Không còn chuyện đoán "đề thi vào tác phẩm nào trong sách giáo khoa", phụ huynh và thí sinh dự thi năm nay xoay sang đoán "chủ đề sẽ thi" và dành 24 giờ cuối trước kỳ thi để "sưu tầm tư liệu".

"Con ngừng ôn thi rồi nhưng vẫn ôm máy tính để chat trong nhóm lớp, trao đổi với thầy cô về các chủ đề dự đoán có thể ra đề. Hôm trước con bảo cô dặn để ý các thông tin, dữ liệu về 50 năm thống nhất đất nước. Hôm nay lại thấy bọn trẻ bảo nhau tìm hiểu tư liệu về AI, về Chat GPT, chuyển đổi công nghệ số" - chị Hương, phụ huynh ở quận Cầu Giấy (Hà Nội) có con dự thi năm nay, chia sẻ.

Thu Hương, học sinh Trường THPT Trần Phú (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), cũng cho biết: Chúng em đoán chủ đề để tìm tư liệu có liên quan, nếu đề ra trúng chủ đề thì đỡ mất thời gian tìm kiếm. Nhưng việc đoán chủ đề quá rộng, nên cũng thấy khó. 

Chủ yếu để thấy yên tâm hơn khi vào phòng thi thôi. Việc không sử dụng ngữ liệu trong sách giáo khoa khiến chúng em hơi bị chơi vơi.

Trong khi đó, các thầy cô giáo có kinh nghiệm thì khuyên học sinh "loại bỏ suy nghĩ tìm "tủ" cho đề văn năm nay vì nếu sa đà vào việc này có thể sẽ bị "tủ đè". 

Cô Trịnh Thu Tuyết, nguyên giáo viên môn ngữ văn Trường THPT Chu Văn An (Hà Nội), cho rằng thay đổi lớn nhất của đề văn năm nay (qua đề thi minh họa) là việc chọn ngữ liệu ngoài sách giáo khoa ở cả phần đọc hiểu, nghị luận xã hội và nghị luận văn học. 

Sự đổi mới này sẽ triệt tiêu tình trạng học tủ và học theo văn mẫu, khuyến khích học sinh đọc nhiều, tiếp cận nhiều ngữ liệu khác nhau. Việc không có "tủ" khiến học sinh buộc phải học chắc về thể loại, các bước trình bày các bài viết về đọc hiểu, nghị luận xã hội, nghị luận văn học, rèn kỹ năng đọc, viết, bày tỏ suy nghĩ độc lập.

Tuy nhiên từ thay đổi đề thi đến thay đổi cách dạy và học cần một quá trình dài hơn nữa. Còn ở kỳ thi năm nay, các thầy cô vẫn khuyên học sinh trước nhất phải nắm chắc thể loại và các bước để làm các bài theo cấu trúc đề thi minh họa.

"Các em có thể "găm" một số tư liệu để sử dụng cho việc so sánh, chứng minh cho các yêu cầu đề thi ra. Nhưng không nên sa đà nghe theo các đồn đoán rồi tìm các chủ đề, học thuộc. 

Những tư liệu về các chủ đề như tuổi trẻ, tình cảm gia đình, quê hương, đất nước, những vấn đề gần gũi hoặc đang được giới trẻ quan tâm... là các ngữ liệu học sinh có thể đọc và ghi nhớ vì dễ vận dụng" - cô Kim Anh, Trường THPT Phan Huy Chú (quận Đống Đa, Hà Nội), tư vấn.

Theo cô Kim Anh, từ trước khi có việc Bộ GD-ĐT ra đề văn không dùng ngữ liệu ở sách giáo khoa thì cô cũng luôn lưu ý học sinh "công thức" cần nắm, thực chất là các bước căn bản để làm bài theo yêu cầu tương tự như đề thi minh họa.

Cô Hoàng Anh, giáo viên Trường THPT Chu Văn An (quận Tây Hồ, Hà Nội), cũng nhắc học sinh: "Đề không ra vào ngữ liệu trong sách giáo khoa, nhưng tùy theo yêu cầu cụ thể của đề thi, thí sinh vẫn có thể sử dụng cả ngữ liệu trong và ngoài sách giáo khoa để làm ví dụ, minh chứng cho các luận điểm trình bày ở đề văn. Cô Hoàng Anh cũng lưu ý các thí sinh khi tìm hiểu và lựa chọn sử dụng ngữ liệu từ mạng xã hội phải tìm các nguồn đáng tin cậy.

Đề thi ngữ văn về 'lối sống thụ động' của giới trẻ và giải pháp

Ngày 6-6, gần 11.000 thí sinh tại TP Cần Thơ tham gia thi môn ngữ văn kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2025-2026.