Các nhà khoa học Đại học Michigan (Mỹ) phát hiện một nhóm tế bào thần kinh ở vùng dưới đồi có nhiệm vụ duy trì mức đường huyết ổn định trong khi ngủ, bằng cách chỉ đạo cơ thể phân giải chất béo để tạo năng lượng. Cơ chế tinh vi này giúp ngăn nguy cơ hạ đường huyết về đêm và có thể giải thích rối loạn chuyển hóa ở người tiền tiểu đường.

Nghiên cứu đăng trên tạp chí Molecular Metabolism cho thấy các tế bào thần kinh mang thụ thể cholecystokinin b (VMHCckbr neurons) tại nhân bụng giữa vùng dưới đồi đóng vai trò quan trọng không chỉ trong tình huống khẩn cấp, mà cả trong hoạt động thường ngày. Nhóm này đã dùng chuột thí nghiệm để theo dõi nồng độ đường huyết khi các tế bào bị vô hiệu hóa hoặc kích hoạt.

Kết quả cho thấy trong 4 giờ đầu sau khi đi ngủ, các tế bào này điều khiển quá trình lipolysis - phân giải mỡ để tạo glycerol, chất dùng để tổng hợp đường. Nhờ đó cơ thể có đủ glucose, tránh tụt đường huyết ban đêm. 

Khi kích hoạt các tế bào này, chuột có nồng độ glycerol cao hơn, chứng tỏ não chỉ đạo cơ thể chuyển chất béo thành nhiên liệu thay thế.

Bác sĩ Alison Affinati, đồng tác giả, nhấn mạnh: "Trong giai đoạn đầu giấc ngủ, các tế bào thần kinh này bảo đảm bạn có đủ glucose để không bị hạ đường huyết qua đêm".

Phát hiện này cũng liên quan tới tình trạng tiền tiểu đường, khi bệnh nhân thường tăng phân giải mỡ ban đêm. Các nhà khoa học cho rằng ở những người này, các tế bào thần kinh trên có thể hoạt động quá mức, làm tăng đường huyết bất thường.

Nghiên cứu còn chỉ ra rằng sự kiểm soát đường huyết không phải công tắc bật/tắt đơn giản, mà nhiều nhóm tế bào thần kinh phối hợp theo bối cảnh - từ nhịn ăn, ăn uống đến căng thẳng. 

Nhóm nghiên cứu của Viện Tiểu đường Caswell (Đại học Michigan) hiện tiếp tục tìm hiểu cách các tế bào vùng dưới đồi phối hợp với gan và tụy để điều chỉnh chuyển hóa, nhằm mở ra hướng mới trong phòng và điều trị rối loạn đường huyết.

Phát hiện mới về cách hoạt động của não người

Một phát hiện mới của các nhà khoa học thuộc trường Đại học Hebrew (Israel) đang thách thức quan niệm lâu nay về cách não bộ xử lý thông tin.