Thủy điện Bắc Mê xả nước bất ngờ gây sạt lở quốc lộ 34 địa phận tỉnh Hà Giang, Cao Bằng - Ảnh: HOÀNG LIÊN LÀNH

Chưa nghiệm thu đã tích nước, chưa có giấy phép đã phát điện

Ông Nguyễn Ngọc Quang, phó chủ tịch UBND huyện Bảo Lâm (Cao Bằng) cho biết thủy điện Bắc Mê dù có nhà máy tại huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang nhưng một số xã của huyện Bảo Lâm (Cao Bằng) nằm trong khu vực lòng hồ thủy điện.

Ông Quang cho biết do thủy điện tích nước từ trước đó, rạng sáng 31-12-2017, thủy điện bất ngờ xả nước trong hồ. Quá trình xả nước bất ngờ gây sạt lở nhiều nhà dân và quốc lộ 34.

"Thời điểm xả nước trong đêm và rạng sáng 31-12, khi xả không thông báo cho xã, huyện nhưng may là người dân phát hiện, sơ tán kịp thời nên không có thiệt hại về người" - ông Quang cho biết.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, thủy điện Bắc Mê còn bị cơ quan chức năng tỉnh Hà Giang xác định có nhiều vi phạm trong quá trình xây dựng.

Ngày 28-9-2017, UBND tỉnh Hà Giang đã có văn bản gửi Bộ Công thương về nhiều nội dung vi phạm của thủy điện này.

Thủy điện Bắc Mê chưa có giấy phép hoạt động điện lực đã tích nước, phát điện - Ảnh: HOÀNG LIÊN LÀNH

Báo cáo của UBND tỉnh Hà Giang cho biết thủy điện Bắc Mê do Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng VIETTRACIMEX làm chủ đầu tư, khởi công tháng 11-2014, dự kiến hoàn thành phát điện trong quý 1-2018.

Theo UBND tỉnh Hà Giang, trong quản lý nhà nước ở địa phương, UBND tỉnh đã giao Sở Công thương chủ trì, phối hợp các sở, ngành và huyện Bắc Mê kiểm tra việc chấp hành các quy định đối với Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng VIETTRACIMEX trong việc đầu tư thủy điện Bắc Mê.

Kết quả kiểm tra cho thấy Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng VIETTRACIMEX chưa phối hợp với các sở, ngành liên quan và chính quyền địa phương trong việc thực hiện các quy định về đầu tư xây dựng, đất đai.

UBND tỉnh Hà Giang cũng báo cáo Bộ Công thương về vi phạm của nhà máy, dù chủ đầu tư chưa được cấp giấy phép hoạt động điện lực nhưng nhà máy thủy điện Bắc Mê đã phát điện thương mại 1 tổ máy từ ngày 14-9-2017 và đang vận hành truyền tải điện năng từ nhà máy vào lưới điện 220kv khu vực.

Đầu tháng 12-2017, UBND tỉnh Hà Giang tiếp tục thông báo thêm các vi phạm khác của thủy điện.

Theo UBND tỉnh Hà Giang, công trình này đã tích nước vận hành phát điện nhưng chưa được cơ quan chuyên môn của Bộ Công thương kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình.

Công trình đường dây 220kv đã đưa vào vận hành nhưng chưa được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định thiết kế.

Dự án này cũng chưa có hợp đồng thuê đất để thực hiện dự án. UBND tỉnh Hà Giang yêu cầu Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng VIETTRACIMEX khẩn trương khắc phục những tồn tại trên, báo cáo về UBND tỉnh và Sở Công thương, Sở Tài nguyên môi trường, Sở Xây dựng Hà Giang trước ngày 30-1-2018.

Kiến nghị chưa cấp phép phát điện khi chưa khắc phục vi phạm

Trước những tồn tại, vi phạm của chủ đầu tư, UBND tỉnh Hà Giang đề nghị Bộ Công thương chỉ đạo Cục Điều tiết điện lực chưa xem xét cấp giấy phép hoạt động cho nhà máy thủy điện Bắc Mê.

"Việc xem xét thẩm định và cấp giấy phép chỉ được thực hiện sau khi Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng VIETTRACIMEX hoàn thiện các thủ tục theo quy định về đầu tư xây dựng, đất đai, môi trường và đảm bảo an toàn giao thông trên tuyến quốc lộ 34" - kiến nghị của UBND tỉnh Hà Giang gửi Bộ Công thương nêu. 

Ngoài ra, UBND tỉnh Hà Giang cũng đề nghị Bộ Công thương chỉ đạo Tập đoàn điện lực Việt Nam không tiếp nhận điện năng phát ra của nhà máy điện Bắc Mê, đồng thời thực hiện tách đầu nối nhà máy thủy điện Bắc Mê ra khỏi lưới điện 220kv.

Việc tiếp nhận điện năng chỉ được thực hiện khi nhà máy có giấy phép hoạt động điện lực.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online trưa 6-1, bà Hà Thị Minh Hạnh, phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang cho biết ở góc độ quản lý địa phương, tỉnh đã đôn đốc chủ đầu tư này thực hiện tất cả các thủ tục theo yêu cầu.

Trước những tồn tại, vi phạm của chủ đầu tư, bà Hạnh cho biết UBND tỉnh Hà Giang đã yêu cầu trước ngày 10-1 chủ đầu tư phải thực hiện các thủ tục còn thiếu theo quy định. 

"Đến ngày 10-1 chúng tôi sẽ tiếp tục kiểm tra để làm cơ sở chỉ đạo tiếp theo" - bà Hạnh cho hay.