Chánh án Tòa tối cao Mỹ John Roberts (trái) nói chuyện Tổng thống Donald Trump hồi tháng 1-2018 - Ảnh: REUTERS

Việc ông Roberts, một thẩm phán có quan điểm bảo thủ, lên tiếng phản bác tổng thống, là một dấu hiệu bất thường. Đây cũng là phản ứng công khai đầu tiên của nhánh tư pháp Mỹ sau các chỉ trích liên tục của ông Trump nhắm vào hệ thống tòa án liên bang.

"Chúng tôi không có thẩm phán Obama hay thẩm phán Trump, thẩm phán Bush hay thẩm phán Clinton" - Chánh án Roberts, một người được Tổng thống George W. Bush bổ nhiệm, nhấn mạnh trong một tuyên bố của Tòa án tối cao.

"Những gì chúng tôi có là một nhóm đặc biệt các thẩm phán tận tâm làm tốt nhất thẩm quyền mà họ có và tạo ra sự bình đẳng với tất cả những người đứng trước mặt họ. Đó là sự độc lập của ngành tư pháp và chúng ta nên cảm kích vì điều đó" - chánh án tòa tối cao Mỹ tuyên bố.

Đáp trả ngay sau đó, trong một dòng trạng thái trên Twitter cá nhân, ông Trump đã vừa đấm vừa xoa ông Roberts.

"Xin lỗi Chánh án John Roberts, nhưng ông thực sự có "những thẩm phán của Obama "và họ có quan điểm khác rất nhiều so với những người đang nắm giữ trọng trách bảo vệ sự an nguy của đất nước" - tổng thống Trump nêu quan điểm.

Hãng tin Reuters bình luận thật bất thường khi người đứng đầu chín thẩm phán của Tòa án tối cao Mỹ ăn miếng trả miếng với tổng thống. Ilya Somin, một giáo sư luật tại Đại học George Mason ở Virginia (Mỹ) nhận xét sự phản ứng của chánh án Roberts là dấu hiệu cho thấy tổng thống đã vượt quá giới hạn.

"Suốt một thời gian dài, chánh án tòa tối cao đã không phản ứng gì. Tôi cho là ông Roberts đã cảm thấy như vậy là quá đủ với một số vấn đề và buộc phải lên tiếng" - giáo sư Somin đặt giả thuyết với Reuters.

Hiến pháp Mỹ trao cho tòa án liên bang quyền lực ngang bằng với nhánh hành pháp của tổng thống và lập pháp của quốc hội như một phần của hệ thống kiểm tra và cân bằng quyền lực.

Tổng thống sẽ đề cử các thẩm phán liên bang và quốc hội sẽ phê chuẩn họ.

Hôm 20-11, tổng thống Trump đã chỉ trích thẩm phán liên bang Jon Tigar - người một ngày trước đó quyết định chặn sắc lệnh cấm nhập cảnh của ông với đoàn tị nạn Nam Mỹ đang bị kẹt tại biên giới Mỹ - Mexico.

Nhà lãnh đạo Mỹ thậm chí còn đi xa hơn, chỉ trích cả Tòa phúc thẩm liên bang khu vực 9 ở San Francisco, gọi đó là "sự ô nhục", đưa ra ý tưởng tách tòa án này và khinh miệt các ý kiến nói tòa này thực sự là tư pháp độc lập.

Tòa phúc thẩm khu vực 9 đã nhiều lần chống lại ông Trump khi ông ban hành các sắc lệnh hành pháp cấm nhập cảnh với các nước Hồi giáo chiếm đa số hồi năm ngoái cũng như ý định trục xuất hàng trăm ngàn người nhập cư bất hợp pháp đến Mỹ khi còn nhỏ.