Thủy điện chắn thác 5 tầng: Địa phương ủng hộ, doanh nghiệp mừng nhưng dân phản đối

Thác 3 trong cụm thác 5 tầng vẫn còn giữ được vẻ hoang sơ - Ảnh: TRUNG TÂN

Sáng 3-7, lãnh đạo Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Đắk Nông cho biết UBND tỉnh đã có văn bản đồng ý tiếp tục triển khai dự án thủy điện Đắk R’ké trên suối Đắk R’ké (giữa xã Đắk Sin và Nam Bình, huyện Đắk R’lấp, Đắk Nông).

Xin giữ thác vì con cháu

Việc triển khai dự án thủy điện trên thượng nguồn cụm thác 5 tầng nổi tiếng Đắk Nông này được địa phương ủng hộ, doanh nghiệp mừng, nhưng dân phản đối vì nguy cơ sẽ xóa sổ danh thắng này. 

Dự án thủy điện Đắk R’ké có tổng công suất 5MW với tổng mức đầu tư ban đầu hơn 128 tỉ đồng được cấp chủ trương đầu tư lần đầu vào năm 2009 cho Công ty cổ phần thủy điện Đắk Nông.

Theo chủ trương đầu tư ban đầu, dự án này bao chiếm gần 270ha đất tại khu vực này và đi vào hoạt động vào năm 2011. Tuy nhiên, sau đó dự án được ‘bán’ lại cho Công ty cổ phần Đại An (Đắk Nông). 

Năm 2016, UBND tỉnh Đắk Nông có quyết định điều chỉnh dự án và vẫn giữ công suất 5MW nhưng giảm số diện tích bao chiếm đất còn hơn 24ha. Riêng đập chắn nước dự án này vẫn nằm ngay thượng nguồn thác 1 trong cụm thác 5 tầng.

Theo ông Xưởng, việc đặt đập chặn trên thượng nguồn sẽ giết chết cụm thác 5 tầng. Trong ảnh là thác 2 trong cụm 5 thác - Ảnh: TRUNG TÂN

Đây cũng là điều người dân và dư luận lo lắng nhất vì đập thủy điện này đặt ra nguy cơ sẽ xóa sổ danh thắng nổi tiếng của tỉnh Đắk Nông. Vì vậy, trong năm 2019, Tỉnh ủy Đắk Nông đã có văn bản yêu cầu tạm dừng dự án để tiếp tục đánh giá những tác động có thể khiến cụm thác bị xóa sổ.

Tuy nhiên, mới đây, UBND tỉnh Đắk Nông tiếp tục khởi động lại dự án thủy điện trên thác 5 tầng nên những lo lắng cũ của người dân địa phương và dư luận tiếp tục được xới lại.

Ông Nguyễn Văn Xưởng (50 tuổi, trú thôn 5, xã Đắk Sin) cho biết thác 5 tầng này được người dân tự phát hiện trong quá trình canh tác nông nghiệp và báo địa phương. Nhiều năm trở lại đây, cụm thác này được hàng vạn người dân đến tham quan, vãn cảnh.

Ông Xưởng và nhiều người dân tại khu vực này lo lắng rằng nếu dự án thủy điện ‘đè đầu’ trên cụm thác thì nguồn nước tạo ra ghềnh thác sẽ thiếu hụt, thác 5 tầng sẽ bị "xóa sổ".

"Tôi từng dẫn bí thư Tỉnh ủy, chủ tịch UBND tỉnh, huyện đi từng con thác và tha thiết mong lãnh đạo xem xét lại. Chúng ta không thể vì lợi ích nhỏ, cục bộ cho một doanh nghiệp để đánh đổi một danh lam, thắng cảnh đẹp như thác 5 tầng này. Tôi quyết liệt phản đối là vì muốn bảo vệ cảnh đẹp này cho du khách, con cháu sau này", ông Xưởng tâm sự.

Địa phương, doanh nghiệp đồng thanh "không ảnh hưởng"

Vẻ đẹp hoang sơ, khó cưỡng của dòng thác 3 trong cụm thác 5 tầng - Ảnh: TRUNG TÂN

Việc khởi động lại dự án thủy điện khiến ông Xưởng và người dân lo lắng, nhưng lại được địa phương này ủng hộ, doanh nghiệp thì vui mừng.

Ông Lê Văn Thị - giám đốc Sở Công thương Đắk Nông, cho biết sau một thời gian tạm ngưng để đánh giá tác động đến thác 5 tầng, các ngành địa phương thống nhất tiếp tục cho dự án này triển khai.

Theo ông Thị, dự án có 2 đập trên các dòng suối Đắk R’ké cao 7m, hồ hơn 1ha (dung tích hơn 20.000m3) và đập chính trên dòng Da Anh Kông cao 6m, hồ chiếm đất hơn 2ha (dung tích hơn 430.000m3), hai suối thông nhau bằng ống thông hồ nên hỗ trợ nguồn nước qua lại.

"Hai hồ này là dạng hồ nhỏ nên nguy cơ ảnh hưởng đến đập không lớn, nguy cơ hạ du thấp. Hiện sở đã thẩm định thiết kế cơ sở của dự án này để chủ đầu tư tiếp tục triển khai các bước tiếp theo. Ngoài ra, theo thiết kế cũng như cam kết của chủ đầu tư thì nguồn nước duy trì cho cụm thác 5 tầng là 0,89m3/s. Ngoài ra, trong các tháng 2,3,4 hàng năm, nhà máy không phát điện để đảm bảo nguồn nước cho dòng thác vào mùa khô", ông Thị thông tin.

Còn ông Phan Công Việt - phó giám đốc Sở Văn hóa thể thao và du lịch Đắk Nông khẳng định rằng một dự án thủy điện đặt trên đỉnh thác kiểu gì cũng có nguy cơ, không thể giữ được nguyên trạng. Ông Việt nói tỉnh cho nhiều lần thẩm định và các ngành chuyên môn như tài nguyên và môi trường, công thương… nói đảm bảo an toàn cho dòng thác nên sở cũng chấp thuận.

Nhà máy sẽ đặt ở xã Nam Bình, Đắk R'lấp, quanh khu vực thác 5 tầng theo người dân dễ dẫn đến mất cảnh quan chung của khu vực - Ảnh: TRUNG TÂN

"Về cá nhân ngành thì muốn giữ nguyên trạng cụm thác 5 tầng. Nhưng đây là chủ trương của tỉnh, Bộ Công thương cũng đã phê duyệt nên Sở cũng chấp thuận", ông Việt nói.

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Lã Vinh - giám đốc Công ty cổ phần Đại An, chủ đầu tư dự án này khẳng định đang hoàn tất các thủ tục theo yêu cầu của địa phương để tiếp tục triển khai dự án. 

Tuy nhiên ông Vinh đang ở TP HCM nên cử đại diện để trao đổi, cung cấp thông tin nhưng vị đại diện này hiện đang là nhân viên thuộc Sở Tài nguyên và môi trường Đắk Nông.

Theo người dân, khi nguồn nước tập trung phục vụ thủy điện thì thác 2 (trong hệ thống thác 5 tầng) sẽ không còn cảnh đẹp như thế này - Ảnh: TRUNG TÂN

Theo hồ sơ, Công ty cổ phần Đại An cam kết rằng việc phát triển thủy điện góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương, không ảnh hưởng gì đến cụm thác 5 tầng.

Khoản "đóng góp cho địa phương" như chủ đầu tư khẳng định, theo ông Thị, hàng năm thủy điên này cung cấp cho lưới điện quốc gia khoảng 18 triệu KWh, doanh thu khoảng 17,7 tỉ đồng, qua đó nộp các loại thuế 4 tỉ đồng/năm.

Thuỷ điện thượng nguồn Mekong làm gia tăng sạt lở ở ĐBSCL

TTO - Tình trạng sạt lở ở ĐBSCL gia tăng hàng năm có nguyên nhân từ tác động tiêu cực của các hoạt động xây dựng thủy điện mà các nước thượng nguồn sông Mekong tiến hành thời gian qua.