Phóng to

Ngư dân Lý Trần Tuy Tự với con tôm hùm 10 tháng tuổi - Ảnh: Trần Tiến Dũng

Vào mùa biển động (khoảng tháng 9 đến tháng 2 năm sau), ấu trùng tôm trôi theo dòng nước bám vào các rạn san hô hoặc rong biển, tôm hùm con lớn lên sẽ trở lại đại dương - đó là thời điểm “vàng” để bắt chúng bằng nhiều cách: giăng lưới mành mắt nhỏ kết hợp soi đèn để “dụ” tôm con, khoan lỗ vào đá san hô làm “nhà” nhân tạo cho tôm hoặc đục lỗ trên thân cây (nọc) thả xuống biển làm “chà”, vài ngày lại vớt “chà” lên để bắt tôm con trú trong các lỗ. Nhưng ngư dân nghèo vẫn chọn cách lặn bắt trực tiếp.

Họ ngậm ống nhựa dẫn khí nén từ thuyền truyền xuống nước, lặn từ 30-60 phút mới lên, có người còn đeo thêm chừng 10kg đá để dễ xuống tận đáy. Tất cả đều rất rành rẽ về đặc tính trú ngụ của tôm, thuộc làu những vị trí tôm con thường hay đến ở, đồng thời phải tinh mắt và có đôi tay khéo léo để bắt sống những con tôm hùm nhỏ hơn que nhang.

Tôm hùm con được nuôi thả trong các vuông tôm (4x4m) nơi mặt biển lặng, nước sạch, có độ sâu từ 10-20m. Mỗi vuông thả khoảng 50-70 con, số lượng phải giảm dần để đảm bảo tôm lớn lên sống thoải mái. Thức ăn cho tôm con là nghêu, vẹm, hàu… bằm hoặc xay nhuyễn, tôm vừa lớn ăn cua, ốc, cá chặt nhỏ; tôm từ 10 tháng trở lên thì để nguyên con. Mỗi vuông tôm tiêu thụ không dưới 5kg thức ăn/ngày.

Tôm con sau 18 tháng nuôi có giá từ 1,4-1,7 triệu đồng/kg nên dù có thể mất trắng vì mưa bão, ngư dân vẫn tiếp tục bỏ vốn, công sức nuôi bắt tôm hùm, bởi chỉ cần vài vụ tôm suôn sẻ là cuộc sống của họ sẽ dễ chịu hơn nhiều.

Phóng sự ảnh này được thực hiện từ lúc tôm con vừa được bắt lên (đầu năm 2010), đến khi nuôi lớn (tháng 9-2010) tại xã đảo Ninh Vân, huyện Ninh Hòa, Khánh Hòa.

Phóng to

Ông Nguyễn Văn Ráng với dàn lưới treo những “ngôi nhà” cho tôm con bằng san hô. Lưới được gắn vào phao nổi, treo “nhà” san hô cách đáy biển chừng 0,5m - Ảnh: Trần Tiến Dũng

Phóng to

Thành quả sau một chuyến lặn: bốn con tôm hùm các loại - con trưởng thành trên tay phải, hai con vừa và một con bé nhất trong rổ nhựa. Giá tôm hùm con rất cao: tôm hùm sao (hơi vàng xanh, mắt và râu to hơn) 150.000 đồng/con, tôm hùm xanh 60.000 đồng/con, tôm hùm đỏ chỉ 10.000 đồng/con - Ảnh: Trần Tiến Dũng

Phóng to

Ông Võ Sỹ Điền câu mực để giải trí và cải thiện bữa ăn. Trên bè nuôi tôm không thiếu truyền hình, radio, điện thoại di động… - Ảnh: Trần Tiến Dũng

Phóng to

Anh Ngô Văn Sâu, có 20 năm trong nghề lặn “mồ côi” (không dùng ống thở), tìm tôm con ở một rạn san hô - Ảnh: Trần Tiến Dũng

Phóng to

Thức ăn cho tôm hùm - Ảnh: Trần Tiến Dũng

Phóng to

Bữa cơm của những người săn tôm hùm - Ảnh: Trần Tiến Dũng