Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe - Ảnh: REUTERS

Theo kết quả chính thức bầu cử Hạ viện công bố ngày 23-10, Đảng Dân chủ tự do (LDP) của ông Shinzo Abe giành được 283 ghế, vượt xa mục tiêu 233 ghế, giúp đảng này kiểm soát tất cả các ủy ban lập pháp tại Hạ viện. 

Đảng Công minh trong liên minh cầm quyền được 29 ghế. Các đảng đối lập như Đảng Hi vọng chỉ giành 55 ghế, trong khi Đảng Dân chủ lập hiến được 55 ghế.

Như vậy, liên minh cầm quyền giành được tổng cộng 312 ghế trên tổng 465 ghế tại Hạ viện, vượt mức đa số 2/3 cần thiết để có thể dễ dàng thông qua các quyết sách của chính phủ. LDP cũng đang nắm quyền kiểm soát Thượng viện Nhật Bản. 

Ngoài ra, chiến thắng giúp ông Abe gần như chắc chắn tiếp tục giữ vị trí chủ tịch đảng cầm quyền LDP nhiệm kỳ ba tại cuộc bầu cử tháng 9-2018 và tiến tới trở thành thủ tướng cầm quyền lâu nhất trong lịch sử Nhật Bản.

Hai ưu tiên

Ông Abe khẳng định kết quả cho thấy "sự ủng hộ mạnh mẽ" của người dân đối với các chính sách của chính phủ. Thủ tướng Nhật cam kết sẽ đưa ra gói biện pháp toàn diện trước cuối năm nay để đối phó với các thách thức về con người như đầu tư vào giáo dục, nâng cao năng suất và cải cách hệ thống hưu trí.

Thủ tướng Abe cho biết sẽ tìm kiếm sự ủng hộ từ các đảng phái khác đối với những đề xuất cải cách còn đang chia rẽ. Ông cũng bảo vệ kế hoạch của chính phủ về tăng thuế và tài chính hiện nay, khẳng định chính quyền sẽ vẫn triển khai kế hoạch tăng thuế giá trị gia tăng từ 8% lên 10% vào năm 2019, trừ khi có biến cố lớn.

Bé gái theo cha đi bỏ phiếu ở Tokyo ngày 22-10 - Ảnh: REUTERS

Cuộc bầu cử cũng gửi những tín hiệu tích cực khi đẩy thị trường chứng khoán tăng kỷ lục. Chỉ số Nikkei 225 trong phiên giao dịch ngày 23-10 tăng 239 điểm, lên mức 21.696 điểm. Dự đoán khả năng thắng lớn của liên minh cầm quyền, các nhà đầu tư đã đổ xô mua cổ phiếu thị trường Tokyo khiến chỉ số Nikkei 225 tăng 15 ngày liên tiếp, lập kỷ lục chuỗi tăng điểm dài nhất trong vòng gần 57 năm qua.

Ưu tiên thứ hai của thủ tướng Nhật Bản là "theo đuổi chính sách ngoại giao mạnh mẽ và quyết đoán để giải quyết các vấn đề tên lửa, hạt nhân của Triều Tiên và gây thêm áp lực để khiến họ thay đổi sách lược".

Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump tối 22-10, ông Abe cũng nhất trí cần tăng thêm sức ép lên nước láng giềng. Tỉ lệ ủng hộ ông giảm mạnh trong mùa hè vừa qua do hàng loạt bê bối, nhưng hồi phục sau các vụ phóng tên lửa của Bình Nhưỡng.

Giới phân tích cho rằng tuyên bố của ông Abe sẽ làm hài lòng người dân, tuy nhiên không có nhiều ý nghĩa bởi Tokyo không có mối quan hệ ngoại giao lẫn kinh tế với Bình Nhưỡng và cũng không có nhiều ảnh hưởng lên đồng minh thân cận nhất của nước này là Trung Quốc.

Sửa Hiến pháp

Với sức mạnh sau cuộc bầu cử, ông Abe chắc chắn tiến hành sửa đổi điều 9 trong Hiến pháp hòa bình, được coi là sứ mệnh chính trị quan trọng của ông. Điều 9 trong Hiến pháp cấm Tokyo duy trì quân đội, tuy nhiên chính quyền nước này đã diễn giải lại Hiến pháp nhằm giữ lực lượng vũ trang cho mục đích phòng vệ. 

Năm 2015, Quốc hội Nhật kích hoạt luật cho phép Tokyo tham gia phòng vệ chung và hỗ trợ đồng minh bị tấn công cũng dựa trên việc diễn giải lại Hiến pháp.

Ông Abe đã đặt mục tiêu sửa đổi Hiến pháp trước năm 2020 nhằm hợp hiến hóa các lực lượng phòng vệ này, nhưng cam kết sẽ không làm thay đổi chính sách thiên về phòng vệ của Nhật.

Thế đa số trong Hạ viện sẽ giúp ông Abe dễ dàng tổ chức trưng cầu ý dân về sửa đổi Hiến pháp. "Chúng ta cần có sự thấu hiểu của người dân" - ông Abe tuyên bố. 

Theo báo Japan Times, thủ tướng Nhật dự kiến chính thức đề xuất trưng cầu ý dân tại phiên họp Quốc hội bắt đầu vào tháng 1-2018. Hiến pháp sẽ được sửa đổi nếu hơn một nửa số người dân đồng ý.

Tuy nhiên, các thăm dò gần đây cho thấy Chính phủ Nhật vẫn chia rẽ về việc sửa đổi Hiến pháp có thể giúp Tokyo tăng hoạt động quân sự ở nước ngoài. Khảo sát của báo Asahi tuần trước cho thấy chỉ 37% người dân ủng hộ việc sửa đổi, trong khi có đến 40% phản đối.