Cùng thời điểm, học trò lớp 9 nhiều tỉnh thành trong cả nước cũng bước vào kỳ thi tuyển sinh lớp 10 để cạnh tranh những suất vào lớp 10 công lập, lớp 10 chuyên.

Nhiều bỡ ngỡ

Tại TP.HCM, năm nay có hơn 5.000 thí sinh rớt khỏi kỳ thi tuyển sinh lớp 10 ở TP.HCM, trong khi những năm trước con số này là gần 20.000 người. 

Hiệu trưởng một trường THCS ở quận Bình Thạnh chia sẻ: "Không chỉ học sinh, phụ huynh, mà ngay cả giáo viên trường chúng tôi cũng hồi hộp về đề thi tuyển sinh lớp 10. Bởi năm nay là năm đầu tiên học sinh thi theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Nội dung đề thi thay đổi hẳn so với trước đây".

Tương tự, cô Phương - giáo viên dạy toán ở TP Thủ Đức - phân tích: "Năm đầu tiên thi theo chương trình mới chúng tôi chưa có nhiều kinh nghiệm nên không tự tin như những năm trước. 

Sở GD-ĐT TP.HCM đã công bố cấu trúc đề thi và đề thi tham khảo, chúng tôi cũng đã được hướng dẫn ra đề kiểm tra theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh nhưng tất cả chỉ ở mức tập dượt. 

Trong khi với chương trình cũ thì tổ bộ môn đã có rất nhiều kinh nghiệm tích lũy qua từng năm thi. Thế nên dù năm nay số lượng thí sinh đã giảm rất nhiều so với năm trước thì cả cô và trò đều vẫn rất lo lắng".

Tối 4-6, dù chỉ còn một ngày nữa là bước vào kỳ thi chính thức nhưng em P.M. và A.H, học sinh lớp 9 ở quận 10, vẫn đến trung tâm học thêm môn toán. "Thầy hỏi tụi em có muốn phụ đạo thêm không, em đồng ý ngay vì ở nhà tự ôn tập thấy lo quá. Em được biết năm nay đề thi sẽ tăng số câu hỏi vận dụng nhiều hơn so với năm trước nên em hơi căng thẳng..." - P.M. thổ lộ.

Trong khi đó chị Minh (nhà ở quận 4) vừa cho con đi học thêm ở trung tâm, vừa tìm gia sư đến dạy kèm môn văn và tiếng Anh. Công tác trong ngành giáo dục, chị Minh nhận định: "Chương trình mới chú trọng đến kỹ năng làm bài, kỹ năng giải quyết vấn đề của học sinh. Con tôi là lứa học sinh đầu tiên học chương trình này, thầy cô giáo cũng thừa nhận còn bỡ ngỡ khi chuyển sang giảng dạy chương trình mới. 

Tôi tìm gia sư cho con chỉ với một yêu cầu rèn cho con cách làm bài thi chứ ngữ liệu môn văn thì không có trong sách giáo khoa, đề thi môn tiếng Anh thì sẽ có các câu hỏi kiểm tra khả năng vận dụng kiến thức ngôn ngữ vào tình huống thực tế trong cuộc sống... Nếu thí sinh học tủ, học vẹt sẽ khó có thể làm tốt bài thi tuyển sinh lớp 10 năm nay".

Tăng cạnh tranh vào lớp 10 chuyên

Theo Sở GD-ĐT TP.HCM, mùa tuyển sinh 2025 là năm đầu tiên bốn trường THPT nổi tiếng của TP ngừng tuyển sinh lớp 10 chuyên.

Đó là Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền, Gia Định, Mạc Đĩnh Chi và Nguyễn Hữu Huân. Việc các trường THPT bình thường ngừng tuyển sinh lớp 10 chuyên là để thực hiện nghiêm theo quy chế trường chuyên của Bộ GD-ĐT. 

Năm học trước, bốn trường này tuyển 770 học sinh vào lớp 10 chuyên. Như vậy năm nay chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 chuyên ở TP.HCM giảm 770 học sinh. Mặc dù Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong và Trần Đại Nghĩa có tăng chỉ tiêu nhưng tăng rất ít.

Cụ thể, Trường chuyên Lê Hồng Phong tăng 35 học sinh với việc mở thêm 1 lớp 10 chuyên tin (những năm trước trường này chỉ tuyển một lớp 10 chuyên tin với 35 học sinh thì năm nay tuyển hai lớp chuyên tin với 70 học sinh). 

Trường chuyên Trần Đại Nghĩa tăng 70 chỉ tiêu, tức là tuyển thêm một lớp chuyên toán và một lớp chuyên hóa, mỗi lớp 35 học sinh so với năm trước. Đó là chưa kể trước đây Trường chuyên Trần Đại Nghĩa chỉ tuyển học sinh tốt nghiệp THCS tại TP.HCM thì năm nay tuyển học sinh trên cả nước. Vì thế nhiều giáo viên dự báo chỉ những học sinh thực sự có năng khiếu đặc biệt mới có thể đậu vào lớp 10 chuyên năm nay.

Không chỉ những trường THPT nổi tiếng, năm nay nhiều trường THPT thuộc top sau cũng có rất đông thí sinh đăng ký dự thi nguyện vọng 1. Căn cứ vào chỉ tiêu tuyển sinh và số thí sinh đăng ký dự thi lớp 10 công lập năm học 2025-2026 do Sở GD-ĐT công bố thì 10 trường THPT có tỉ lệ chọi cao nhất TP.HCM năm nay là Trường THCS-THPT Trần Đại Nghĩa, quận 1; Nguyễn Hữu Huân, TP Thủ Đức; Vĩnh Lộc, quận Bình Tân; Phạm Văn Sáng, huyện Hóc Môn; Lê Quý Đôn, Nguyễn Thị Minh Khai đều thuộc quận 3; Võ Trường Toản, quận 12; Ngô Quyền, quận 7; Nguyễn Hữu Cầu, huyện Hóc Môn; Thủ Đức, TP Thủ Đức.

Điều này cho thấy "đường đua" vào lớp 10 công lập không chỉ khó khăn ở các trường nổi tiếng thuộc khu vực nội thành mà cả ở những khu đông dân cư cũng không dễ dàng.

Điểm mới: Số câu hỏi vận dụng tăng lên

Ông Nguyễn Bảo Quốc, phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho biết năm nay UBND TP.HCM cho phép sở cân đối điều chỉnh tuyển sinh cao hơn chỉ tiêu ban đầu nhưng không vượt mức 20% cho các lớp 10 chuyên tại hai trường Lê Hồng Phong và Trần Đại Nghĩa. Việc này nhằm mục tiêu duy trì đủ số lượng học sinh theo kế hoạch giáo dục của nhà trường. Điều này cũng là một điểm mới, tích cực trong mùa tuyển sinh 2025.

Cũng theo ông Quốc, riêng về câu hỏi vận dụng trong đề thi thì thật ra Sở GD-ĐT đã đưa yêu cầu thí sinh phải vận dụng kiến thức đã học để giải quyết vấn đề thực tiễn vào đề thi tuyển sinh lớp 10 từ nhiều năm nay. 

Với những kỳ thi tuyển sinh từ năm 2024 trở về trước do áp dụng theo Chương trình giáo dục phổ thông 2006 nên số câu hỏi ở mức độ nhận biết, thông hiểu sẽ chiếm từ 70-75% kiến thức trong đề thi. Phần còn lại là những câu hỏi vận dụng.

Từ năm 2025 số câu hỏi dạng nhận biết, thông hiểu sẽ giảm xuống còn 60%, số câu hỏi yêu cầu vận dụng tăng lên 40%. Việc điều chỉnh này nhằm đánh giá khả năng vận dụng kiến thức đã học để giải quyết vấn đề thực tiễn - theo định hướng của Chương trình giáo dục phổ thông 2018. 

"Ngay từ tháng 10-2024 chúng tôi đã công bố cấu trúc đề thi tuyển sinh lớp 10 kèm theo đề minh họa để giáo viên và học sinh tham khảo. Bên cạnh đó sở cũng đã có hướng dẫn các giáo viên cần đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát triển năng lực học sinh; trang bị và rèn luyện cho học sinh kỹ năng tự học, giải quyết vấn đề, tránh tình trạng học tủ, học vẹt" - ông Quốc nói thêm.

Hơn 70.000 thí sinh TP.HCM làm thủ tục thi lớp 10: Những lưu ý của giám thị đối với thí sinh

Sáng 5-6, hơn 70.000 thí sinh đã đến các điểm thi làm thủ tục thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025-2026 ở TP.HCM.