Phóng to

Hai khu chung cư ở Ninh Long, xã Ninh Diêm, thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa) bỏ hoang nhiều năm nay - Ảnh: VĂN KỲ

Người dân phải thấp thỏm với dự án “treo”, thiếu đất sản xuất trong khi hàng trăm hecta đất trong vùng dự án bị bỏ hoang.

“Treo” gần 10 năm

Đây là dự án “đón đầu” Ông Trần An Khánh, phó chủ tịch HĐND tỉnh Khánh Hòa, cho biết đã đề nghị UBND tỉnh xem xét lại nhà đầu tư, tìm nguyên nhân và hướng xử lý đối với dự án khu dân cư Ninh Thủy, khu dân cư Ninh Long vì đã “treo” gần 10 năm nay. Ông Khánh cho rằng hai khu dân cư Ninh Long và Ninh Thủy thực chất là dự án “đón đầu” của Hoàn Cầu từ khi mới có ý tưởng hình thành Khu kinh tế Vân Phong. Tuy nhiên, chủ đầu tư không thể ngờ rằng Khu kinh tế Vân Phong lại ì ạch đến như vậy. Hiện tại các dự án khu công nghiệp, các nhà máy tại Khu kinh tế Vân Phong chưa triển khai gì nên chưa thể thu hút dân cư về đây. Đây là nguyên nhân sâu xa khiến dự án khu dân cư của Hoàn Cầu chậm gần 10 năm nay.

Các dự án khu dân cư Ninh Long (432ha) và khu dân cư Ninh Thủy (82ha) triển khai từ năm 2002, Khu công nghiệp Ninh Thủy (202ha) triển khai từ năm 2004. Chỉ tay về tấm bảng lớn trước nhà đã rách te tua, ông Huỳnh Văn Cơ (thôn Mỹ Lương, xã Ninh Thủy, thị xã Ninh Hòa) bức xúc: “Tấm bảng thông báo quy hoạch khu dân cư Ninh Thủy này đã thay hai lần rồi mà dự án chẳng thấy tăm hơi đâu”. Ông Cơ kể từ năm 2004 đã có người của Công ty Hoàn Cầu đến đo đạc để đền bù, di dời căn nhà và đất vườn hơn 200m2 của ông, nhưng họ đền hơn 40 triệu đồng nên ông không đồng ý. Từ đó đến nay, không thấy ai đến hỏi chuyện di dời trong khi con cái ông đã lớn, lập gia đình, muốn xây thêm nhà cho rộng rãi cũng không được vì nằm trong quy hoạch.

Nhiều hộ dân ở xã Ninh Diêm, thị xã Ninh Hòa đã giao đất cho Công ty Hoàn Cầu nên gần 10 năm qua không có đất sản xuất. Bà Huỳnh Thị Chiểu, ngụ xã Ninh Diêm, kể: “Cách đây 10 năm, người ta nói toàn bộ khu này nằm trong dự án xây dựng khu dân cư Ninh Long nên phải bán đất cho nhà đầu tư. Vợ chồng tôi có 1,2ha đất trồng cây lâu năm mà bán chỉ 40 triệu đồng. Đất bán rồi, tiền cũng tiêu hết, giờ con cái lập gia đình ở riêng không còn đất sản xuất, phải phiêu bạt tứ xứ làm công nhân”.

Tại dự án khu dân cư Ninh Long, công trình duy nhất mà chủ đầu tư làm được là hai khu nhà chung cư với khoảng 80 căn hộ nằm chơi vơi giữa khu đất hoang. Khu nhà này được Công ty Hoàn Cầu xây cho công nhân Nhà máy đóng tàu Hyundai Vinashin thuê nhưng chưa thấy công nhân ở. Khu dân cư Ninh Thủy thì chưa xây được gì. Còn Khu công nghiệp Ninh Thủy mới khởi công hồi tháng 5-2011, đến nay đang san lấp mặt bằng nhưng tiến độ quá chậm.

Ông Trần Thái Bảo, phó chủ tịch UBND xã Ninh Thủy, phàn nàn: “Dự án treo quá lâu khiến người dân trong vùng quy hoạch không dám đầu tư làm ăn, nhà cửa không được xây mới, sống trong cảnh thấp thỏm chờ đợi”. Ông Đặng Cửu, trưởng Phòng Tài nguyên - môi trường thị xã Ninh Hòa, cho rằng hơn 700ha đất “treo” gần 10 năm nay là lãng phí quá lớn.

Sao không thu hồi đất?

Lâu nay Công ty TNHH Hoàn Cầu Nha Trang quản lý khu dân cư Ninh Thủy, khu dân cư Ninh Long; Công ty TNHH Hoàn Cầu Khánh Hòa quản lý Khu công nghiệp Ninh Thủy. Báo cáo ngày 1-7-2011 là báo cáo gần đây nhất của Công ty Hoàn Cầu Nha Trang gửi ban quản lý Khu kinh tế Vân Phong, cho biết tại khu dân cư Ninh Long mới bồi thường được 15/236 trường hợp, khu dân cư Ninh Thủy bồi thường được 133/182 trường hợp. Riêng Khu công nghiệp Ninh Thủy, Trung tâm Phát triển quỹ đất Ninh Hòa cho biết có 111 hộ phải giải tỏa, nhưng mới đền bù được 58 hộ.

Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, phó tổng giám đốc Công ty Hoàn Cầu Khánh Hòa, cho biết ở dự án Khu công nghiệp Ninh Thủy, trách nhiệm đền bù giải phóng mặt bằng thuộc về địa phương, công ty chỉ có nhiệm vụ ứng tiền cho ban bồi thường theo phương án được phê duyệt. Lúc đó, áp dụng theo nghị định 197/2004 của Chính phủ, nhưng người dân cho rằng giá đền bù quá thấp nên nhiều người không đồng ý. Đến năm 2009, chính sách thay đổi theo nghị định 69/2009 nên người dân tiếp tục khiếu nại về giá đền bù rồi kéo dài đến nay. Theo ông Nghĩa, có ba khó khăn chính khiến dự án chậm tiến độ là: dân không chấp nhận giá đền bù, không có khu tái định cư cho dân bị giải tỏa, chưa có nguồn nước sạch cung cấp nước cho khu công nghiệp.

Theo ông Hoàng Đình Phi - phó trưởng ban quản lý Khu kinh tế Vân Phong, ban quản lý chưa đề xuất lên UBND tỉnh Khánh Hòa thu hồi các dự án nói trên vì chủ đầu tư vẫn đang tiến hành đền bù giải phóng mặt bằng, nhưng do việc này gặp khó khăn dẫn đến chậm trễ, chứ không phải nhà đầu tư không muốn làm.

Ông Trần Công Hoán, chủ tịch UBND thị xã Ninh Hòa, cho biết đã nhiều lần làm văn bản gửi UBND tỉnh Khánh Hòa đề nghị rà soát tiến độ thực hiện dự án, đồng thời thông báo với Công ty Hoàn Cầu nếu không thực hiện dự án thì địa phương sẽ thu hồi đất. UBND tỉnh Khánh Hòa cũng đã có văn bản trả lời UBND thị xã Ninh Hòa rằng trong năm nay HĐND tỉnh Khánh Hòa sẽ đi giám sát và có ý kiến chính thức với UBND tỉnh về vấn đề này.