Từ những phát ngôn gây sốc, hình ảnh “khoe hàng” lộ liễu tới việc “diễn” trong clip kể lể nỗi buồn khi chia tay người yêu... xuất hiện nhan nhản khắp nơi.

Phóng to

ThS tâm lý Đào Lê Hòa An - Ảnh: T.N.

Mới đây nhất, ngày 11-3, cộng đồng mạng lại xôn xao với clip nóng quay cảnh giường chiếu của một nam ca sĩ trẻ thuộc thế hệ 8X đời cuối. Điều khiến dư luận “nổi sóng” là clip trên “tình cờ” được gửi chính xác đến địa chỉ email của các phóng viên mảng văn hóa văn nghệ và sau đó bị “khui” ra là một chiêu tự PR của chàng ca sĩ trên.

NST đã có buổi trò chuyện cùng ThS tâm lý Đào Lê Hòa An (phó giám đốc Trung tâm đào tạo kỹ năng sống Ý Tưởng Việt) xoay quanh hiện tượng muốn nổi tiếng bằng mọi giá ở một bộ phận bạn trẻ.

* Chúng ta có thể lý giải thế nào về hiện tượng nhiều người trẻ đang tìm cách nổi tiếng bằng mọi giá?

- Trong xã hội hiện đại ngày nay, người trẻ trưởng thành sớm hơn các thế hệ trước và thường không tự bằng lòng với câu trả lời cho những câu hỏi như “tôi là ai?”, “tôi là người như thế nào?” hay “tôi có những ưu, khuyết điểm gì?”... mà họ muốn hướng tới những điều cao xa hơn như “tại sao tôi là người như vậy?” hay “làm sao để người khác biết đến tôi?”... Thực tế cho thấy nhu cầu tâm lý nổi trội và phổ biến nhất ở họ là nhu cầu tự khẳng định mình (nhu cầu cao nhất trong hệ thống thứ bậc nhu cầu mà nhà tâm lý học Maslow xây dựng) và nổi tiếng chính là phương cách nhanh nhất để họ thỏa mãn được nhu cầu ấy.

Phóng to

Với ca từ trong sáng và đầy lạc quan nói về người trẻ Việt và công tác tình nguyện, clip Khúc hát đồng lòng (được đưa lên YouTube ngày 11-3-2013) đang thu hút rất nhiều sự quan tâm trên cộng đồng mạng. Thay vì tập trung vào những thông tin nóng, giật gân câu khách, truyền thông nên khuyến khích, hướng giới trẻ vào những thông tin lành mạnh - Ảnh chụp từ clip

* Sẽ là được hay mất khi các bạn đó đạt được sự nổi tiếng quá dễ dàng, nhanh chóng chỉ với những “trò bẩn” như tung clip nóng, phát ngôn gây sốc...?

- Việc xây dựng hình ảnh cá nhân như thế nào là quyền quyết định của mỗi người. Tuy nhiên, một bộ phận bạn trẻ ham danh nhưng chưa đủ trưởng thành, bản lĩnh và cách nhìn vấn đề còn hạn hẹp dẫn đến những ngộ nhận, hiểu phiến diện về một số quy chuẩn đạo đức, lối sống. Họ không hiểu được giá trị và sự khác nhau giữa kết quả của nổi tiếng bằng nội lực và nổi tiếng do xìcăngđan mang lại. Cái được sẽ là danh hão trong thời gian ngắn, còn cái mất thì vô số kể. Hình ảnh của họ sẽ nhuốm màu tiêu cực. Cá nhân họ cũng sẽ tự huyễn hoặc về giá trị bản thân, từ đó làm mất đi những mối quan hệ tốt đẹp với mọi người, làm thui chột việc học hỏi người khác để hoàn thiện bản thân. Chưa kể “cái gì chóng đến cũng chóng đi”, cái tiếng mà họ đạt được khó có thể tồn tại lâu dài.

* Ngoài những lệch lạc từ bản thân, hiện tượng nổi tiếng bằng mọi giá ở một số người trẻ còn có thể bị tác động bởi những yếu tố nào khác?

- Có bốn yếu tố vàng ảnh hưởng đến quá trình phát triển và hình thành nhân cách ở con người: di truyền, giáo dục, môi trường sống và hoạt động giao tiếp của cá nhân đó.

Bên cạnh đó, truyền thông, thế giới mạng và các nhân vật thuộc giới showbiz... là những nguyên nhân không thể không kể đến trong trường hợp này.

Nếu như thế giới mạng giúp hình ảnh của các bạn trẻ được lan tỏa đến mọi người nhanh và rộng hơn nhiều so với trước đây, các nghệ sĩ luôn có ảnh hưởng nhất định đến những hoạt động của giới trẻ (nhất là những nghệ sĩ được bạn trẻ chọn làm thần tượng trong đời)... thì truyền thông có thể nói là một tác nhân vô cùng lớn dẫn đến hiện tượng nổi tiếng bằng mọi giá ở người trẻ.

Truyền thông, cụ thể là một số báo mạng, tạp chí lá cải... vì muốn tăng lượng bạn đọc mà sẵn sàng cổ xúy những hình ảnh, clip, lời nói không hợp thuần phong mỹ tục nhưng “lạ”, “độc” dễ câu khách... dẫn đến việc khuyến khích nhiều bạn trẻ tự tạo những “sự kiện” không hay ho để được truyền thông chú ý và từ đó được mọi người nhanh chóng biết đến.

* Nếu như tình cờ phát hiện một người thân đang có ý định “nổi tiếng bằng mọi giá” thì gia đình, bạn bè có thể làm gì để can thiệp?

- Chúng ta có thể sưu tầm những câu chuyện, tình huống thực tế liên quan đến việc người trong cuộc phải lãnh hậu quả nặng nề bởi tham vọng “nổi tiếng bằng mọi giá”. Điều này sẽ phần nào cảnh tỉnh họ. Bên cạnh đó, hãy trở thành một “quân sư” và luôn mở lòng lắng nghe, đặt mình vào trường hợp của chính họ để từ đó có những góp ý, định hướng cho người trẻ trong việc định giá trị bản thân và xây dựng hình ảnh.

* Cảm ơn anh về buổi trò chuyện này.