Theo UBND TP.HCM, trong nhiều năm qua, hệ thống sông, kênh, rạch của thành phố giữ vai trò quan trọng trong thoát nước, điều tiết mưa lũ và tạo nên không gian công cộng đặc thù. Song đến nay, thành phố vẫn còn hàng chục ngàn căn nhà ven kênh rạch, tập trung chủ yếu tại các khu vực chịu áp lực thoát nước lớn.

Thực trạng này làm tăng nguy cơ cháy nổ, sạt lở, cản trở dòng chảy, gây ngập úng, ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan đô thị lẫn chất lượng sống của người dân.

Tại buổi làm việc giữa Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM và tỉnh ủy Bình Dương, tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu (trước sáp nhập), theo thông báo kết luận số 235 ngày 24-6-2025, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo "cần đầu tư mạnh mẽ hơn nữa, tốc độ nhanh hơn nữa để xóa nhà tạm trên và ven sông, kênh rạch".

Thực hiện chỉ đạo này, nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ nhất nhiệm kỳ 2025 - 2030 đặt mục tiêu đến năm 2030 di dời 50% số nhà ven kênh rạch, tương đương 20.000 căn.

TP.HCM đã phê duyệt hai đề án lớn gồm: Đề án chỉnh trang đô thị khu vực nhà trên, ven sông, kênh, rạch giai đoạn 2025 - 2030 và đề án chỉnh trang đô thị khu vực nhà ven kênh rạch thuộc quận 8 (cũ) nay là ba phường Chánh Hưng, Bình Đông, Phú Định.

Các đề án hướng tới nạo vét, khơi thông dòng chảy, chống sạt lở, xây dựng đường và kè ven kênh, cải tạo môi trường và phát triển không gian công cộng. Tổng nhu cầu vốn cho hai đề án lên tới 105.000 tỉ đồng.

Trong khi đó, TP.HCM đang tập trung cho các mục tiêu tăng trưởng kinh tế "hai con số", phát triển hạ tầng giao thông chiến lược như metro và nhiều dự án kết nối liên vùng theo chỉ đạo của Chính phủ và Quốc hội.

Việc di dời, bồi thường và tái định cư nhà ven kênh rạch đòi hỏi nguồn tiền rất lớn, đặc biệt là bồi thường, khả năng cân đối của ngân sách thành phố trước mắt khó khăn.

Vì vậy, để đẩy nhanh tiến độ chỉnh trang kênh rạch và cải thiện môi trường đô thị, UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ 10.000 tỉ đồng từ nguồn vốn về biến đổi khí hậu và xử lý ô nhiễm môi trường do Bộ quản lý.

TP.HCM đề nghị Trung ương xem xét, hỗ trợ để có thêm nguồn lực thực hiện mục tiêu xóa nhà ven kênh rạch, khơi thông dòng chảy, nâng cao chất lượng sống của người dân.

TP.HCM dự kiến di dời xong 20.000 nhà trên và ven kênh rạch trước 2030

TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030, tỉ lệ đất giao thông trên đất xây dựng đô thị đạt 16-26%; tỉ lệ thu gom nước thải đô thị đạt 80%; di dời 20.000 nhà trên và ven kênh rạch...