Giới phân tích đánh giá vụ xả súng này là một trong những vụ tấn công khủng bố nặng nề nhất trong lịch sử nước Úc.

Vụ tấn công nhiều khả năng sẽ làm dấy lên một cuộc tranh luận về các chính sách - từ kiểm soát súng đạn, nhập cư đến mối quan hệ Úc - Israel, và rộng hơn là phong trào bài Do Thái tại Úc và trên thế giới.

Rúng động xứ chuột túi

Không chỉ vậy, đây còn là vụ xả súng hàng loạt nghiêm trọng nhất kể từ khi một tay súng đơn độc sát hại 35 người tại Port Arthur, bang Tasmania của Úc vào tháng 4-1996. Ngay sau bi kịch đó, các nhà lập pháp của xứ chuột túi đã nhanh chóng ban hành hàng loạt biện pháp kiểm soát súng đạn toàn diện.

Vụ việc cũng là vấn đề gây tranh cãi trên chính trường Úc khi Thủ tướng Anthony Albanese bị phe đối lập bảo thủ chỉ trích suốt nhiều tháng qua, vì nhóm này cho rằng ông chưa thể ngăn chặn làn sóng bài Do Thái đang gia tăng trong nước, theo Hãng tin Bloomberg.

Sau vụ xả súng, Thủ tướng Albanese ngày 15-12 cho biết nội các của ông đã nhất trí siết chặt luật kiểm soát súng đạn, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về vũ khí nhằm xử lý các vấn đề như số lượng vũ khí được phép theo giấy phép sử dụng súng và thời hạn hiệu lực của các giấy phép này, bao gồm cả các giấy phép trước đó.

Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Úc cũng bày tỏ mong muốn đạt được sự thống nhất cao hơn về chính sách giữa các bang và vùng lãnh thổ.

Ngoài ra, Chính phủ Úc dự kiến sẽ gia hạn nguồn tài trợ cho các tổ chức Do Thái nhằm tăng cường một số biện pháp an ninh được triển khai sau ngày 7-10-2023 (ngày nổ ra xung đột Israel - Hamas), đồng thời hỗ trợ tài chính cho tang lễ của các nạn nhân và hỗ trợ thị thực cho thân nhân từ nước ngoài sang tham dự, theo báo The Guardian.

Là một quốc gia ủng hộ lâu năm đối với Israel, Úc đã thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Nhà nước Do Thái sau khi xung đột Israel - Hamas nổ ra cách đây hơn 2 năm. Tuy nhiên, những căng thẳng xoay quanh cuộc xung đột này bắt đầu nhen nhóm trong xã hội Úc.

Cụ thể, cuộc xung đột ở Dải Gaza đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình quy mô lớn trên khắp cả nước, điển hình là cuộc biểu tình vào tháng 8 năm nay khi hàng chục nghìn người tập trung ở cầu cảng Sydney để phản đối cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Dải Gaza.

Theo thống kê của tổ chức phi lợi nhuận Community Security Group chuyên đảm bảo an toàn cho cộng đồng Do Thái tại Úc, số vụ việc liên quan đến vấn đề bài Do Thái tại xứ sở chuột túi đạt kỷ lục 1.045 vụ trong năm 2024, tăng 26% so với năm 2023 và cao hơn gấp đôi mức trung bình hằng năm giai đoạn 2018 - 2022.

Lan rộng trên toàn cầu

Tương tự như Úc, chủ nghĩa bài Do Thái liên tục gia tăng tại nhiều quốc gia trên thế giới kể từ khi xung đột ở Dải Gaza nổ ra. Tại Mỹ, các vụ việc bài Do Thái và tội phạm thù ghét nhằm vào người Do Thái đã gia tăng mạnh trong những năm gần đây, theo tạp chí TIME.

Theo thống kê từ Liên đoàn Chống phỉ báng (Anti-Defamation League - ADL), số vụ việc bài Do Thái tại Mỹ đã tăng vọt 361% trong 3 tháng sau khi xung đột Israel - Hamas xảy ra.

Không chỉ vậy, báo cáo công bố tháng 3-2025 của ADL cho biết 33% số người Do Thái tại Mỹ tham gia khảo sát nói rằng họ đã ít nhất một lần trở thành mục tiêu trực tiếp của các hành vi bài Do Thái trong vòng một năm qua.

Trong khi đó, 56% người Do Thái tại Mỹ tham gia khảo sát cho hay họ đã thay đổi hành vi sinh hoạt của mình trong năm 2024 vì lo ngại nạn bài Do Thái - con số này tăng đáng kể so với mức 46% vào năm 2023 và 38% vào năm 2022.

Giáo sư Mark Oppenheimer từ Đại học Washington đánh giá: "Phần lớn các vụ việc bài Do Thái không phải là bạo lực thể chất. Tuy nhiên, trong một bối cảnh mà đủ loại thù ghét và quấy rối đang dần bình thường hóa, chúng ta không nên ngạc nhiên khi cuối cùng nó tràn sang bạo lực chết người".

Chia sẻ với báo Times of Israel, nhà tư tưởng người Israel Michael Laitman nhận định: "Ở châu Âu ngày nay, người Do Thái không còn được nhìn nhận là những người đóng góp thiết yếu, và chủ nghĩa bài Do Thái đang quay trở lại mạnh mẽ hơn, lan rộng và hung hăng hơn".

Theo một khảo sát của Liên minh châu Âu (EU), 41% thanh niên Do Thái tại châu Âu đã từng cân nhắc di cư vì lo ngại về an toàn. Dù họ không bị trục xuất một cách chính thức, bầu không khí thù địch ngày càng gia tăng có thể buộc họ phải rời đi.

Sự hiện diện của người Do Thái trên khắp châu Âu đang thu hẹp nhanh chóng, từ 3,2 triệu người vào năm 1970 xuống chỉ còn 1,3 triệu người vào năm 2020, tức giảm gần 60%.

Phản ứng trước xu hướng trên, Ủy ban châu Âu hồi tháng 9 cho biết họ đã nhận được thông tin về "sự gia tăng đáng lo ngại của chủ nghĩa bài Do Thái". Ủy ban "kiên quyết phản đối mọi hình thức bài Do Thái", đồng thời nhấn mạnh việc tăng cường an ninh cho người Do Thái sẽ là ưu tiên hàng đầu, theo Đài Euronews.

Nổ súng vào lễ hội người Do Thái ở Úc, 12 người chết, 30 người bị thương

Một người đàn ông đã bị bắt sau khi có báo cáo về một vụ nổ súng gây thương vong cho hơn 40 người tại bãi biển Bondi ở thành phố Sydney (Úc) ngày 14-12.