Quán rượu phố Huế

TT - Cuốn tiểu thuyết nghe tên đã biết là nói về Hà Nội - một Hà Nội văn chương và nghèo khó. Và đúng là như vậy.

Sau rất nhiều năm im hơi lặng tiếng trên sân khấu và trên văn đàn, ở tuổi ngoại thất thập, Hồng Phi trở lại với một cuốn tiểu thuyết về thành phố "của mình" và văn chương - nghiệp dĩ của đời mình: Quán rượu phố Huế.

Phóng to

Sách do Phương Nam và NXB Hội Nhà Văn ấn hành -Ảnh: Tuấn Phùng

Con phố cổ Hà Nội, con phố nghèo, dài như đời người, nơi con phố ấy có nhiều số phận đặc biệt: u uất và tài hoa, như họa sĩ Nguyễn Sanh; vừa tài năng, gàn bướng vừa yếu đuối và lầm lỡ như nhà báo Châu Thường. Phố Huế suốt cuộc chiến tranh dài hai mươi mốt năm vừa là hậu phương vừa là tiền tuyến. Phố Huế với những quán rượu không biển hiệu, không ánh sáng, không đồ nhắm, không cả bàn ghế chén đĩa mà quy tụ rất nhiều khuôn mặt, tính cách, tài năng, trí tuệ và cả sự sa đọa của một thời.

Là một chàng trai sinh ra ở Sài Gòn nhưng lớn lên, học hành, lập nghiệp ở Hà Nội - nơi cha mình (nhà viết kịch đoạt giải thưởng Hồ Chí Minh Chu Học Phi) viết Ni cô Ðàm Vân và Cô hàng rau, nơi em trai mình (nhà văn Chu Lai) viết Phố nhà binh; Hồng Phi chọn cho mình một Hà Nội khác: hào sảng và bi thương, nghèo túng đơn sơ và ngấm ngầm kiêu hãnh... Một điểm đặc biệt khác: những ai đã bước vào tuổi trung niên, có chút đam mê văn nghệ đều có thể nhận ra trong Quán rượu phố Huế những gương mặt quá đỗi thân thuộc của một Hà Nội chưa xa: ông họa sĩ là hình bóng của danh họa Nguyễn Sáng, người nhạc sĩ tài hoa liêu xiêu nét Văn Cao, và gã tổng biên tập cũng dễ khiến người ta liên tưởng đến người quen tên quen mặt...

Có quá nhiều thứ để người đọc hi vọng khi cầm cuốn sách lên, đọc những trang đầu tiên. Nhưng văn phong kể chuyện truyền thống và cách nhìn chưa mới về một giai đoạn xã hội - văn nghệ cũ đã bó hẹp Quán rượu phố Huế vào dạng tiểu thuyết "nên đọc để biết", "đọc vì kỷ niệm", "đọc tìm người quen" chứ chưa đạt đến sự hấp dẫn và hàm lượng thông tin như nó nên có và lẽ ra đã có được.

THU HÀ