Mẫu xương chân hóa thạch dị dạng của Centrosaurus - Ảnh: Bảo tàng Hoàng gia Ontario

Năm 1989, các nhà khoa học phát hiện các mảnh xương hóa thạch của loài khủng long có sừng (tên khoa học: Centrosaurus). Mẫu vật nằm tại tỉnh bang Alberta (Canada), có niên đại cách đây khoảng 76 triệu năm.

Trong số đó, một chiếc xương mác hóa thạch của khủng long bị biến dạng, giống như mang thêm một chiếc bướu có kích thước cỡ trái táo. 

Trước đây, các nhà khoa học cho rằng xương biến dạng là do chân con Centrosaurus này bị gãy và đang trong giai đoạn phục hồi thì nó chết.

Tuy nhiên nghiên cứu mới đây của Bảo tàng Hoàng gia Ontario, Toronto (Canada) kết hợp với Đại học McMaster (Canada) cho thấy điều bất ngờ. 

Hình ảnh mô phỏng khủng long có sừng Centrosaurus - Ảnh: PINTEREST

Nhóm nghiên cứu - quy tụ các chuyên gia trên nhiều lĩnh vực khác nhau từ bệnh lý học, X-quang, chấn thương chỉnh hình, đến cổ sinh vật học... đã dùng nhiều thiết bị phân tích, mô phỏng hiện đại, với phương pháp tiếp cận như chẩn đoán cho các bệnh nhân mắc bệnh xương ngày nay. 

Dùng các máy CT độ phân giải cao, đối chiếu kết quả với một bệnh nhân osteosarcoma, nhóm cho rằng phần chân biến dạng của khủng long là do u xương ác tính (osteosarcoma). Đây là một loại ung thư thường gặp ở trẻ em và thanh niên. Các tế bào ung thư osteosarcoma thường phát triển nhanh, lây lan sang các xương bên cạnh hoặc đến những bộ phận khác như phổi.

"Phát hiện ung thư ác tính ở khủng long rất khó, cần rất nhiều chuyên gia về y học và rất nhiều lần phân tích mới cho ra kết quả chính xác", TS Mark Crowther - chuyên gia y khoa từ Đại học McMaster - cho biết.

Nghiên cứu được đăng trên tạp chí uy tín Lancet Oncology.

Phần màu vàng là khối u bao quanh xương - Ảnh: Đại học McMaster

Theo CNN, trước đây nhiều nghiên cứu cho thấy một số khủng long cũng gặp các căn bệnh khác như ở người. Chẳng hạn, từng có nghiên cứu cho rằng một con khủng long bạo chúa có triệu chứng bị gout, hay hóa thạch khác của một con khủng long mỏ vịt có triệu chứng của u xương.

Centrosaurus là một trong những loài khủng long phổ biến, dài khoảng 6m, 4 chân, thân hình to lớn với chiếc sừng đặc trưng trên đầu và phần xương cong trên cổ.

Hóa thạch khủng long tí hon nằm trong viên hổ phách

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện hóa thạch một loài khủng long có kích thước chỉ tương đương chim ruồi ngày nay, mắc kẹt trong hổ phách 99 triệu năm tuổi.