Trước thời điểm áp dụng, thị trường ô tô đang "nín thở chờ thời" đại lý trưng bày nhiều, khuyến mãi lớn nhưng khách hàng dè dặt chờ giảm thêm. Các hãng như Toyota, Honda, Suzuki... rục rịch rót vốn hàng ngàn tỉ mở rộng đầu tư, lắp ráp xe hybrid thay vì xe thuần điện, vì sao?

Doanh nghiệp "xả kho", người mua chờ thời

Theo các đại lý ô tô, nguyên nhân chính là người mua đang "nghe ngóng" chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) sửa đổi, sẽ có hiệu lực từ 1-1-2026.

Theo luật mới, xe hybrid bao gồm cả loại tự sạc (HEV) và sạc ngoài (PHEV) sẽ được áp thuế chỉ bằng 70% so với xe xăng thông thường. Hiện nay, chỉ xe PHEV được hưởng ưu đãi này, trong khi xe HEV vẫn chịu thuế ngang xe chạy xăng hoặc dầu.

Khi chính sách mới có hiệu lực, giá xe HEV sẽ giảm mạnh nhờ thuế TTĐB, thuế giá trị gia tăng (VAT) và lệ phí trước bạ cùng giảm. Tính toán sơ bộ cho thấy người mua xe hybrid từ đầu năm 2026 có thể tiết kiệm đến hàng trăm triệu đồng so với hiện nay.

Do đó, thời điểm từ nay đến cuối năm 2025, các hãng xe và đại lý bắt đầu "xả kho" xe hybrid để giảm rủi ro tồn hàng trước khi giá xe mới được điều chỉnh xuống.

Tại TP.HCM, nhân viên kinh doanh Honda cho biết lượng khách quan tâm đến CRV, Civic hybrid tăng gấp đôi trong tháng 10, nhưng "đa số chỉ hỏi giá, đặt cọc giữ chỗ chứ chưa ký hợp đồng".

Anh Nguyễn Hoàng Minh (TP.HCM) cho biết: "Nếu mua bây giờ mà sang năm xe rẻ hơn trăm triệu thì tiếc lắm. Tôi chờ 2026, vừa giá mới, vừa chắc chính sách".

Theo ghi nhận giá ô tô tháng 10-2025, làn sóng giảm giá xe hybrid lan rộng khắp thị trường. Kia Sorento HEV Premium 2023 giảm 260 triệu đồng, còn 1,139 tỉ đồng; bản Signature giảm 292 triệu. Sorento PHEV Premium giảm gần 400 triệu, còn 1,261 tỉ đồng.

Toyota hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ, tương đương giảm 38-77 triệu cho Corolla Cross, Yaris Cross, Camry hybrid. Honda CR-V hybrid giảm gần 50 triệu, còn 1,209 tỉ đồng; Civic hybrid còn 900 triệu sau ưu đãi lệ phí trước bạ.

Suzuki XL7 hybrid giảm tương đương 100% lệ phí (khoảng 70 triệu), giá thực tế còn 530 triệu đồng, kèm tặng gói bảo dưỡng 3,5 năm. Haval H6 HEV của Trung Quốc giảm 356 triệu, còn 740 triệu; Jaecoo J7 hybrid giảm từ 969 triệu còn 889 triệu đồng.

Theo các đại lý, đây là đợt xả kho lớn nhất của xe hybrid trong 5 năm qua vừa để dọn đường cho thế hệ xe 2025-2026, vừa tránh rủi ro khi giá mới thấp hơn.

Vì sao khách chưa mặn mà với xe hybrid?

Chị Nguyễn Thanh Huyền, phường Bình Thạnh, TP.HCM, cho biết thích xe hybrid vì tiết kiệm xăng, không cần sạc như xe điện. Thế nhưng chị vẫn lo pin xuống cấp sau vài năm. Nếu được bảo hành dài hơn, chị sẽ cân nhắc.

Từ khi Toyota ra mắt mẫu Corolla Cross hybrid năm 2020, dòng xe lai xăng điện được xem là "bước chuyển hợp lý" giữa xe xăng truyền thống và xe điện tương lai. Tuy nhiên, sau bốn năm, lượng xe hybrid bán ra tại Việt Nam vẫn ở mức khá khiêm tốn.

Theo ông Nguyễn Thanh Tuấn, chuyên gia tư vấn kỹ thuật ô tô tại TP.HCM, có ba nguyên nhân chính khiến dòng xe này chưa được ưa chuộng. Thứ nhất là giá bán. Xe hybrid thường đắt hơn xe xăng cùng loại khoảng 150 - 300 triệu đồng, khiến nhiều người tiêu dùng chùn bước.

Thứ hai là tâm lý lo ngại chi phí bảo dưỡng, đặc biệt là thay pin. Các hãng như Toyota, Honda hay Suzuki đều bảo hành pin trong 8 năm hoặc 160.000km. Trong khi đó, chi phí thay pin tùy mẫu xe có thể lên tới 40 - 100 triệu đồng, khiến người mua lo ngại về chi phí dài hạn.

Thứ ba là thói quen sử dụng xe xăng. Người Việt vẫn chuộng động cơ xăng vì dễ bảo dưỡng, dễ bán lại, trong khi hybrid vẫn là công nghệ mới mẻ với phần lớn người tiêu dùng.

Tăng tốc đầu tư lắp ráp xe hybrid tại Việt Nam

Trong khi người tiêu dùng còn thăm dò, các hãng xe đã chuẩn bị bước vào giai đoạn mới.

Ông Nakano Keita - Tổng giám đốc Toyota Việt Nam - cho biết hãng sẽ đầu tư hơn 360 triệu USD (khoảng 9.500 tỉ đồng) để nâng cấp nhà máy và xây dựng dây chuyền lắp ráp xe hybrid đầu tiên tại Việt Nam, đặt tại Phú Thọ (tỉnh Vĩnh Phúc cũ).

Theo ông Nakano, xe hybrid sẽ là mũi nhọn trong chiến lược phương tiện xanh của Toyota tại thị trường Việt Nam. Việc sản xuất trong nước sẽ giúp giảm giá thành, chủ động nguồn cung và mở rộng quy mô thị trường.

Hiện Toyota Việt Nam có nhà máy công suất 47.000 xe/năm, đang lắp ráp các mẫu Vios, Fortuner, Veloz Cross và Avanza Premio. Khi dây chuyền hybrid đi vào hoạt động, Toyota sẽ trở thành hãng thứ hai lắp xe hybrid trong nước, sau Kia với các mẫu Sorento và Carnival HEV.

Theo Toyota, việc lựa chọn phát triển dòng xe nào tại Việt Nam phụ thuộc vào mục tiêu giảm phát thải, hiệu quả kinh tế và mức độ chấp nhận của người tiêu dùng, trong bối cảnh hạ tầng trạm sạc và giá xe điện vẫn là thách thức.

Hãng nhận định xe hybrid tự sạc (HEV) là giải pháp phù hợp, vừa tiết kiệm nhiên liệu, vừa không phụ thuộc vào hạ tầng sạc. Toyota dự báo quá trình điện hóa ngành ô tô Việt Nam sẽ diễn ra mạnh mẽ trong 5-10 năm tới, và hybrid sẽ đóng vai trò "bước đệm" quan trọng trước khi xe điện thuần chiếm ưu thế.

Hiện Toyota đang phân phối 6 mẫu xe hybrid tại Việt Nam, với doanh số lũy kế năm 2025 đạt 5.739 xe, chiếm 20% thị phần xe có phiên bản HEV, tăng 91% so với cùng kỳ năm ngoái. Sau gần 5 năm, khoảng 20.000 xe hybrid Toyota đã đến tay khách hàng Việt.

Không chỉ Toyota, Suzuki Việt Nam cũng đang chuẩn bị cho xu hướng điện hóa. Đại diện hãng cho biết trong khi việc ra mắt xe điện thuần còn nằm trong kế hoạch dài hạn, hybrid sẽ là trọng tâm giai đoạn hiện tại.

Tại các sự kiện gần đây, Suzuki từng trưng bày mẫu SUV điện eVitara, song chưa ấn định thời điểm thương mại hóa. Thay vào đó, hãng tập trung mở rộng danh mục xe hybrid với các mẫu như XL7 Hybrid, New Swift, và sắp tới là hai phiên bản Fronx GLX và GLX Plus.

Theo Suzuki, định hướng này phù hợp với đề xuất của Bộ Xây dựng về mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình 4,83 lít/100km, đồng thời giúp người dùng tiếp cận công nghệ tiết kiệm xăng mà không phải thay đổi thói quen sử dụng xe.

Đánh giá về thị trường ô tô hybrid và xe thuần điện, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Thái Văn Toán - Giám đốc điều hành cấp cao phụ trách kinh doanh và hậu mãi của Isuzu Việt Nam - cho biết hãng đang nghiên cứu kỹ hạ tầng tại từng quốc gia từ trạm sạc, bảo dưỡng, tái chế pin đến khả năng chi trả của doanh nghiệp trước khi quyết định sản xuất hay phân phối.

"Khi các điều kiện phù hợp, Isuzu Việt Nam có thể lắp ráp xe điện ngay tại nhà máy hiện có mà không cần đầu tư mới từ đầu", ông Toán nói.

Ô tô hybrid thải CO2 gấp gần 5 lần so với... hứa hẹn

Phân tích thực tế trên 800.000 chiếc ô tô hybrid ở châu Âu cho thấy mức khí thải trong quá trình vận hành cao hơn gấp gần 5 lần so với những gì đo được trong phòng thí nghiệm.