TTO - Tôi 45 tuổi. Gối phải của tôi co duỗi kêu lục cục, ngồi xổm hoặc xếp bằng thì đau nhưng đi đứng lại bình thường. Đi khám BHYT, BS chẩn đoán thoái hóa khớp gối và cho uống Zennif. Nay bác sĩ báo không có thuốc Zennif và vì tôi không đau khi đi nên không cấp một thứ thuốc nào cả. Xin hỏi BS nói như vậy có đúng không? Tôi có thể làm gì để hạn chế bệnh xấu đi? Xin cảm ơn.

Nguyễn Hà Nguyên

- Trả lời của phòng mạch online:

Có thể khẳng định đến giờ này tại Việt Nam, vấn đề thoái hóa khớp gối là vấn đề lớn của chấn thương chỉnh hình. Tỉ lệ bệnh đau gối do thoái hóa ở phụ nữ ngày càng tăng. Các câu trả lời về thoái hóa khớp gối được đăng tải liên tục trên báo dường như cũng không thỏa mãn cơn “khát thông tin” về bệnh này.

Có thể nói thoái hóa khớp gối theo tuổi chính là một quá trình tự nhiên khi con người ta già đi. Thoái hóa khớp gối tức là tình trạng sụn mặt khớp bị hư. Đây có thể là bệnh lý có liên quan đến tuổi hay có thể có nguyên nhân khác như chấn thương hay các bệnh lý khớp gây hư mặt sụn khớp. Thoái hóa khớp gối hay xảy ra khi chúng ta bước vào tuổi 40-50. Tổn thương của loại bệnh này biểu hiện từ tình trạng nhuyễn sụn, tức là mặt sụn khớp của khớp gối bị mềm, tiếp đến lớp sụn này sẽ bị hư tạo các đường nứt và lan sâu xuống tận vùng xương.

Nặng hơn nữa là các mảng sụn bị bong tróc ra để lộ lớp xương dưới sụn, bao hoạt mạc khớp gối sẽ bị viêm và tiết ra nhiều loại men làm hư thêm lớp sụn này. Cơ thể phản ứng bằng cách tạo xương sửa chữa nhưng không thành công và tạo ra các hình ảnh gai xương trong khớp gối khi chụp X-quang.

Biểu hiện của bệnh là tình trạng đau khớp gối và đặc biệt là đau khe khớp gối bên trong vì phần lớn khớp gối của chúng ta bị vẹo vào trong (gối varus). Đau tăng khi đi lại nhiều và giảm khi nghỉ ngơi. Chụp phim với tư thế đứng trên một chân bị đau sẽ thấy hình ảnh xơ đặc xương vùng khe khớp bên trong, nặng hơn có thể thấy hẹp khe khớp và các gai xương. Tiến triển lâu dài khớp gối sẽ bị hư hoàn toàn và biến dạng vẹo vào trong gây đau đớn khi đi lại, sụn hư hoàn toàn gây tàn phế.

Nguyên nhân của thoái hóa gối, ngoài việc do lớp sụn hư hại theo thời gian còn có những nguyên nhân và thói quen “giúp” gối mau hư thêm. Các nguyên nhân có thể kể bao gồm chấn thương gãy xương vùng gối làm hư mặt sụn khớp, lớp sụn trong gối không có khả năng tái tạo nên khi bị chấn thương sẽ bị hư mà không phục hồi, chưa kể lực chấn thương sẽ làm sụn hư về sau này.

Các gãy xương vùng gối, đùi, cẳng chân sẽ làm biến dạng trục chân làm mau hư sụn khớp hơn nữa. Những bệnh lý về khớp như viêm khớp dạng thấp, thấp khớp cấp ..sẽ làm hư mặt sụn một cách nhanh chóng. Những bệnh lý tinh thể như gút sẽ làm lắng tụ tinh thể urat trong khớp khiến mặt sụn bị hư hoại. Thói quen ngồi xổm sẽ làm tăng áp lực lên mặt sụn khớp khiến cho sụn khớp mau hư hơn.

Về tây y sẽ điều trị bằng việc dùng thuốc kháng viêm giảm đau và chế độ tập luyện thích hợp. Chế độ luyện tập bao gồm thể thao dưới nước, đạp xe hay đi bộ vừa phải 30 phút mỗi ngày giúp sụn “khỏe” lên.

Chế độ luyện tập là quan trọng, thuốc chỉ dùng khi khớp bị đau mà thôi. Để hạn chế bệnh xấu đi, bạn cần tránh ngồi xổm, đi lại quá nhiều, tránh lên xuống cầu thang nhiều quá, tránh khiêng vác nặng và tránh béo phì vì sẽ làm gối mau hư hơn.