Khi bản rap Mang tiền về cho mẹ lên mạng, người lớn trong nhà tôi mở to lên để vừa nghe vừa bàn luận, rồi đứa cháu mới hơn 3 tuổi của tôi cũng cứ hay lặp lại câu “mang tiền về cho mẹ”. Lời rap giản dị dễ nghe dễ thuộc ấy đã bước vào tâm trí của chúng ta một cách dễ dàng và nhắc chúng ta về với một giá trị vĩnh cửu: mẹ.

Rất nhanh sau đó, Trường THCS - THPT Trần Cao Vân, quận Tân Phú (TP.HCM) đã đưa lời bản rap này vào đề thi thử môn ngữ văn. "Tiếng nói đầu tiên là do ai dạy?/Nét chữ đầu tiên là tay ai cầm?/Sai lầm đầu tiên là nhờ ai sửa?/Vấp ngã đầu đời là được ai nâng?/Bài hát hay nhất trần đời là lời mẹ ru giữa trưa nắng hè/Những ngày dài nhất trần đời là mẹ đi chợ xa chưa thấy về/Thức ăn ngon nhất trần đời là cơm bếp củi mẹ nấu xoong gang/Bước ra đời là ông này bà nọ, trở về nhà là một đứa con ngoan…".

Nếu chưa nghe Đen Vâu rap, liệu sẽ có bao nhiêu người nhận ra ngay đây là lời rap? Bởi rap bấy lâu trong suy nghĩ của nhiều người thường là những lời có chút gì đó nghịch tai, đôi khi cổ xúy cho những yếu tố cá nhân ngược ngạo. Nhưng Mang tiền về cho mẹ thì khác.

Bản rap Mang tiền về cho mẹ sau 10 ngày lên YouTube đã nhận được đến gần 25 triệu lượt nghe/xem.

Con số này thật đáng nhắc, thật đáng vui với một thông điệp đẹp đẽ, chân tình. Có phải là quá cũ rồi khi nhiều bài hát, nhiều bộ phim, nhiều bài báo hay nhiều bài học được truyền thụ bằng bài giảng, bằng sách vở, mang công thức màu sắc tuyên truyền, tuyên ngôn khiến nhiều bạn trẻ hôm nay chưa hấp thụ được và họ dành thời gian "vọc" mạng hơn là phải đọc phải nghĩ?

Thế nên Đen Vâu, với những lời rap nhưng ngôn từ thủ thỉ tâm tình, dễ dàng đem thông điệp tưởng quen, tưởng cũ, tưởng ngại nói, ngại kể lại bỗng nhiên mà thành "trend".

Người trẻ hôm nay không phải vì vội vã trong cuộc sống, vì thực dụng, vì muốn đi thật xa để khỏi trở về nhà mà quên mất mẹ hay quên mất những gốc gác nguồn cội, những giá trị làm nên con người.

Có lẽ các bạn trẻ ấy không nghe - đọc - cảm nhận những điều không phù hợp với lứa tuổi và suy nghĩ của mình, cảm thấy xa lạ với sự xơ cứng trong truyền tải thông điệp, những khuôn mẫu nhàm chán của các bài học làm người.

Tình yêu thương, lòng hiếu thảo, trách nhiệm làm con, trách nhiệm thành người vẫn ở sẵn đâu đó trong ta, chỉ là ta chưa biết cách định nghĩa, chưa tìm được cách gọi tên. Không chỉ Đen Vâu, có nhiều bài rap khác đã truyền được cảm hứng sống đẹp cho giới trẻ như TDO Kwan kể Ước mơ của mẹ, Nul với Chỉ còn là hồi ức, Hydra với Người cha câm…

Có thể nói, chính những khúc hát rap ấy đã khơi lên trong nhiều bạn trẻ ngọn lửa ấm áp của tình yêu thương gia đình, yêu thương con người.

Khi dịch COVID-19 bùng phát, ngoài những số liệu buồn bã và khô khan, những thống kê và thông tin hướng dẫn phòng chống dịch tràn ngập, ca khúc Ghen cô Vy của Khắc Hưng cùng vũ điệu rửa tay của Quang Đăng đã gây sốt không chỉ trong nước.

Ghen cô Vy là nhạc cổ động nhưng không khô khan, lại được truyền tải bởi những nghệ sĩ trẻ đang được mến chuộng hẳn nhiên là những nguyên nhân khiến bài hát nhanh chóng thành hit.

"Không cần biết là nhạc cổ động hay không, một bài hát có giai điệu hay sẽ đi vào lòng người" - Khắc Hưng chia sẻ như thế. Và không chỉ Ghen cô Vy.

Nghệ sĩ, người sáng tác không thể đứng bên ngoài dòng chảy chủ lưu của thời cuộc, của xã hội. Bởi mỗi biến động, mỗi rung lắc của cuộc sống đều không sớm thì muộn sẽ chạm đến ta.

Có phải thế chăng mà ta có Hà Anh Tuấn vừa hát vừa gây dựng dự án trồng rừng, tham giao trao gạo, tặng oxy. Là Quyền Linh rời máy quay màn ảnh là đi cứu trợ suốt mùa dịch. Là Xuân Bắc, H’Hen Niê và rất nhiều người nổi tiếng khác vừa sáng tác động viên người dân trong suốt mùa dịch và vừa đồng hành với họ muôn nẻo khó khăn.

Nghệ sĩ nhận được từ cộng đồng danh tiếng và tình yêu thương. Khi cộng đồng thương tổn, chính họ chọn cách yêu lại cộng đồng như thế. Hành xử của họ chắc chắn đã thắp sáng lên những e dè, ngại ngần của người trẻ, cũng là cách vạch ra con đường, truyền đến cho những người trẻ hôm nay cách sống không chỉ văn minh hơn mà còn tình nghĩa hơn.

Không muốn tiếp nhận lý thuyết cũ mòn thì sẽ có cách để vẫn nhận lấy cốt lõi mà trao đi bằng một hình thức rộng rãi hơn trong vô vàn những hình thức biểu hiện. Giá trị đẹp là giá trị bền vững, không phải nay thế này mai thế khác.

Rượu cũ vẫn "trend" với bình mới như vẫn luôn có cách nói với người trẻ về những thông điệp tưởng không mới, chỉ là ai làm được, làm ra sao để chạm tới họ mà thôi.

'Mang tiền về cho mẹ' của Đen Vâu vào đề thi ngữ văn, học sinh cười khoái chí

TTO - Ngày 6-1, nhiều học sinh lớp 12 ở TP.HCM đã thích thú chuyền tay nhau đề thi thử môn ngữ văn của Trường THCS -THPT Trần Cao Vân, quận Tân Phú, trong đó có nội dung bài rap 'Mang tiền về cho mẹ' của Đen Vâu.