Không nên lấy kết quả học bạ để xét tốt nghiệpPhương án nào cho một kỳ thi quốc gia?

Phóng to

Thí sinh căng thẳng trước giờ thi đại học năm 2014 - Ảnh: Như Hùng

TTO trích đăng một số y kiến.

* Theo tôi, khi nền giáo dục còn chưa đổi mới thì phải hết sức thận trọng trong việc đổi mới hình thức thi. Chứ cứ bắt học sinh học theo chương trình cũ mà phải thi theo cách mới thì liệu có làm các em hoang mang và mất lòng tin ở những gì các em được trang bị từ nhà trường, từ bộ sách của Bộ GD-ĐT hay không?

MAI VÂN

* Theo tôi nên quy định tiêu chí như thế này: thi tốt nghiệp THPT toán, văn, tin học và hai môn tự chọn. Có bằng tốt nghiệp nếu học trường nghề thì khỏi thi, nếu là trung cấp trở nên phải thi, được tuyển thẳng phải đủ ba năm xuất sắc.

lamgoc@...

* Cần suy nghĩ kỹ trước khi làm. Tôi thật sự không đồng tình với việc áp dụng các phương thức đổi mới trong tuyển sinh vào ngay năm 2015. Chẳng phải tự nhiên mà một vài phụ huynh cho con em mình luyện thi ngay từ năm lớp 11 hoặc cho học thêm môn sinh ngay từ năm lớp 10, dù nội dung thi đại học môn sinh chỉ xoay quanh nhiều vào kiến thức lớp 12.

nookhacthanh_langtu@..

* Theo tôi, nên bỏ kỳ thi phổ thông vì kỳ thi này nhiều địa phương có kết quả trên 99%. Học sinh học xong phổ thông thì nhà trường xét tốt nghiệp theo quy chế của bộ, còn kỳ thi đại học có tiêu chí rõ ràng, phải thi để tuyển đúng chất lượng.

QUANG PHÚluongdv@...

* Không thể hấp tấp, vội vàng, Thi cử là việc quốc gia đại sự. Tôi đồng ý với ý kiến của giáo sư Đào Trọng Thi: cần phải có thời gian, có lộ trình, có kiểm tra thẩm định đánh giá trước. Cứ để ngoài năm 2017 mới tính đến. Đừng vội vàng áp dụng ngay. Cứ thay đổi xoành xoạch làm cho học sinh, nhà trường, gia đình... bất an.

Sao Bộ GD-ĐT không nghe ý kiến từ trường THPT, từ giáo viên rằng kỳ thi vừa rồi mất nhiều hơn được, nhà trường rối loạn về sắp thời khóa biểu ôn tập; kỳ thi có 20 người chỉ để canh... một thí sinh. Thật lãng phí!

HOÀNG SƠN HẢI

* Theo tôi, việc triển khai kỳ thi quốc gia trong năm nay cần cân nhắc lại. Một dự án giáo dục lớn cần có những lộ trình và thời gian để áp dụng. Việc thay đổi liên tục và nhanh chóng các kỳ thi như vậy sẽ làm tâm lý học sinh không ổn định và hoang mang. Đề án này hợp lý, ít tốn kém nhưng tốt hơn hết qua năm 2017 sẽ hợp lý hơn nhiều. Học sinh được định hướng học từ đầu năm lớp 10 sẽ có kết quả tốt hơn.

Thầy Kiên chuyên Anh ngoainguquocte.com@...

* Quá lý thuyết. Chỉ có một kỳ thi cho cả tốt ngiệp THPT và tuyển sinh ĐH-CĐ là cần thiết. Song vấn đề quan trọng nhất cần bàn là cách tổ chức thi. Cứ cách tổ chức như thi tốt nghiệp những năm qua là hỏng. Cần tổ chức thi chung cho tất cả thí sinh trong cùng một tỉnh, thành phố. Giám thị coi thi có thể từ tỉnh, thành phố lân cận và đảm bảo an ninh cho họ trong quá trình coi thi.

Bài thi có thể chấm theo cụm liên tỉnh, thành phố. Cách thi này chắc chắn có chất lượng cho vấn đề tuyển sinh, chỉ sợ không đạt chỉ tiêu cao cho tốt nghiệp THPT. Cách thi này không khó tổ chức và cũng không tốn kém hơn hai kỳ thi như hiện nay.

* Năm nay em vừa bước chân vào lớp 10. Ngày làm thủ tục nhập học, tức là "ngày đầu tiên đi học", sau khi ổn định lớp, bầu ban cán sự... thì thầy chủ nhiệm đã thông báo ngay về lò luyện đại học của trường. Thầy gợi ý đôi điều về khối A, A1, B (có nhắc đến khối C, D nhưng chỉ để lấy lệ vì lớp em học chuyên toán). Sự thật là em khá sốc. Trước giờ em cũng có tìm hiểu về một số ngành học yêu thích nhưng để nói đến chuyện ôn thi đại học thì hơi xa vời. Chưa kể mấy năm gần đây cách tổ chức thi cử thay đổi chóng mặt.

Theo những hiểu biết của bản thân, em tính đến năm mình "lều chõng đi thi" thì ngành giáo dục nước mình đã bỏ thi ba chung, các trường đại học tự tổ chức thi tuyển theo chỉ đạo của bộ. Chuyện này đã khởi động lấy đà mấy năm nay, thế mà nhà trường vẫn đang theo tư tưởng cũ (dĩ nhiên trường em không phải là trường duy nhất).

Đây là tiếng nói của riêng em, bộ có thay đổi cũng phải cho nhà trường và học sinh có thời gian thích nghi, hướng dẫn, chỉ đạo để những thay đổi thật sự có tác động tích cực. Phương thức thi đổi mới nhưng để hiệu quả thì phải làm các bước tuần tự chứ ạ.

* Qua ý kiến đăng tải trên các báo, có những ý kiến cho rằng phương án "2 trong 1" là hay và nên áp dụng ngay trong kỳ thi năm 2015. Khách quan mà nói, chỉ những ai đã dạy bậc trung học phổ thông mới có thể hiểu được chính xác kỳ thi nào nên giữ, kỳ thi nào nên bỏ, có nên gộp "2 trong 1" hay không.

Là giáo viên trực tiếp giảng dạy vừa đúng 30 năm, tôi thấy đã đến lúc cần phải bỏ thi tốt nghiệp THPT như trước kia từng bỏ thi tốt nghiệp tiểu học và THCS. Học sinh nào học hết lớp 12 mà cả hai mặt hạnh kiểm và học lực đều đạt loại khá trở lên thì hiệu trưởng trường hoặc giám đốc sở GD-ĐT sẽ cấp cho học sinh đó giấy chứng nhận (hoặc bằng tốt nghiệp) THPT.

Đừng sợ rằng không thi tốt nghiệp các em sẽ không học. Học sinh nào học hết lớp 12 đều có nguyện vọng thi vào đại học. Bỏ thi tốt nghiệp, các em vẫn phải học, và có khi học còn quyết liệt hơn để kiếm một vé vào đại học. Chỉ nên giữ lại một kỳ thi quốc gia duy nhất là kỳ thi tuyển vào đại học.

Tùy theo yêu cầu đào tạo của mình mà các trường đại học được phép quy định các môn thi chứ không bắt buộc thi theo các khối thi "truyền thống" xưa nay. Còn nếu chỉ tổ chức một kỳ thi quốc gia duy nhất là kỳ thi tốt nghiệp THPT, rồi lấy kết quả đó là cơ sở để xét tuyển vào đại học thì không ổn. Vì những nơi nào coi thi không nghiêm túc kết quả tốt nghiệp sẽ cao và ngược lại. Dù cho bộ có cho một hội đồng coi thi năm hoặc 10 thanh tra của bộ đi nữa vẫn chưa chắc bảo đảm tất cả các hội đồng coi thi đều nghiêm túc như nhau.

Còn phương án tổ chức thi tốt nghiệp theo cụm như thi đại học sẽ không khả thi từ trên giấy tờ. Ví dụ ở vùng đồng bằng sông Cửu Long tổ chức một cụm thi tại Cần Thơ cho 12 tỉnh trong vùng. Mỗi tỉnh mỗi năm có khoảng 10.000 thí sinh dự thi. Cả vùng gộp lại là khoảng 100.000 thí sinh. Trong những ngày thi tốt nghiệp, ít lắm có 200.000 người sẽ đổ về Cần Thơ (thí sinh, phụ huynh, giáo viên coi thi...). Tất cả trường học ở Cần Thơ có đủ chỗ sắp xếp trên 4.000 phòng thi hay không?

Tất cả các nhà trọ, khách sạn ở Cần Thơ có đủ chỗ chứa cho 200.000 người hay không? Tình trạng này sẽ diễn ra tương tự ở các cụm thi khác trong cả nước. Và có thể nói các trường đại học cũng không thể tin tưởng vào kết quả này trong việc dùng để xét tuyển. Nói tóm lại nên bỏ thi tốt nghiệp, chỉ giữ lại kỳ thi vào đại học, cao đẳng.

* Đẩy gánh nặng cho phía học sinh. Ghép hai kỳ thi lại thành một nghe thì rất hay nhưng thực chất là đẩy gánh nặng về phía học sinh. Vì sao? Nhìn vào đề thi các môn năm nay sẽ thấy. Như môn toán, số lượng các câu dễ quá nhiều, số câu dùng để phân loại chỉ có ba câu. Tức học sinh muốn vào các trường tốp trên phải học ở mức độ căng thẳng hơn để hơn thua ở ba câu đó. Và mức độ phụ thuộc vào may mắn cũng nhiều hơn vì chỉ có một bộ phận học sinh được ôn luyện đúng loại bài tập ấy. Nên chăng bộ cho phép các trường THPT tự xét tốt nghiệp THPT, còn đề thi nên tập trung vào việc phân loại học sinh thi đại học.

* Thật ngớ ngẩn khi cứ loanh quanh lo chuyện cải cách này nọ, quay tít mù rồi chẳng đến đâu. Hãy làm tốt những cái đã đề ra là đã đạt hiệu quả rồi. Thi tốt nghiệp là bắt buộc và phải làm. Thi tuyển ĐH cũng phải làm để lọc trình độ học sinh đáp ứng trình độ để học. Mấu chốt là ở các trường và xã hội có tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng cho đất nước hay không?

Nên chăng chỉ là vấn đề thi tuyển ĐH giao hoàn toàn cho các trường tự chủ, không chung chạ gì cả. Học sinh đăng ký thi ở đâu thì xét tuyển ở đó, chất lượng đào tạo trường chịu trách nhiệm thương hiệu của mình. Và cuối cùng là thanh lý giải tán các trường không đủ tiêu chuẩn đào tạo. Bộ GD-ĐT chỉ nên làm công tác quản lý nhà nước cho tốt, tránh ôm đồm. Xã hội sẽ tự đánh giá chất lượng đầu ra của các trường và đào thải khi không tốt.