Nhiều người đứng ngồi lố nhố chờ nhận kết quả lẫn thủ tục khai báo để hưởng trợ cấp thất nghiệp tại một chi nhánh bảo hiểm thất nghiệp ở TP.HCM - Ảnh: M.Q.

Theo bạn đọc Mạnh Quang: Hiện nay thủ tục nộp trợ cấp thất nghiệp còn nhiêu khê, mất thời gian và rất thủ công.

Làm sao để quy trình này được cải tiến, thuận lợi cho người lao động?

Dưới đây là ý kiến của bạn đọc Mạnh Quang và phản hồi của cơ quan chức năng.

Quá tải xử lý hồ sơ: Chuyện thường ngày

Tại một chi nhánh bảo hiểm thất nghiệp ở TP.HCM, dù mới 7h30 nhưng khu vực để xe máy đã chật kín, còn phía bên trên, cả trăm người đứng ngồi lố nhố chờ làm thủ tục khai báo và nhận trợ cấp thất nghiệp.

Nguyên nhân dồn ứ là do máy lấy số thứ tự đã bị hỏng, không biết bao giờ mới sửa xong mà bên trong lại chỉ có một nhân viên xử lý hồ sơ.

Tất cả khách phải bỏ hồ sơ vào một cái khay rồi chờ gọi tên.

Chính vì quá đông người, ít nhân viên, thiếu ghế ngồi, không gian chật hẹp, lại xử lý thủ công nên ai cũng nôn nóng, sợ không nghe gọi tên kịp là bị qua lượt dẫn đến việc chen lấn, dồn thành một đám đông mất trật tự dù cán bộ tiếp nhận cũng nhiều lần đề nghị tản ra bớt.

Một lúc sau có thêm hai cán bộ nữa đến "chi viện". Nhưng thay vì lấy bớt hồ sơ từ cô nhân viên đang xử lý, hai cán bộ này lại lấy hồ sơ mới chồng lên rổ hồ sơ dẫn đến việc những người nộp trước phải tiếp tục chờ, trong khi người đến sau lại được giải quyết trước.

Điều này càng khiến tình hình thêm mất trật tự khi nhiều người cố chen lên để xem hồ sơ của mình bị đẩy qua cửa nào. Người thì cố chen để nộp vào rổ, người lại cau có phàn nàn vì chờ mãi không đến lượt dù đã nộp từ rất sớm.

Một số khách đã đến đây 2-3 lần đều cho biết tình trạng quá tải như vậy là chuyện diễn ra gần như hằng ngày tại đây, bởi hồ sơ nhiều mà cán bộ xử lý không xuể. Hôm nào mà máy bấm số hỏng là coi như càng hỗn loạn hơn.

Sao không đưa lên mạng toàn bộ quy trình?

Thực tế người dân có thể nộp hồ sơ xin hưởng trợ cấp thất nghiệp qua Cổng dịch vụ công quốc gia một cách dễ dàng, thuận tiện.

Thế nhưng dù cho nộp qua mạng thì vẫn phải trực tiếp đến nhận kết quả giải quyết và những lần sau, đến ngày hẹn phải lên khai báo trực tiếp tình trạng việc làm, chứ không thể khai báo hay nhận kết quả trực tuyến.

Nhưng mỗi lần đến làm hồ sơ lại tốn thời gian. Có khi công ty tuyển dụng yêu cầu phỏng vấn hay làm bài kiểm tra rơi trúng vào khoảng thời gian phải lên khai báo việc làm.

Nếu như bên tuyển dụng không đồng ý dời ngày thì người lao động bị đặt vào tình trạng "tiến thoái lưỡng nan". Bỏ phỏng vấn thì mất cơ hội việc làm, còn nếu chậm làm thủ tục thì chậm được hưởng trợ cấp.

Tôi nghĩ có thể tận dụng app VssID của bảo hiểm xã hội để giải quyết khai báo việc làm hằng tháng với người được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Hoặc có thể tạo một trang web để người dân có thể dễ dàng truy cập, sử dụng thông tin đã được phê duyệt để khai báo thay vì phải đến trực tiếp, điền tờ khai kèm tờ đề nghị tư vấn việc làm, rồi ngồi chờ đợi mất thời gian.

Tương tự là kết quả giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp, hoàn toàn có thể gửi cho người dân qua app, tin nhắn, hoặc email, thay vì nộp trực tuyến nhưng vẫn phải đến chờ nhận kết quả trực tiếp như hiện nay.

Như vậy vừa giảm thời gian chờ đợi của người dân, giảm quá tải cho cán bộ xử lý hồ sơ, góp phần hiện đại hóa quy trình thụ lý hồ sơ.

Có thể nộp hồ sơ qua đường bưu điện hoặc ủy quyền nộp thay

Theo thống kê, tính đến hết tháng 3-2024, cả nước có tổng số 7,6 triệu người nộp hồ sơ nhận trợ cấp thất nghiệp. Con số này tăng gấp khoảng 14 lần so với năm 2015 (hơn 527.000 người).

Theo Cục Việc làm thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, với số lượng lớn như vậy nên việc quá tải là điều không thể tránh khỏi.

Thực tế hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm tại các tỉnh thành tiếp nhận khối lượng công việc lớn. Bình quân số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng 42%/năm, song đội ngũ làm bảo hiểm thất nghiệp không thay đổi nhiều.

Hằng tháng, lao động phải trực tiếp thông báo với trung tâm dịch vụ việc làm - nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp, trừ các trường hợp như ốm đau, thai sản, tai nạn, tham gia đào tạo nghề… (miễn là có chứng minh).

Trả lời thắc mắc của bạn đọc sao không số hóa toàn bộ quy trình, ông Trần Tuấn Tú - trưởng phòng bảo hiểm thất nghiệp, Cục Việc làm - cho biết theo quy định, người lao động phải trực tiếp nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm - nơi người lao động muốn hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Tuy nhiên một số trường hợp đặc biệt, trong đó có trường hợp của bạn đọc trên thì được nộp hồ sơ qua đường bưu điện hoặc ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ.

Cũng theo ông Tú, hiện nay để hỗ trợ người lao động thuận tiện trong nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, Chính phủ cho phép người lao động được nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia.

Theo đó, tiếp nhận nộp hồ sơ trực tuyến tại địa chỉ: https://dichvucong.gov.vn/p/home/dvc-trang-chu.html.

Nên cải tiến quy trình lãnh bảo hiểm thất nghiệp

Sau hơn 10 năm đóng bảo hiểm thất nghiệp, tôi mới đi lãnh lần đầu tiên ở một trung tâm tại TP.HCM. Ngày đầu đến khai báo, tôi đã đến trước 13h để mong được làm sớm đầu giờ chiều, vậy mà đã có rất đông người đến đợi đầy ngoài cửa trước tôi.