Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh không kích bất ngờ vào các cơ sở hạt nhân Iran mà không xin phép Quốc hội, nhiều người bảo vệ ông Trump đã chỉ ra rằng cựu tổng thống Obama từng thực hiện hành động tương tự khi đương nhiệm.

Trong bài đăng ngày 22-6 trên mạng xã hội X của người dẫn chương trình podcast Alec Lace có đoạn: "Năm 2016 - ông Barack Obama đã thả 26.171 quả bom xuống Iraq, Syria, Afghanistan, Libya, Yemen, Somalia và Pakistan mà không được Quốc hội cho phép. Năm 2025 - ông Donald Trump đã thả 36 quả bom xuống các địa điểm hạt nhân của Iran mà không được Quốc hội cho phép".

Qua kiểm chứng, trang Snopes ngày 25-6 cho biết về mặt kỹ thuật, tuyên bố nói trên về cựu tổng thống Obama đúng ở chỗ ông đã không được Quốc hội Mỹ cho phép để tiến hành các hoạt động quân sự này.

Các chuyên gia Snopes đã rà soát cơ sở dữ liệu và báo cáo từ năm 2016 về các cuộc không kích và chiến dịch sử dụng máy bay không người lái của ông Obama cùng các đồng minh, nhằm xác minh số đợt không kích do ông phê duyệt.

Năm 2014, Mỹ cùng các đối tác liên minh khởi động chiến dịch Inherent Resolve (tạm dịch: Nhổ tận gốc) nhằm chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS). Các cuộc không kích ở Iraq và Syria được tiến hành bằng máy bay có người lái và không người lái.

Theo dữ liệu từ Bộ Tư lệnh trung tâm Không quân Mỹ, riêng trong năm 2016, liên minh đã thả tổng cộng 30.743 vũ khí tại hai quốc gia này.

Phân tích từ tổ chức tư vấn Hội đồng quan hệ đối ngoại cho thấy Mỹ thực hiện tới 79% số cuộc không kích tại Iraq và Syria trong năm 2016, với 24.287 quả bom do Washington trực tiếp chịu trách nhiệm.

Ngoài ra, trong chiến dịch Enduring Sentinel tại Afghanistan, Mỹ đã thả tổng cộng 1.337 vũ khí từ máy bay có và không người lái, theo dữ liệu của Cục Báo chí điều tra - một cơ quan truyền thông độc lập.

Dữ liệu từ Long War Journal (thuộc tổ chức nghiên cứu Foundation for Defense of Democracies) và tổ chức New America cho thấy, trong năm 2016, Mỹ thực hiện khoảng 513 cuộc không kích tại Libya, 43 tại Yemen, 14 tại Somalia và 3 tại Pakistan.

Tổng hợp các số liệu trên, các chuyên gia Snopes nhận định: chỉ riêng trong năm 2016, Mỹ đã thả hơn 26.000 quả bom tại bảy quốc gia gồm Afghanistan, Iraq, Syria, Libya, Yemen, Somalia và Pakistan.

Năm 1973, Quốc hội Mỹ thông qua nghị quyết quyền hạn chiến tranh nhằm bảo đảm cơ quan lập pháp có tiếng nói trong việc quyết định sự tham gia của Mỹ vào bất kỳ cuộc xung đột vũ trang nào.

Tuy nhiên, Quốc hội cũng đã ban hành nhiều luật ủy quyền sử dụng lực lượng vũ trang (AUMF), cho phép tổng thống tiến hành các hành động quân sự giới hạn và được xác định rõ ràng. Trên thực tế, các AUMF này thường bị diễn giải rộng để hợp thức hóa nhiều hình thức tấn công quân sự.

Năm 2001, Quốc hội Mỹ thông qua AUMF cho phép hành động quân sự chống lại “những người chịu trách nhiệm cho các cuộc tấn công ngày 11-9”. Đến năm 2002, một AUMF khác được phê chuẩn để cho phép sử dụng vũ lực chống lại Iraq.

Theo phân tích năm 2016 của Trung tâm nghiên cứu vì sự tiến bộ của Mỹ, chính quyền ông Obama đã viện dẫn hai AUMF trên để hợp pháp hóa các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái.

Có thật máy bay B-2 của Mỹ bị bắn rơi tại Iran?

Sau cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân tại Tehran, một hình ảnh được cho là xác máy bay B-2 của Mỹ bị bắn rơi trên lãnh thổ Iran đang gây chú ý mạnh mẽ trên mạng xã hội.