Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đặt ra những câu hỏi như vậy tại Hội nghị Tham tán thương mại năm 2018 do Bộ Công thương tổ chức sáng ngày 7-2 tại Hà Nội.

Kể câu chuyện một vị Tham tán thương mại Nhật Bản có quan hệ rất tốt với chính quyền, lăn lộn đi nhiều địa phương, có kiến thức hiểu biết pháp luật Việt Nam rất sắc sảo, tích cực đấu tranh khi có cản trở thương mại, Thủ tướng cho rằng đây là tấm tương mà các Tham tán của Việt Nam phải học hỏi.

"Chúng ta có làm được điều đó không? Chúng ta có lăn lộn được vậy không? Chúng ta còn hời hợt quá hay không? Tôi nói điều này để các đồng chí suy nghĩ", Thủ tướng đặt câu hỏi và yêu cầu tránh tư tưởng "cưỡi ngựa xem hoa, nước chảy bèo trôi" trong công tác tham tán.

Bày tỏ sự vui mừng khi ngày càng có nhiều mặt hàng tỉ USD, song Thủ tướng cho rằng năng lực sản xuất của doanh nghiệp còn nhiều. 

Vì vậy để hướng tới mục tiêu kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 500 tỉ USD, Thủ tướng cho biết mục tiêu đặt ra là làm sao để các mặt hàng có thế mạnh như rau, củ quả, dược liệu, thủy sản, gạo xuất khẩu có quy mô đạt trên 10 tỉ USD, chứ không chỉ là ngành hàng quy mô nhỏ.

Trong bối cảnh kinh tế xã hội thế giới chuyển biến nhanh và khó lường, đòi hỏi mỗi cá nhân, thương vụ chủ động sáng tạo, quyết liệt, Thủ tướng yêu cầu các thương vụ, tham tán phải lắng nghe, tìm hiểu thị trường cần gì, tiêu chuẩn ra sao, đẩy mạnh xuất khẩu.

Theo đó, Thủ tướng đề nghị các tham tán phải thấm nhuần tư tưởng của Chính phủ liêm chính, hành động với 10 chữ "Kỷ cương, Liêm chính, Hành động, Sáng tạo, Hiệu quả".

Cho rằng tư tưởng ngồi chờ, thụ động còn phổ biến, Thủ tướng yêu cầu tham tán cần tập trung nhiệm vụ phục vụ doanh nghiệp, không thụ động, ngồi chờ doanh nghiệp đến "nhờ" mà cần chủ động tìm kiếm thông tin, hỗ trợ doanh nghiệp, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tháo gỡ những vướng mắc…

"Đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương xem xét, đổi mới, chủ động trong công tác nhân sự, coi tham tán là nghề chuyên nghiệp. Chính phủ sẽ lắng nghe, có điều chỉnh để hoạt động thương vụ, tham tán hiệu quả hơn, song nên đề nghị cần vượt qua tư duy nhiệm kỳ, e ngại khó khăn để có đóng góp tốt hơn cho kinh tế đất nước", Thủ tướng nhấn mạnh.

Đánh giá về hoạt động của các Tham tán thương mại, ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công Thương, cho biết nhiều thương vụ đã cơ bản chủ động nghiên cứu, tìm kiếm thị trường, chính sách của nước sở tại, đặc biệt liên quan đến mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, giúp Bộ đưa ra định hướng phát triển thị trường.

Tuy nhiên, ông Khánh nhìn nhận có lúc hoạt động của thương vụ còn chưa bao quát hết, tính chủ động chưa cao, việc triển khai chuyên môn còn vướng mắc...

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định Bộ Công Thương sẽ có quán triệt lại, đặt ra yêu cầu và tầm cao mới, để giảm tối đa biểu hiện tư tưởng nhiệm kỳ, tư tưởng cá nhân của các tham tán.

"Bộ Công Thương sẽ có những đong đếm cụ thể chất lượng hiệu quả công việc của các thương vụ gắn với sự hài lòng địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp và tham mưu chính sách", Bộ trưởng nhấn mạnh tới đây sẽ tập trung vào các giải pháp cụ thể, khắc phục tồn tại trong bối cảnh kinh tế có độ mở cao để hướng tới mục tiêu 500 tỉ USD kim ngạch xuất nhập khẩu.