Viện Vật lý địa cầu phân tích động đất tại Quảng NamTrà My sợ núi nổ, nhà rung

Phóng to

Khảo sát một vết nứt bên bờ đập thủy điện Sông Tranh 2 chiều 30-11 - Ảnh: Tấn Vũ

Chiều nay, ngay sau khi đáp xuống sân bay Đà Nẵng, đoàn công tác đặc biệt gồm 4 thành viên là các phó giáo sư, tiến sĩ đầu ngành của Viện Địa chất và Viện Vật lý địa cầu thuộc Bộ KHCN gồm TS Trần Tuấn Anh, PGS.TS Phan Trọng Trịnh, TS Phạm Văn Hùng thuộc Viện Địa chất; TS Lê Tử Sơn (Viện Vật lý địa cầu) đã có mặt tại Bắc Trà My.

Trong cuộc họp khẩn cấp với chính quyền huyện Bắc Trà My, TS Trần Tuấn Anh - viện trưởng Viện Địa chất - khẳng định những rung chấn tại Bắc Trà My trong thời gian qua là động đất.

Đến 18g, đoàn công tác quyết định khảo sát sơ bộ mặt đập, vai đập thủy điện Sông Tranh 2 -nơi có nhiều vết sụt lún và gặp người dân để hỏi về các rung động.

TS Trần Tuấn Anh cho biết trước mắt các chuyên gia này sẽ khảo sát tìm tâm chấn của trận động đất vừa qua, từ đó mới có thể khẳng định được nguyên nhân gây ra động đất. Tại đây, các chuyên gia hỏi người dân địa phương rất tỉ mỉ về tiếng nổ, mùi khét, các rung động từ mạnh đến nhẹ và khoảng cách nghe được tiếng nổ.

Phóng to

Các chuyên gia của Viện Vật lý địa cầu và Viện Địa chất khảo sát, đo đạc ngay tại bờ đập của thủy điện Sông Tranh 2 lúc 16g ngày 30-11 - Ảnh: Tấn Vũ

Dự kiến đoàn công tác sẽ ở lại Bắc Trà My trong 10 ngày để khảo sát toàn bộ khu vực, tìm nguyên nhân. Ngày 1-12, đoàn sẽ khảo sát dọc hai nhánh của Sông Tranh theo hướng bắc - nam để tìm tâm chấn động.

Sáng nay, chính quyền huyện Bắc Trà My có buổi làm việc với Ban quản lý dự án điện lực 3, đơn vị thay mặt chủ đầu tư thực hiện công trình này về các nội dung liên quan. Tại cuộc họp, phó Ban quản lý dự án thủy điện 3 Vũ Đức Toàn cho biết tất cả vấn đề liên quan đến hiện tượng lạ vừa xảy ra trên địa bàn đều được ban quản lý báo cáo cụ thể cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Ông Toàn khẳng định: “Trong quá trình triển khai dự án, EVN đã có phối hợp với Viện Vật lý địa cầu nghiên cứu về động đất tại địa điểm xây dựng. Theo đó, công trình thủy điện Sông Tranh 2 có khả năng chịu được động đất cấp 7, tức 5,9 độ Richter. Tuy nhiên, những cơn dư chấn vừa rồi chưa thể kết luận nguyên nhân vì tất cả phải chờ các nhà khoa học kết luận”.

Phóng to

Các chuyên gia của Viện Vật lý địa cầu và Viện Địa chất phỏng vấn người dân tìm tâm chấn - Ảnh: Tấn Vũ

Chủ tịch huyện Bắc Trà My Đặng Phong than thở: “Có nhiều hộ dân ở vùng tái định cư bỏ nhà vào núi, nhiều người khác cũng tự vào rừng sinh sống vì họ lo đất nổ. Những căn nhà tái định cư hàng trăm triệu đồng bỏ hoang. Chính quyền xã không có biện pháp xử lý lúc này”.

Viện Vật lý địa cầu phân tích động đất tại Quảng Nam

Viện Vật lý địa cầu vừa ra thông báo về các trận động đất xảy ra từ đầu tháng 11 đến nay tại khu vực huyện Bắc Trà My (Quảng Nam).

Phóng to

Phân bố chấn tâm của các trận động đất

Thông báo cho biết, từ đầu tháng 11-2011 ở khu vực huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam đã xảy ra 4 trận động đất.

Các trận động đất này đã gây ra rung động nền đất kèm theo tiếng nổ ở khu vực gần chấn tâm. Rất nhiều người dân đã cảm nhận được dao động do động đất gây ra. Nhà cửa và các đồ vật treo đung đưa mạnh. Dao động như vậy ứng với cường độ chấn động cấp V theo thang MSK-64.

Có thể thấy rằng các trận động đất đã nêu tập trung gần đứt gãy kiến tạo Trà Bồng, giữa đứt gãy Hưng Nhượng - Tà Vi và đứt gãy Tam Kỳ - Phước Sơn, đồng thời cũng nằm trong phạm vi vùng hồ của thủy điện Sông Tranh 2.

Đây là dạng động đất xuất hiện tại hồ chứa đập thủy điện, sau khi tích nước một thời gian dài, mạch nước ngấm xuống lòng đất gặp các đới đứt gãy sẽ gây ra biến đổi ứng suất, tạo dư chấn. Động đất kích thích dễ xảy ra nếu tại các đập chứa có sự thay đổi mức nước cao thấp quá nhanh. (Tuổi Trẻ 19-11-2011)

Độ sâu chấn tiêu của các trận động đất đã nêu đều nằm ở độ sâu 3-5 km, khá nông so với phần lớn các trận động đất kiến tạo đã quan sát được trên lãnh thổ Việt Nam. Như vậy, theo Viện Vật lý địa cầu, có thể cho rằng các trận động đất vừa xảy ra ở khu vực Bắc Trà Mi, Quảng Nam là những trận động đất kích thích, xảy ra sau khi hồ thủy điện tích nước đi vào hoạt động.

Tuy nhiên, Viện Vật lý địa cầu cho rằng, đây chỉ là những nhận định sơ bộ ban đầu. Để khẳng định chính xác vấn đề này cần xem xét một cách chi tiết hoạt động động đất ở khu vực này trong thời gian trước khi tích nước hồ chứa, cũng như cần có thêm những khảo sát chi tiết và quan trắc bổ sung về hoạt động động đất trong khu vực từ một mạng lưới trạm ghi động đất đủ dày.

Viện Vật lý địa cầu cho biết, trong các nghiên cứu, khảo sát đã tiến hành phục vụ xây dựng đập thủy điện Sông Tranh 2, các đứt gãy đã nêu được Viện Vật lý địa cầu đánh giá có khả năng phát sinh động đất cực đại với độ lớn 5,5. Gia tốc nền ứng với động đất thiết kế được Viện Vật lý địa cầu kiến nghị sử dụng cho đập thủy điện Sông Tranh 2 là 150 cm/s2, hoặc động đất cấp VII theo thang MSK-64. Với thiết kế như vậy, đập thủy điện Sông Tranh 2 hoàn toàn an toàn dưới tác động của các trận động đất vừa qua.

Thang MSK-64 gồm 12 cấp, được Hội đồng địa chấn châu Âu thông qua năm 1964. Cấp 1: Động đất không cảm thấy, chỉ có máy mới ghi nhận được. Cấp 2: Động đất ít cảm thấy (rất nhẹ). Trong những trường hợp riêng lẻ, chỉ có người nào đang ở trạng thái yên tĩnh mới cảm thấy được. Cấp 3: Động đất yếu. Ít người nhận biết được động đất. Chấn động y như tạo ra bởi một ôtô vận tải nhẹ chạy qua. Cấp 4: Động đất nhận thấy rõ. Nhiều người nhận biết động đất, cửa kính có thể kêu lạch cạch. Cấp 5: Thức tỉnh. Nhiều người ngủ bị tỉnh giấc, đồ vật treo đu đưa. Cấp 6: Đa số người cảm thấy động đất, nhà cửa bị rung nhẹ, lớp vữa bị rạn. Cấp 7: Hư hại nhà cửa. Đa số người sợ hãi, nhiều người khó đứng vững, nứt lớp vữa, tường bị rạn nứt. Cấp 8: Phá hoại nhà cửa; Tường nhà bị nứt lớn, mái hiên và ống khói bị rơi. Cấp 9: Hư hại hoàn toàn nhà cửa; nền đất có thể bị nứt rộng 10 cm. Cấp 10: Phá hoại hoàn toàn nhà cửa. Nhiều nhà bị sụp đổ, nền đất có thể bị nứt rộng đến 1 mét. Cấp 11: Động đất gây thảm họa. Nhà, cầu, đập nước và đường sắt bị hư hại nặng, mặt đất bị biến dạng, vết nứt rộng, sụp đổ lớn ở núi. Cấp 12: Thay đổi địa hình. Phá huỷ mọi công trình ở trên và dưới mặt đất, thay đổi địa hình trên diện tích lớn, thay đổi cả dòng sông, nhìn thấy mặt đất nổi sóng.