Trẻ em Pháp đến đặt hoa tưởng niệm nạn nhân vụ bắt cóc con tin bên ngoài siêu thị Hyper Cacher ở cửa ô Vincennes ngày 10-1 - Ảnh: Reuters

AFP đưa tin sau khi anh em Cherif và Said Kouachi cùng kẻ tấn công siêu thị Amedy Coulibaly bị bắn chết, Bộ trưởng Nội vụ Pháp Bernard Cazeneuve tuyên bố: “Cả nước thở phào nhẹ nhõm”. Nhưng nghi can Hayat Boumeddiene, 26 tuổi, vợ của Coulibaly, vẫn đang lẩn trốn. Nhà chức trách cảnh báo Boumeddiene “có vũ trang và cực kỳ nguy hiểm”. Một chiến dịch truy nã mới lại bắt đầu.

Điều tra ban đầu cho thấy Boumeddiene tiếp tay cho Coulibaly bắn chết một nữ cảnh sát ở Paris hôm 8-1. Một số nguồn tin khẳng định Boumeddiene cũng hỗ trợ Coulibaly tấn công siêu thị thực phẩm Do Thái Hyper Cacher ở khu cửa ô Vincennes và bắt giữ con tin. Trong lúc hỗn loạn, ả đã trốn thoát. Tuy nhiên chưa có nguồn nào xác nhận thông tin này.

Tổng thống François Hollande cảnh báo những mối đe dọa mà nước Pháp phải đối mặt “vẫn chưa trôi qua”. Bộ Nội vụ Pháp cho biết toàn nước Pháp vẫn được đặt trong tình trạng báo động mức cao nhất.

Lẩn trốn dưới bồn rửa bát và trong kho lạnh

Theo báo Le Monde, công tố viên Paris François Molins tiết lộ cảnh sát đặc nhiệm Pháp đã đọ súng với anh em Kouachi khi săn đuổi chúng trên đường cao tốc. Một viên đạn sượt qua cổ Said Kouachi. Hai tên này chạy vào trụ sở Công ty in ấn CTD ở thị trấn Dammartin-en-Goele và bắt người quản lý công ty làm con tin. Ông này đã chăm sóc vết thương ở cổ cho Said Kouachi.

Anh em Kouachi có hỏa lực rất mạnh, gồm hai khẩu súng AK, một khẩu súng phóng lựu M82, hai khẩu súng ngắn và vài quả bom xăng. Nhưng chúng không biết rằng khi đó trong tòa nhà còn có một người khác đang lẩn trốn. Đó là nhân viên thiết kế Lilian, 26 tuổi, đã trốn dưới bồn rửa chén ở tầng trên.

Vượt qua nỗi sợ hãi, Lilian nhắn tin điện thoại cung cấp vị trí của anh cũng như hai tên khủng bố cho nhà chức trách. Thậm chí anh còn nghe được tiếng chúng nói chuyện và gửi thêm thông tin cho lực lượng đặc nhiệm. Sau đó anh em Kouachi trả tự do cho viên quản lý rồi xông ra xả súng liều chết. Cả hai bị cảnh sát bắn chết ngay tại hiện trường.

Cùng thời điểm đó, đặc nhiệm thủ đô Paris tấn công siêu thị Hyper Cacher ở cửa ô Vincennes, nơi Amedy Coulibaly giam giữ 10 con tin. Công tố viên Molins khẳng định khám nghiệm hiện trường cho thấy Amedy đã hành quyết bốn con tin trước khi cảnh sát ập vào. Hắn còn đặt bẫy bằng 15 kíp nổ bên trong siêu thị. Coulibaly cũng không hề biết trong siêu thị còn có năm người khác.

Một người đàn ông tên Ilan và cậu con trai 3 tuổi trốn vào kho lạnh của siêu thị ngay khi Coulibaly cầm súng xông vào tòa nhà. Có ba người khác cũng trú ẩn trong đó với họ. Năm người chịu đựng cái lạnh cắt da trong suốt năm giờ. Mẹ của Ilan biết con mắc kẹt trong siêu thị nên đã cung cấp số điện thoại của anh cho cảnh sát. Nhờ đó, lực lượng đặc nhiệm xác định được vị trí của năm người bên trong siêu thị.

Khi đó, chính Coulibaly đã mắc một sai lầm trầm trọng. Hắn nhấc điện thoại bàn gọi cho một phóng viên kênh truyền hình BFMTV, khẳng định hắn đại diện cho tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS). Sau khi kết thúc cuộc điện thoại, Coulibaly không dập máy. Do đó, lực lượng an ninh nghe lén được hắn qua đường dây điện thoại này. Khi nghe tiếng Coulibaly cầu nguyện, cảnh sát ập vào bên trong siêu thị và bắn chết hắn.

Tình báo Pháp bị chê trách

Ba ngày khủng hoảng tại Pháp đã cướp đi sinh mạng của 17 người vô tội. Theo AFP, Thủ tướng Pháp Manuel Valls khẳng định hậu quả này cho thấy rõ ràng lực lượng tình báo Pháp đã không làm tròn nhiệm vụ.

Cả anh em nhà Kouachi và Amedy Coulibaly đều không phải là những kẻ xa lạ đối với an ninh Pháp. Cherif bị xử tù năm 2008 vì tội dính líu tới đường dây đưa những kẻ cực đoan sang Iraq. Said đến Yemen nhiều lần từ năm 2009 đến 2012 và được tổ chức Al-Qaeda trên bán đảo Ả Rập (AQAP) đào tạo kỹ năng sử dụng vũ khí. Tình báo Yemen cũng khẳng định khi đến Yemen, Said đã gặp nhà truyền đạo khét tiếng Anwar al-Awlaki của AQAP.

Anh em Kouachi đều có tên trong danh sách nghi can khủng bố của Mỹ từ nhiều năm qua. Báo New York Times dẫn lời một quan chức an ninh Mỹ (giấu tên) tiết lộ tình báo Pháp có theo dõi anh em nhà Kouachi sau khi Said trở về từ Yemen, nhưng sau đó bỏ qua chúng hồi đầu năm ngoái và tập trung vào các mục tiêu có nguy cơ cao hơn.

Coulibaly lãnh án tù 5 năm hồi năm 2010 vì hỗ trợ âm mưu giải thoát tên khủng bố Smain Ait Ali Belkacern khỏi nhà tù Pháp. Khi Coulibaly bị bắt, theo tờ Obs, vợ hắn là Boumeddiene đã bị cảnh sát gọi đến thẩm tra và cô ta không giấu giếm chuyện chồng mình quan hệ với một tay Hồi giáo cực đoan và bản thân cô ta cũng không che giấu tư tưởng cực đoan Hồi giáo mà cô ta theo đuổi từ tháng 5-2009.

Ở Pháp, số lượng những kẻ cực đoan ngày càng tăng cao thời gian gần đây. Khoảng 1.000 - 2.000 công dân Pháp đi sang Syria và Iraq để gia nhập các tổ chức khủng bố và khoảng 200 người đã trở về nước. Nhiệm vụ giám sát trở nên nặng nề hơn bao giờ hết. Nhưng vấn đề là tình báo Pháp hiểu rõ tạp chí Charlie Hebdo là mục tiêu mà AQAP từng công khai tuyên bố muốn tiêu diệt.

Quả bom nổ chậm đó không được tình báo Pháp sớm tháo ngòi. Từ năm 2006, Anh và Mỹ đã phát hiện “dấu vân tay” của AQAP ở ít nhất 12 âm mưu khủng bố. Do đó, Yemen là mục tiêu ưu tiên đối với Mỹ.

Nhưng tình báo Pháp lo chặn các mối đe dọa trở về từ Iraq và Syria nên ít để ý tới Yemen. Vì vậy, lực lượng an ninh không đánh giá anh em nhà Kouachi là những mối đe dọa nguy hiểm và giờ đây phải trả giá.