Ông Nguyễn Hòa Bình, chánh án TAND tối cao (bên trái) tại hội thảo - Ảnh: HỮU KHÁ

Ngày 9-7, tại Đà Nẵng, TAND tối cao phối hợp Bộ Nội vụ Úc và Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc đã tổ chức "Hội thảo tham vấn đối với dự thảo nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về tội rửa tiền và tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có".

Đang diễn biến phức tạp

Ông Nguyễn Hòa Bình, bí thư trung ương Đảng, chánh án TAND tối cao cho rằng ở Việt Nam, tội phạm rửa tiền không phải là tội phạm truyền thống, nhưng trong thời đại toàn cầu hóa, loại tội phạm này đang có những diễn biến phức tạp và tác động xấu đến nền kinh tế.

Theo ông Nguyễn Hòa Bình, thực tiễn phòng, chống tội phạm cho thấy hiện nay ở Việt Nam đã xuất hiện khá nhiều phương thức, thủ đoạn rửa tiền rất tinh vi. 

"Tội phạm rửa tiền lợi dụng thói quen giao dịch bằng tiền mặt để mua tài sản có giá trị cao như bất động sản, nhà cửa, ô tô, vàng bạc, đá quý…sau đó nhờ người khác đứng tên, cất giấu nhằm hợp thức nguồn tiền thu được từ các hoạt động tội phạm. 

Bên cạnh đó là nhiều thủ đoạn phạm tội tinh vi khác. Do đó, chúng ta rất cần một lực lượng thực thi pháp luật được trang bị đầy đủ kiến thức, thông tin cũng như hệ thống pháp luật hoàn thiện để đấu tranh chống loại tội phạm này một cách hiệu quả" - ông Bình, nói.

Ông cho biết, để có cơ sở pháp lý nhằm xử lý ngày càng có hiệu quả loại tội phạm này, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung và cụ thể hóa các tình tiết có tính chất định tính về tội rửa tiền nhằm tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn áp dụng. 

Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số quy định chưa thực sự rõ ràng, cụ thể nên cần phải hướng dẫn để bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.

Tội phạm thu được tài sản khổng lồ

Phát biểu tại hội thảo, bà Anne Freestone, Tham tán, Tổng lãnh sự quán Australia tại TP.HCM nhấn mạnh: "Rửa tiền là một vấn đề lớn, mang tính toàn cầu và là nhân tố chính thúc đẩy tội phạm có tổ chức và tài trợ cho khủng bố. 

Tội phạm thường thu được khối lượng ngân sách khổng lồ từ các hành vi phi pháp như buôn ma túy, buôn người và tham nhũng. 

Để hưởng lợi từ các hành vi đó, tội phạm cũng thường tìm cách đưa những khoản ngân sách này vào hệ thống tài chính hợp pháp nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của chúng. Ngăn ngừa việc lạm dụng các hệ thống tài chính trong nước và quốc tế đóng một vài trò sống còn trong cuộc chiến chống lại loại tội phạm này".

Theo bà Anne Freestone, chỉ xử lý hình sự đối với các hành vi phạm tội sẽ không có đủ sức răn đe đối với tội phạm khi mà động cơ chính là lợi nhuận và lòng tham. Điều tra hiệu quả, truy tố thành công các trường hợp rửa tiền sẽ đem đến một thông điệp mạnh mẽ rằng mắc tội thì sẽ bị trừng trị.

Trong khi đó, ông Christopher Batt, Cố vấn về phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc khu vực Mêkông - Đông Nam Á cho biết  năm 2019, lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền FATF sẽ thực hiện đánh giá quốc gia về hiệu quả phòng, chống rửa tiền ở Việt Nam. 

Tại kỳ đánh giá này, Việt Nam cần thể hiện các định chế về phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố hiệu quả ra sao. 

"Nghị quyết cần phải được hoàn thiện và ban hành càng sớm càng tốt để Việt Nam có thể thực sự áp dụng hiệu quả các quy định của pháp luật hình sự về rửa tiền trước khi kỳ đánh giá diễn ra vào năm sau" - ông Christopher Batt nói.

Ban Bí thư: Xử nghiêm vụ đánh bạc, rửa tiền liên quan cán bộ công an

TTO - Ban Bí thư cho rằng vụ án "Tổ chức đánh bạc, đánh bạc, lừa đảo, rửa tiền" này có quy mô đặc biệt lớn, liên quan đến cán bộ của lực lượng công an, dư luận rất quan tâm.