Sếp Amazon chi 250 triệu đô thâu tóm báo in Washington PostNew York Times bán tờ Boston Globe với giá rẻ mạt

Khi đại diện gia đình Graham đọc thông báo về chuyện bán tờ Washington Post hôm 5-8, một số phóng viên kỳ cựu của tờ Post đã không kìm được nước mắt. Họ lo ngại về việc kết thúc của một kỷ nguyên ở tờ báo từng chi phối nền chính trị Mỹ.

Nhưng kỳ thực cho đến lúc này, người ta chỉ có thể đoán già đoán non về những gì người sáng lập Amazon sẽ làm với tờ báo lừng danh của nước Mỹ, bởi Bezos là một doanh nhân được đánh giá đại tài, nhiều sáng kiến.

Tài năng tương đương Steve Jobs

Jeff Bezos là người từng bán sách qua mạng từ nhà kho của mình rồi biến việc kinh doanh đó thành một đế chế trị giá 137 tỉ USD. Nhiều người giờ đây hồi hộp chờ xem liệu Bezos có thể làm được điều mầu nhiệm như vậy đối với ngành báo in. Nhà báo kỳ cựu Carl Bernstein, người từng phanh phui vụ bê bối Watergate dẫn tới việc tổng thống Nixon phải từ chức, nói với AP: “Jeff Bezos dường như chính là lựa chọn sáng tạo cần thiết để có thể tiếp tục gắn bó với báo chí chất lượng”.

Nhà lãnh đạo của Amazon được coi là một trong những bộ óc thông minh nhất của giới kinh doanh Mỹ trong hai thập kỷ vừa rồi, được ví ngang tầm với Steve Jobs. “Chỉ cần có bộ não của ông ta sẽ buộc mọi người phải nhìn kỷ nguyên số khác đi” - ông Jerry Ceppos, cựu tổng biên tập một tờ báo và giờ là trưởng khoa truyền thông tại ĐH Louisiana State, bình luận.

Những lời khen dành cho Bezos không phải là những lời có cánh. “Trong những thương nhân tôi biết, Bezos và Bill Gates là hai người luôn ham muốn khám phá nhiều nhất” - Rob Glaser, nhà sáng lập một công ty kỹ thuật, bạn của Bezos từ những năm 1990, nói với New York Times. Các chuyên gia cho rằng Bezos có thể thổi vào nghề báo một số khái niệm đặt khách hàng làm trọng tâm từng giúp Amazon thành công.

Với việc bỏ tiền túi mua tờ báo, Bezos muốn tránh áp lực của cổ đông về việc phải báo cáo lãi mỗi quý - điều cho phép ông kiên nhẫn với các thử nghiệm mới hơn. Bezos nổi tiếng là nhà đầu tư kiên nhẫn. Trong lá thư ra mắt với cổ đông Amazon năm 1997, Bezos nhấn mạnh “mọi thứ là về dài hạn”. Và thực tế Amazon phải mất chín năm mới có lợi nhuận. Theo AP, ngay hiện tại lợi nhuận của Amazon cũng không nhiều vì Bezos liên tục đầu tư vào các ý tưởng và công nghệ mới mà ông nghĩ sẽ giúp kinh doanh có lời hơn.

Sẽ có những thử nghiệm

Nhưng điều làm người ta an tâm hơn cả chính là việc gia đình Graham đã chọn mặt gửi vàng đúng người. Bezos là bạn thân đến 15 năm của Donald Graham, tổng giám đốc Công ty Washington Post. Bà Katharine Weymouth, giám đốc phát hành của tờ Post, nhận định: “Donald Graham chắc chắn không bán tờ báo cho người không chia sẻ các giá trị làm báo của gia đình Graham”.

Tờ Post, giống như nhiều tờ báo khác, đã mất rất nhiều độc giả và doanh thu quảng cáo cho mạng Internet. Giá trị tờ Post từ vài tỉ USD giờ giảm thê thảm và giới quan sát đều coi cái giá 250 triệu USD là quá hời cho gia đình Graham. Bản thân tờ báo đã phải liên tục cắt giảm nhân viên và đóng các tòa soạn trong vài năm gần đây.

Nhiều người coi Bezos, với tài sản khoảng 25 tỉ USD, đủ giàu để có những tính toán dài hạn, thay vì chỉ lo ngại chuyện lỗ ngắn hạn. Trong lá thư gửi nhân viên tờ Post, ông chủ mới Bezos nói ông sẽ tập trung vào công việc ở Amazon chứ không can thiệp sâu vào công việc hằng ngày của tờ báo dù cũng khẳng định “sẽ có những thay đổi”.

“Internet đang làm biến chuyển mọi nền tảng của việc kinh doanh tin tức: chu kỳ tin tức ngắn đi, xói mòn các nguồn thu ổn định lâu dài cũ, xuất hiện những kiểu cạnh tranh mới, một số kiểu lấy tin tốn rất ít hoặc không mất chi phí nào - Bezos viết trong thư - Việc tìm kiếm con đường phía trước không dễ. Chúng ta cần phải sáng tạo, đồng nghĩa chúng ta sẽ phải thử nghiệm”.

Bezos khẳng định ông hiểu “vai trò quan trọng” của tờ Post ở Washington và nói các giá trị [báo chí] của tờ Post sẽ không bị tác động. “Trách nhiệm của tờ báo luôn là với độc giả của nó chứ không phải vì lợi ích riêng của những người chủ” - Bezos viết trong lá thư.

Ông nói sẽ tiếp bước chân của người chủ bút Katharine Graham (người từng dẫn dắt tờ Post trong giai đoạn vụ Watergate) để theo đuổi sự thật và những câu chuyện quan trọng “dù chi phí tốn kém đến đâu”.

Ed Atorino, nhà phân tích của Benchmark Co., nói việc các trùm tài phiệt mua tờ Boston Globe và Washington Post cho thấy những nhà kinh doanh giỏi vẫn thấy còn cơ hội với báo chí. “Rõ ràng vẫn còn những người ở đất nước này nghĩ báo chí đáng được cứu - Atorino nói - Nếu quảng cáo không quay lại thì coi như cuộc chơi kết thúc”.

Phóng to

Jeff Bezos sẽ dùng tờ báo đầy uy tín để quảng bá ngược lại cho Amazon - Ảnh: Reuters

"Trách nhiệm của tờ báo luôn là với độc giả của nó chứ không phải vì lợi ích riêng của những người chủ"