Sông Tô Lịch (dài 14,6km) hóa kênh nước thải bất đắc dĩ nhiều năm nay ở Hà Nội đang đứng trước "thời khắc lịch sử": được làm sạch tổng thể trong thời gian tới.

Làm "sống" lại sông Tô Lịch đang được người dân thủ đô kỳ vọng, bởi trong suốt nhiều năm qua không ít công trình, ý tưởng, dự án thử nghiệm nhằm "hồi sinh" dòng sông này nhưng bất thành.

Ngày 28-2, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, đại diện Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội cho biết theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh, việc nạo vét tổng thể sông Tô Lịch sẽ phải cơ bản hoàn thành trong tháng 8-2025.

Để phục vụ công tác nạo vét, hiện nay Sở Xây dựng Hà Nội đang chủ trì, phối hợp Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội và một số đơn vị có liên quan khảo sát, xây dựng phương án nạo vét tổng thể sông Tô Lịch.

"Công tác khảo sát đang được khẩn trương tiến hành, trước mắt sẽ đo đạc, xây dựng phương án sau đó mới triển khai thực hiện. Chúng tôi sẽ phấn đấu thực hiện làm sạch tổng thể sông Tô Lịch trong tháng 8-2025 theo đúng yêu cầu của Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh", đại diện Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội cho hay.

Theo Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội, hằng năm ngoài sông Tô Lịch thì nhiều sông trong nội đô như sông Lừ, Sét, Kim Ngưu cũng được nạo vét, hút bùn một phần để phục vụ công tác thoát nước, chống ngập cho thành phố trong mùa mưa và làm sạch, khơi thông dòng chảy môi trường.

Dù chỉ mới nạo vét một phần nhưng khối lượng bùn mà Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đưa đi xử lý mỗi năm ước lượng khoảng hàng chục ngàn m³.

Trước đó, GS.TS Trần Đức Hạ, nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu cấp thoát nước và môi trường (Hội Cấp thoát nước Việt Nam) cho biết để phục hồi dòng chảy sông Tô Lịch cần có bốn bước.

Bước thứ nhất là phải thu gom nước thải và xử lý đạt quy chuẩn môi trường trước khi xả ra sông. 

Bước thứ hai là phải hút sạch bùn cặn ô nhiễm nằm dưới lòng sông. 

Bước thứ ba là bổ sung nước sạch cho sông Tô Lịch. Có thể bổ cập bằng hai nguồn, nước thải đô thị sau khi xử lý đạt chuẩn về môi trường của các nhà máy/trạm xử lý nước thải và nước sạch từ sông Hồng.

Bước thứ tư là tăng cường làm sạch dòng sông, kết hợp với cảnh quan, ví dụ như thiết kế các vòi phun nước, thả bè thủy sinh… làm giàu khí oxy trong nước. Kết hợp giáo dục ý thức cộng đồng để bảo vệ môi trường, lên án những hành vi gây ô nhiễm sông Tô Lịch.

Theo GS Hạ, nếu chưa thu gom triệt để nước thải đô thị hoặc bùn cặn lắng đọng thì có bơm bao nhiêu nước sạch vào cũng không giải quyết dứt điểm được ô nhiễm.

Lời cảnh báo từ những dòng sông

Từ phản ảnh của bạn đọc nạn ô nhiễm, mất đất vì sạt lở, PV Tuổi Trẻ đi thực tế nhiều tháng để ghi lại "Lời cảnh báo từ những dòng sông" qua phóng sự ảnh.