Ngày 3-11, Peru đã chính thức cắt đứt quan hệ ngoại giao với Mexico, sau khi Mexico bắt đầu tiến trình cấp quy chế tị nạn cho cựu Thủ tướng Betssy Chavez.

Vụ việc là cột mốc mới nhất trong mâu thuẫn âm ỉ kéo dài nhiều năm, bắt nguồn từ việc Mexico ủng hộ các chính trị gia cánh tả bị cáo buộc âm mưu đảo chính năm 2022 tại Peru.

Quan hệ song phương tan vỡ

“Hôm nay, chúng tôi vô cùng bất ngờ và lấy làm tiếc khi biết rằng bà Betssy Chavez - người bị cáo buộc là đồng phạm trong âm mưu đảo chính của cựu Tổng thống Pedro Castillo - đang được cấp quy chế tị nạn tại nơi ở của Đại sứ quán Mexico ở Peru.

Trước hành động không thân thiện này, và xét đến những lần can thiệp lặp đi lặp lại của các Tổng thống đương nhiệm và tiền nhiệm của quốc gia đó vào công việc nội bộ của Peru, Chính phủ Peru đã quyết định cắt đứt quan hệ ngoại giao với Mexico ngay hôm nay”, Ngoại trưởng Peru Hugo de Zela tuyên bố trước truyền thông.

Thông báo cắt đứt quan hệ ngoại giao với Mexico được đưa ra chỉ vài giờ sau khi cựu Thủ tướng Betssy Chavez chạy đến tị nạn tại Đại sứ quán Mexico ở Peru.

Về phía bà Chavez, ông Raul Noblecilla - luật sư của bà - cho hay ông đã không liên lạc được với thân chủ của mình trong vài ngày qua, và không biết liệu bà có nộp đơn xin tị nạn hay không, theo Al Jazeera.

Bộ Ngoại giao Mexico chưa đưa ra phản hồi với yêu cầu bình luận.

Mâu thuẫn nhiều năm

Mâu thuẫn trong quan hệ song phương giữa Peru và Mexico không chỉ mới phát sinh ngày một ngày hai, mà là kết quả của những căng thẳng kéo dài suốt nhiều năm, bắt nguồn từ sự đối đầu giữa các phe phái chính trị của hai quốc gia.

Bà Chavez hiện đang đối mặt với các cáo buộc hình sự liên quan đến vai trò của mình trong âm mưu đảo chính được cho là do ông Castillo khởi xướng. Từ tháng 6-2023, bà từng bị tạm giam để phục vụ quá trình điều tra.

Vào thời điểm đó, ông Castillo tìm cách giải tán Quốc hội nhằm ngăn chặn cuộc bỏ phiếu phế truất ông. Tuy nhiên các nghị sĩ vẫn tiến hành cuộc bỏ phiếu và phế truất ông.

Trong khi đó cựu Tổng thống Mexico Andres Manuel López Obrador từng mạnh mẽ phản đối việc phế truất ông Castillo - đồng minh cánh tả của mình, và cho rằng đó là một cuộc đảo chính do các nghị sĩ cánh hữu ở Peru tiến hành.

Tuy nhiên ông Castillo đã bị chính quyền bắt trước khi đến được Đại sứ quán Mexico để xin tị nạn. 

Trong khi đó bà Lilia Paredes - vợ của ông Castillo - được Mexico chấp thuận cho tị nạn và an toàn rời khỏi Peru, bất chấp sự phản đối của nước này.

Đáp trả trước động thái của Mexico, người kế nhiệm của ông Castillo đã trục xuất đại sứ Mexico. Đến năm 2023, quan hệ Peru - Mexico tiếp tục leo thang khi Peru triệu hồi đại sứ của nước này tại Mexico City.

Đỉnh điểm là năm 2025, việc cắt đứt hoàn toàn quan hệ ngoại giao cho thấy bước leo thang nghiêm trọng nhất và chưa từng có tiền lệ trong quan hệ Peru - Mexico.

Hiện, giống như người tiền nhiệm của mình, Tổng thống Mexico đương nhiệm Claudia Sheinbaum cũng kiên quyết ủng hộ ông Castillo, đồng thời cho rằng nhà lãnh đạo này không phải là kẻ chủ mưu khơi mào cuộc đảo chính, mà là nạn nhân của vụ việc đó.

Peru ban bố tình trạng khẩn cấp, điều quân đội trấn áp nạn tống tiền

Dân chúng Peru phẫn nộ khi các băng nhóm tội phạm ngang nhiên đe dọa tống tiền và bắn chết một ca sĩ nổi tiếng, khiến chính phủ phải ban bố tình trạng khẩn cấp.