Tuổi Trẻ Online có cuộc trò chuyện với tiến sĩ Đinh Quang Diệp - trưởng bộ môn Cảnh quan và kỹ thuật hoa viên, khoa Môi trường và tài nguyên, ĐH Nông lâm TP.HCM - về những bí quyết trồng cây trong nhà và nét đẹp trồng cây ngày xuân.

Phóng to

Tiến sĩ Đinh Quang Diệp (bìa trái) - trưởng bộ môn Cảnh quan và kỹ thuật hoa viên, khoa Môi trường và tài nguyên, ĐH Nông lâm TP.HCM - trong buổi chấm thi bộ môn cây quý hiếm và cây ăn trái tại Hội hoa xuân TP.HCM (công viên Tao Đàn, Q.1) vào sáng nay 7-2 - Ảnh: Trung Uyên

Phóng to

Theo tiến sĩ Đinh Quang Diệp, hồng môn (trong ảnh) là loài cây dễ trồng, dễ chăm sóc trong các hộ gia đình có ít không gian cho cây cối - Ảnh: Trung Uyên

* "Mùa xuân là tết trồng cây" - có lẽ là điều đã quen thuộc với nhiều người Việt Nam. Ông có lời khuyên gì về cách chọn cây, trồng cây trong nhà dịp tết?

- Khi trồng cây trong nhà, các bạn nên chọn những chủng loại cây cảnh có thể sống được trong bóng râm. Nếu đã chọn trồng cây dạng bonsai, bạn cần hiểu biết về kỹ thuật tạo dáng và chăm sóc. Bạn cũng có thể trồng một số loài cây kiểng nội thất (chủ yếu là kiểng lá) thông dụng và dễ chăm sóc như: kim ngân, các loại dương xỉ...

Nếu nhà bạn có sân vườn, dịp tết đến xuân về, bạn nên chọn trồng 5 loài cây mang ý nghĩa "vạn - đại - sanh - đa - lộc". Vạn là cây vạn tuế - loài cây biểu thị cho sự sống lâu. Đại là cây sứ đại, có hoa đẹp dễ chăm sóc. Sanh là cây sanh - biểu thị cho sự xanh tươi. Đa là cây đa - biểu thị cho sự trường tồn. Lộc là cây lộc vừng - loài cây biểu thị cho sự phát tài đầu năm.

Tết ở miền Nam trùng với mùa khô nên khi trồng cây, bạn cần phải tưới nước đầy đủ. Còn tết miền Bắc lại thường có mưa phùn, khá lạnh nên không phải tưới nước nhiều cho cây.

* Với các gia đình không có nhiều không gian để trồng cây thì theo ông, nên chọn những loại cây nào?

- Trong điều kiện đó thì các bạn nên chọn trồng các loại cây có kích thước nhỏ. Tốt nhất là trồng cây trong chậu vì sẽ dễ chăm sóc và tưới nước hơn là trồng ngoài đất. Các bạn có thể chọn các loại cây như: phát tài, kim phát tài, lưỡi cọp, hồng môn, lan ý...

* Ông có thói quen trồng và chăm sóc cây trong không gian sống của mình?

- Khoảng 20 năm nay, tôi giữ thói quen trồng cây trên sân thượng, ban công của nhà, tự tay chăm sóc, cắt tỉa. Tôi đang trồng một số loài phong lan thông dụng như: hồ điệp, vũ nữ, Cattleya, Dendrobium... Bên cạnh đó, tôi còn trồng một số loài cây cây cảnh trong chậu cho hoa dịp tết, đặc biệt là mai vàng.

Khi chăm sóc mai, cần hết sức lưu ý là nơi cây ở phải có nắng, cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, phòng ngừa sâu bệnh và phải biết cắt tỉa, uốn nắn. Tết này tôi chăm được 6 chậu mai, cho bà con mượn chơi tết, sau tết tôi lại nhận cây về, chăm sóc tiếp cho mùa tết năm sau.

Trồng cây là thú vui sau giờ làm việc của tôi, giúp tôi thư giãn, đồng thời cũng bổ trợ cho lĩnh vực mà tôi đang giảng dạy.

* Có ý kiến cho rằng trồng cây trong nhà có thể loại khí độc, làm sạch không khí. Nếu trồng cây vì mục đích đó thì nên lưu ý điều gì?

- Cây có thể hấp thu CO₂ và vài loại khí độc thông qua quá trình trao đổi khí với môi trường trong nhà. Vì vậy trồng cây xanh trong nhà vừa làm cho không gian tươi mát, vừa làm cho không khí trong lành hơn, tốt hơn vào ban ngày. Không nên để những loài cây có chất độc ở các bộ phận của cây, hoặc cho mùi thơm trong nhà vào ban đêm vì như thế có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mọi người, đặc biệt là khi để cây trong phòng ngủ.

* Người làm việc trong phòng máy lạnh nếu muốn tạo cho mình một mảng xanh thì ông có lời khuyên gì?

- Trong điều kiện phòng máy lạnh, các bạn nên chọn những cây kiểng nội thất (kiểng lá) phù hợp với điều kiện nhiệt độ, ẩm độ và ánh sáng. Các bạn nên chọn những loài kiểng lá có màu xanh đậm sẽ sống bền, giúp bạn thưởng ngoạn cây được lâu hơn.

Nếu bạn muốn có hoa đẹp, nên chọn các loài lan cho hoa lâu tàn như: hồ điệp, vũ nữ... Còn nếu muốn không gian làm việc sinh động hơn, bạn có thể chọn các loại hồ thủy sinh (bao gồm cây thủy sinh và cá cảnh) để trưng bày. Ttất nhiên, bạn sẽ phải dành thời gian chăm sóc hồ thủy sinh nhiều hơn so với chăm hoa.

* Trong việc giáo dục con cái, có ý kiến cho rằng nên dạy trẻ trồng cây. Ông có thể chia sẻ suy nghĩ về quan điểm này?

- Tôi rất đồng tình với ý kiến này. Người lớn cần hướng dẫn cho trẻ biết cách trồng một cái cây, giải thích cho trẻ biết làm thế nào để cây có thể sống được, từ đó giúp trẻ hiểu và yêu thiên nhiên như chính yêu bản thân của trẻ vậy. Uốn cây cũng giống như uốn nắn trẻ. Uốn cây để cây xanh tốt, còn uốn nắn trẻ để trẻ thành người hữu dụng sau này. Trong quá trình giảng dạy, tôi cũng truyền tình yêu cây cối, yêu thiên nhiên đến các sinh viên.

* Xin cảm ơn và chúc ông năm mới mọi điều tốt lành!