và chuẩn mực rõ ràng ở cấp độ quốc gia, khu vực và quốc tế, đồng thời cần chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với những thách thức mới.