Phóng to

Mua bán vàng miếng tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) - Ảnh: Thanh Đạm

Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia vừa đề nghị Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cần nghiên cứu những tác động có thể phát sinh sau khi các NH chấm dứt hoạt động huy động và cho vay vàng. Trong khi đó, nhiều NH hiện vẫn đang tiếp tục huy động vốn vàng, với lãi suất (LS) huy động cao nhất lên đến 3%/năm.

Cao hơn lãi suất USD

Chấm dứt huy động vàng * 29-4-2011, NHNN ban hành thông tư yêu cầu các NH phải ngưng huy động và cho vay vàng. Các NH có một năm để tất toán các hợp đồng đã ký. đến ngày 1-5-2012, toàn bộ hoạt động cho vay và huy động vàng phải dừng hẳn. * 27-4-2012, NHNN gia hạn huy động vàng thêm bảy tháng, đến ngày 25-11-2012. * Ngày 25-6, NHNN lại có văn bản yêu cầu các NH chỉ phát hành chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng với khối lượng cần thiết để đáp ứng nhu cầu chi trả theo yêu cầu của khách hàng. Việc phát hành chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng chấm dứt ngày 25-11.

Trong vai khách hàng có nhu cầu gửi vàng dài hạn, chúng tôi được nhân viên một NH cổ phần lớn tại TP.HCM tiếp thị: “Cứ gửi đi, không có gì phải lo vì chắc chắn NHNN sẽ có văn bản hướng dẫn mới. Hơn nữa từ nay đến hạn chót còn hơn một tháng, với LS khoảng 2,5%/năm, gửi 10 lượng vàng một tháng vẫn hưởng lãi hơn 1 triệu đồng”. Nhân viên này cũng cho biết LS áp dụng với khách hàng gửi dưới 10 lượng là 1,6%/năm, nhưng nếu gửi từ 10 lượng LS lên đến 2,5%/năm, trường hợp gửi từ 100 lượng LS là 3%/năm, cao hơn 1% so với trần LS USD.

Một NH cổ phần trụ sở tại quận 1 cho biết trước mắt vẫn nhận gửi vàng với kỳ hạn một tháng, sau đó nếu NHNN không cho phép huy động vàng nữa NH sẽ chuyển sang giữ hộ. Khi đáo hạn, nếu khách hàng có nhu cầu bán vàng để gửi tiết kiệm VND sẽ được NH mua với giá cao hơn giá niêm yết của Công ty SJC. Đến nay danh sách các NH còn huy động vàng khá đông, trong đó bao gồm nhiều NH trước đây từng ngưng huy động vàng, thậm chí thu phí giữ hộ nhưng sau đó đã huy động trở lại.

Chủ tịch HĐQT một NH cho biết ngày 25-11 là thời hạn các NH phải ngưng các khoản huy động, cho vay vàng mới, nhưng các hợp đồng đã ký trước đây vẫn duy trì đến đáo hạn. “Hầu hết các NH còn dư nợ bằng vàng của khách hàng vay kỳ hạn dài. Do vậy dù không còn được cho vay vàng nhưng NH vẫn phải huy động để cân bằng trạng thái” - vị lãnh đạo này nói. Cũng theo các NH, khách hàng vay vốn bằng vàng trước đây chủ yếu để mua nhà, đất. Ngoài ra còn một bộ phận vay vàng để làm vốn sản xuất kinh doanh, chế tác nữ trang do nhiều năm trước đây giá vàng ổn định ở mức thấp.

Kiến nghị gia hạn huy động vàng

Trước tình trạng hiện nay, nhiều chuyên gia kiến nghị NHNN nên gia hạn thời gian được phép huy động vàng bởi một số NH vẫn chưa tất toán được dư nợ vàng. Ông Nguyễn Thành Long, chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng VN, cho rằng không tự nhiên mà các NH lại đồng loạt tăng LS huy động vàng lên cao trong khi hạn chót được phép huy động đã cận kề.

“Từ hiện tượng này có thể thấy thanh khoản vàng của các NH, đặc biệt những NH nằm trong nhóm được bán vàng can thiệp thị trường, đang gặp khó khăn và chính điều này gây sức ép lên giá vàng trong nước suốt thời gian qua” - ông Long nói. Ông Long kiến nghị trong bối cảnh thị trường vàng còn “bề bộn” như hiện nay, NHNN nên gia hạn thời gian được phép huy động vàng của các NH, tránh tình trạng NH chạy đua mua vàng gây áp lực lên giá vàng trong nước.

Cùng quan điểm, ông Trần Thanh Hải, tổng giám đốc Công ty Kinh doanh vàng VN (VGB), cho rằng tác động của quyết định chấm dứt huy động vàng lên giá vàng trong nước đã quá rõ thời gian qua. Theo ông Hải, xét ở khía cạnh rộng lớn hơn, vàng là tài sản của xã hội, do đó việc tìm mọi cách huy động nguồn lực này vào hệ thống kinh tế, đặc biệt vào hệ thống NH, là điều hết sức cần thiết.

Ông Nguyễn Thanh Toại, phó tổng giám đốc NH ACB, cho rằng các NH cần biết được định hướng quản lý thị trường vàng của NHNN sau ngày 25-11. Còn hiện nay, cả NH và người dân đều ở trong tình trạng “bơ vơ” vì không có thông tin.

Nhiều người dân cũng băn khoăn về thông tin các NH buộc phải ngừng huy động vàng sau ngày 25-11. Ông Tài (Q.Phú Nhuận, TP.HCM) cho biết đang gửi tiết kiệm 20 lượng vàng ở NH. Với LS hiện nay, tiền lãi mỗi tháng chỉ khoảng 2 triệu đồng nhưng ông vẫn thích gửi để bảo toàn vốn. “Sau ngày 25-11, nếu NH không nhận gửi vàng thì tôi cũng không biết sẽ xử lý thế nào. Mang vàng về nhà thì không an toàn, thuê két sắt NH thì mất phí. Nếu nhờ NH giữ hộ thì không có đồng ra đồng vào” - ông Tài nói.

Đổ xô kiểm định vàng SJC Ông Nguyễn Công Tường, phó phòng kinh doanh sỉ Công ty SJC, cho biết do lo ngại mua phải vàng nhái thương hiệu SJC, những ngày gần đây nhiều người giữ vàng SJC đã đến công ty để ép bao chống giả cho miếng vàng. “Không chỉ người dân mà cả chủ tiệm vàng cũng mang vàng đến muốn ép bao chống giả thực chất nhờ công ty kiểm định, vì thông qua quá trình ép bao công ty sẽ có bộ phận kiểm định xem miếng vàng có đủ tiêu chuẩn lưu thông hay không” - ông Tường nói. Với mỗi miếng vàng ép bao chống giả, Công ty SJC thu 5.000 đồng. Tuy nhiên số lượng người đến ép bao đông nên dẫn đến tình trạng chờ đợi.