Binh sĩ Philippines tập trận ở căn cứ không quân Clark thuộc thành phố Angeles, từng là một căn cứ của Mỹ - Ảnh: Reuters

Theo AFP, hai nước ký kết hiệp ước quân sự EDCA năm 2014 nhưng đến nay chưa thể thực hiện được do các vấn đề pháp lý. Theo nội dung hiệp ước, Mỹ sẽ tăng cường triển khai quân luân phiên tới Philippines tham gia tập trận và hỗ trợ nước chủ nhà xây dựng các cơ sở quân sự.

Người phát ngôn Tòa án Tối cao Theodore Te cho biết theo kết quả bỏ phiếu với tỷ lệ 10-4, các thẩm phán Tòa án Tối cao xác định chính quyền Tổng thống Benigno Aquino có quyền ký hiệp ước EDCA mà không cần sự phê chuẩn của Quốc hội.

Giới quan sát nhận định ông Aquino ký hiệp ước quân sự với Mỹ nhằm giúp Manila tăng cường năng lực quốc phòng và nâng tầm quan hệ quân sự với Washington để đối phó với tham vọng chủ quyền vô lý của Trung Quốc trên biển Đông.

Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng vận động mạnh mẽ cho EDCA bởi đây là một phần trong chiến lược “tái cân bằng” của Washington ở châu Á - Thái Bình Dương. Tuy nhiên nhiều tổ chức phản đối Mỹ đã đâm đơn kiện chống hiệp ước này.

Philippines ký EDCA với Mỹ tháng 4-2014 khi ông Obama thăm Manila. Theo hiệp ước, lực lượng Mỹ sẽ có quyền tiếp cận các cơ sở quân sự, sân bay và hải cảng Philippines.

Washington cũng có thể triển khai vũ khí tới quốc gia Đông Nam Á để huy động lực lượng nhanh chóng khi có tình huống khẩn cấp xảy ra.