Vitamin D từ lâu được biết đến như dưỡng chất cần thiết để xương chắc khỏe. Nhưng vai trò của nó còn vượt xa: hỗ trợ cơ bắp vận động, thần kinh truyền tín hiệu, tăng cường miễn dịch và kiểm soát sự phát triển tế bào. 

Trong cơ thể, vitamin D được chuyển hóa thành calcitriol, một hormone giúp ruột hấp thu canxi và phosphate, hai khoáng chất thiết yếu cho sự sống.

Dù vậy, hàng triệu người trên thế giới vẫn rơi vào tình trạng thiếu vitamin D. Không chỉ do ánh nắng hay chế độ ăn, mà còn bởi yếu tố di truyền quyết định cách cơ thể sử dụng vitamin D.

Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Frontiers in Endocrinology, nhóm nghiên cứu do giáo sư Georges Nemer (Đại học Hamad Bin Khalifa, Qatar) dẫn đầu đã phát hiện gene SDR42E1 giữ vai trò trung tâm trong việc chuyển hóa vitamin D. 

Bằng công nghệ chỉnh sửa gene CRISPR/Cas9 trên tế bào ung thư đại trực tràng HCT116, các nhà khoa học cho thấy: khi SDR42E1 bị biến đổi thành dạng "lỗi", tế bào ung thư không thể sống sót, số lượng giảm hơn một nửa. Kết quả này chứng minh việc ức chế gene này có thể chặn sự phát triển của tế bào ung thư.

Không chỉ dừng lại ở việc ngăn chặn ung thư, SDR42E1 còn có thể được "kích hoạt" để tăng khả năng hấp thụ vitamin D trong cơ thể. Điều này đặc biệt hữu ích với những bệnh liên quan đến thiếu hụt vitamin D như rối loạn miễn dịch, bệnh thận hay các rối loạn chuyển hóa.

Giáo sư Nemer nhấn mạnh: "Vì SDR42E1 tham gia trực tiếp vào quá trình chuyển hóa vitamin D, chúng tôi có thể nhắm tới gene này trong bất kỳ bệnh lý nào mà vitamin D đóng vai trò điều hòa".

Tuy vậy, các chuyên gia cảnh báo cần thận trọng, bởi tác động lâu dài của việc can thiệp gene này lên cân bằng vitamin D vẫn chưa được hiểu rõ.

Các nhà khoa học đánh giá việc nhắm trúng đích SDR42E1 trong tế bào ung thư, nhưng không làm tổn hại mô khỏe mạnh xung quanh là một bước tiến lớn hướng đến y học chính xác, nơi điều trị chỉ tác động vào tế bào bệnh, hạn chế tác dụng phụ.

Dù nghiên cứu mới chỉ ở giai đoạn đầu và cần thêm thử nghiệm trên động vật, phát hiện về SDR42E1 đã mở ra triển vọng xây dựng phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả hơn trong tương lai.

'Gene tối' trỗi dậy - mối đe dọa đáng sợ khi con người du hành vũ trụ

Môi trường vi trọng lực ảnh hưởng đến xương, cơ, thị lực của phi hành gia và khiến tế bào gốc trong cơ thể 'già đi' nhanh chóng. Điều đáng chú ý, quá trình này gắn liền với sự kích hoạt những đoạn DNA ẩn sâu trong bộ gene, còn gọi là 'gene tối'.