Canh tác theo hướng hữu cơ, chuối của Công ty Huy Long An đã xuất khẩu thành công vào các thị trường khó tính - Ảnh: TRẦN MẠNH

Tuy nhiên, tỉ lệ sử dụng chỉ chiếm khoảng 10% tổng lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) dùng trong nông nghiệp. Cần nhiều giải pháp thúc đẩy để tăng chất lượng nông sản VN trên thực tế, tránh những nhận định, tranh cãi như "90% người Việt ăn gạo bẩn" của một giám đốc doanh nghiệp tại Cần Thơ mới đây.

Khi sản xuất sạch hơn là nhu cầu tất yếu

Gần 2 năm qua, gia đình ông Nguyễn Xuân Cang (TP Đà Lạt, Lâm Đồng) đã chuyển toàn bộ gần 1ha đất nông nghiệp từ trồng hoa thâm canh sang trồng các loại rau củ theo hướng canh tác hữu cơ. So với trồng hoa thì trồng rau vất vả hơn. Trồng rau phải trồng nhiều loại theo yêu cầu của khách. Vợ chồng ông Cang phải thuê thêm người làm và cả ngày phải ở trang trại chăm sóc vườn rau. Nhưng trong trồng hoa, việc sử dụng phân thuốc là bắt buộc và dùng rất nhiều đợt trong cả vụ. Hoa trồng trong nhà kính nên nhiều lúc người trồng hoa cảm thấy ngộp thở.

"Sau thời gian làm quen thì vườn rau đã cho thu nhập ổn định và liên tục tăng trưởng theo hằng tháng. Vất vả hơn nhưng đổi lại tôi thấy khỏe hơn do không phải tiếp xúc với thuốc trừ sâu hằng ngày như trước nữa" - ông Cang cho biết.

Theo ông Võ Quan Huy - giám đốc Công ty TNHH Huy Long An, xu hướng phát triển và nhu cầu về sản phẩm nông nghiệp hữu cơ trên thế giới tăng cao nên công ty cũng chuyển đổi sang canh tác hữu cơ.

Với lợi thế nguồn phân bò từ các trang trại nuôi bò của công ty, việc chuyển toàn bộ phân hóa học sang phân hữu cơ tự sản xuất bằng công nghệ vi sinh của Nhật đã được triển khai và áp dụng. Cũng bằng công nghệ vi sinh này, Huy Long An đã kết hợp với các loại thuốc bảo vệ sinh học để phòng trừ bệnh trên cây chuối. 

"Đến nay chúng tôi đã chuyển đổi 80% sang hữu cơ và sinh học, còn lại khoảng 20% với các loại sâu bệnh khó vẫn phải dùng hóa chất có kiểm soát. Và chúng tôi vẫn đang kết hợp với các viện nghiên cứu và công ty sản xuất thuốc trừ sâu sinh học để tìm ra các giải pháp chuyển từ thuốc hóa chất sang thuốc sinh học an toàn hơn" - ông Huy cho biết.

Thúc đẩy thuốc trừ sâu sinh học

Nhiều nhà sản xuất phân bón hay thuốc BVTV cũng đang chuyển sang phân khúc phân bón hữu cơ và thuốc trừ sâu sinh học. Ông Đặng Bá Long, giám đốc Công ty Điền Trang (TP.HCM), cho biết 3 năm trở lại đây nông dân đã sử dụng nhiều phân bón hữu cơ và thuốc trừ sâu sinh học hơn trước. 

Dù thị trường tiêu thụ còn rất nhỏ nhưng sau quá trình thử nghiệm, nông dân nhận ra rằng dùng phân, thuốc hữu cơ giá thành không cao hơn phân, thuốc hóa học nhưng đất được bảo vệ tốt hơn, sản phẩm có nhiều ưu thế hơn.

Còn ông Hoàng Hải, chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần An Nông, cũng cho hay vài ba năm trở lại đây công ty đã định hướng lại chiến lược phát triển. 

"Chúng tôi đã nhập khẩu phân hữu cơ từ Nhật Bản về phân phối và đang nghiên cứu, phối hợp nghiên cứu để chuyển giao công nghệ và sản xuất thuốc trừ sâu sinh học để bán trong nước và xuất khẩu" - ông Hải nói.

Tuy nhiên, lượng thuốc BVTV sinh học hiện nay được sử dụng trong sản xuất nông nghiệp tại VN vẫn còn khiêm tốn. Trung bình hằng năm nước ta nhập khẩu 15.000 tấn thuốc BVTV sinh học, chỉ chiếm 15% tổng lượng thuốc BVTV nhập khẩu. Riêng năm 2019, VN nhập khẩu 16.110 tấn thuốc BVTV sinh học. Thị trường thuốc BVTV sinh học vào năm 2019 của VN ước đạt 60,8 triệu USD và đến năm 2024 dự tính sẽ đạt 85,7 triệu USD, với mức tăng trưởng trên 16%/năm.

"Thuốc BVTV sinh học ngày càng được sử dụng theo chiều hướng tăng nhiều hơn" - ông Nguyễn Văn Sơn, chủ tịch Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV VN, nói.

Chàng trai say mê nông nghiệp sạch

TTO - Đam mê làm nông nghiệp sạch nên Nguyễn Hoàng Duy Lưu đầu quân về Khu nông nghiệp công nghệ cao ngay sau khi tốt nghiệp Đại học Nông lâm TP.HCM năm 2011.