Học sinh thi tuyển vào lớp 10 năm 2020 tại điểm thi Trường THCS Lê Lợi, quận 3, TP.HCM - Ảnh: TỰ TRUNG

Là một giảng viên, cũng là phụ huynh có con học lớp 9 ở TP.HCM, tôi rất quan tâm đến kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm nay.

Tôi nghĩ đến thời điểm này, khi hai cơ hội dự thi của các em đều bị lỡ (tháng 6 và tháng 7) mà tình hình dịch bệnh vẫn chưa khống chế được thì Sở GD-ĐT nên quyết định và đề xuất ngay phương án 2 (xét tuyển vào lớp 10 và chỉ tổ chức thi vào lớp 10 chuyên) để giải tỏa tâm lý cho học sinh và phụ huynh; để các trường THPT trong thành phố chủ động công tác xét tuyển và ổn định tình hình, chuẩn bị đón năm học mới.

Học sinh, phụ huynh đều mỏi mệt

Thực sự, mỗi ngày nhìn thấy con học online các môn chuẩn bị thi mà thấy xót xa, không phải xót vì con thức khuya dậy sớm hay học nhiều, học ít mà là vì thấy các con học trong mơ hồ, mòn mỏi, học mà không biết mình sẽ thi hay không, khi nào mới thi được, rồi thi như thế nào, có an toàn không…

Đành rằng, dù thi hay xét tuyển thì ôn luyện nhiều vẫn tốt cho các em nhưng thử hỏi, chúng ta làm việc gì mà không biết rõ ràng việc sẽ làm hay đích phải đến thì liệu việc làm đó có hiệu quả không? Cũng như trên một hành trình dài mà không nhìn thấy các cột cây số, chúng ta sẽ cảm thấy vô vọng và mỏi mệt biết chừng nào. Các em bây giờ cũng đang mang tâm lý mỏi mệt đó vì đi hoài mà chưa nhìn thấy cột cây số hay những tín hiệu khả quan cho một điểm dừng.

Trong thời gian đầu, nghe thông tin xét tuyển vào lớp 10 thay cho thi tuyển sinh, có hai luồng ý kiến trái ngược nhau. Thậm chí trong group của lớp con tôi, các em tranh cãi nhau gay gắt: một bên muốn xét tuyển cho an toàn, một bên muốn tổ chức thi cho công bằng. Nhưng đến thời điểm này, hầu như các con không còn quan tâm đến việc thi hay không thi nữa mà mong Sở GD-ĐT sớm có một quyết định để các em còn biết mà học hay nghỉ ngơi.

Nghe Sở GD-ĐT TP.HCM đề xuất các phương án, con gái tôi thở dài: "Lớp con ai cũng mệt mỏi hết, mà dịch nguy hiểm thế này, chung cư nhà mình vừa mới phong tỏa biết hồi nào mới thi được. Sao sở không quyết định luôn là xét tuyển cho an toàn". Con tôi còn nói: "Bố mẹ các bạn con tuyên bố là sở có tổ chức thi, họ cũng không cho con đi thi, thà mất một năm để năm sau thi lại cho an toàn vì họ sợ con đi thi bị nhiễm bệnh".

Xét tuyển: Phù hợp và an toàn

Nói chung, đã đến lúc TP.HCM không cần cân nhắc nữa mà phải quyết định không tổ chức kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 mà chọn phương án xét tuyển. Vì việc tập trung tổ chức tại 140 điểm thi trong hoàn cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, xuất hiện các chủng dễ lây lan như hiện nay, kỳ thi khó đảm bảo an toàn cho thí sinh và những người làm công tác giám sát, phục vụ kỳ thi.

Hơn nữa, trong bất cứ kỳ thi nào, tâm lý là yếu tố rất quan trọng, quyết định không nhỏ đến kết quả thi. Liệu thi cử trong hoàn cảnh đầy áp lực, căng thẳng như vậy, các em có yên tâm ngồi làm bài và kết quả thi có đánh giá đúng năng lực thật sự của thí sinh hay không?

Tôi nghĩ dựa trên kết quả học tập và rèn luyện của các em suốt năm lớp 9, các trường cũng sẽ có cách tuyển cho trường mình những học sinh phù hợp, không nhất thiết phải cố tổ chức một kỳ thi vừa nguy hiểm vừa tốn kém vừa không đảm bảo chất lượng trong tình hình này. 

Tuy còn vài điều băn khoăn nhưng phương án xét tuyển chắc chắn sẽ có nhiều cái lợi: đảm bảo an toàn cho nhiều người, giải tỏa áp lực tâm lý cho học sinh và phụ huynh; giúp các trường THPT sớm ổn định tình hình chuẩn bị cho năm học mới; tiết kiệm sức người sức của; đặc biệt là giảm nguy cơ bùng phát dịch, phù hợp với chủ trương phòng chống dịch của Chính phủ hiện nay.

Không tổ chức thi tuyển lớp 10 chuyên

Theo tôi, đã không thể tổ chức kỳ thi tuyển sinh thì cũng không nên tổ chức thi tuyển vào lớp 10 chuyên với việc thí sinh phải thi đủ bốn môn văn - toán - tiếng Anh và môn chuyên theo quy định; chỉ cần xét tuyển kết quả trung bình môn cả năm (lớp 9) của 3 môn văn - toán - tiếng Anh và thí sinh chỉ thi 1 môn chuyên.

Điều này hoàn toàn có cơ sở. Vì thực tế cho thấy hầu hết những học sinh đăng ký thi vào trường chuyên đều có học lực tốt các môn văn - toán - tiếng Anh. Các em chỉ cạnh tranh nhau chủ yếu ở môn chuyên và đó là yếu tố quyết định việc vào được trường chuyên hay không. Như vậy, việc tuyển sinh sẽ đơn giản hơn và tiết kiệm được thời gian và chi phí hơn, nhất là ở công tác chấm thi.

Sau khi đã tuyển lớp chuyên, các trường sẽ xét tuyển lớp 10 THPT cho các học sinh đã đăng ký thi tuyển lớp 10 theo nguyện vọng. Căn cứ xét tuyển theo tôi nên chọn phương án lấy tổng điểm trung bình cả năm của ba môn văn - toán - tiếng Anh của lớp 9 làm điểm xét vào các nguyện vọng 1, 2, 3 đã đăng ký của học sinh. Vì đó là 3 môn thi và kết quả 3 môn học này có thể đánh giá được năng lực học tập của học sinh ở năm lớp 9.

Tuyển sinh lớp 10 tại TP.HCM: Học sinh chọn thi hay xét tuyển?

TTO - Sở GD-ĐT TP.HCM đã đề xuất hai phương án tuyển sinh vào lớp 10 năm nay là thi tuyển và kết hợp thi và xét tuyển. Học sinh lớp 9 sẽ thi vào lớp 10 năm nay tại TP.HCM ý kiến thế nào về hai phương án này?