12 năm trước, vào tháng 7-1995, cán bộ, chiến sĩ công an quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) đã phá một vụ án buôn bán chất phóng xạ xuyên quốc gia (chuyên án 027Z-95). Sau khi lập chiến công, các anh lại âm thầm tiếp tục “đánh án”, bảo vệ cuộc sống bình yên cho hàng triệu người dân thủ đô. Nhưng mấy ai biết sau chuyên án đó, 39 cán bộ, chiến sĩ đã nhiễm chất phóng xạ uranium và mắc trọng bệnh. Suốt 12 năm qua, các anh phải đối mặt với các đối tượng hình sự, đồng thời mang những căn bệnh đang âm ỉ trong cơ thể mình.

Phóng to

Tang vật vụ án là khối kim loại màu đen được kết luận là “chất phóng xạ uranium”, nặng 4,6kg - Ảnh: Đ.Bình chụp lại từ hồ sơ

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Chuyên án 027Z-95

12 năm trước, họ là những chỉ huy mẫn cán, là những thanh niên - chiến sĩ trẻ đầy nhiệt huyết, quyết tâm trấn áp tội phạm mang lại cuộc sống bình yên cho nhân dân. Hôm nay, họ vẫn đang công tác, nhưng không còn “chung” một trận tuyến, bởi người nằm viện, người đã mất, người chuyển đơn vị. Vẫn còn hơn chục người vẫn đang tiếp tục công việc ở đơn vị cũ, vị trí cũ, nhưng sức khỏe của họ đã giảm sút đi nhiều.

Trung tá Trần Đức Nha, đội phó Đội cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ Công an quận Hai Bà Trưng, cùng trinh sát ngoại tuyến Lương Hoàng Dũng - hai trong số các nhân vật chính của chuyên án năm nào - không thể quên những ngày “đánh án” cách nay gần 4.500 ngày.

Đó là những ngày đầu hè năm 1995, cơ sở báo một tin hết sức quan trọng: tại khu vực bến xe Giáp Bát, một đối tượng rao bán một cục xạ hiếm có trọng lượng khoảng 4,5kg với giá “ngất ngưởng” 30.000 USD. Bằng nghiệp vụ, trinh sát tiếp cận và được đối tượng cho xem tấm ảnh một cục xạ hiếm vỏ màu xám (bọc chì) có hình thang cân, kèm lời giới thiệu: cục xạ hiếm nặng trên 4,5kg, nếu đưa được ra nước ngoài bán thì có giá cao gấp năm lần, khoảng 150.000 USD.

Thời điểm đó, khu vực các tỉnh phía Bắc cũng đã xuất hiện nhiều đường dây buôn bán xạ hiếm, và chính Công an quận Hai Bà Trưng đã trực tiếp phá hai vụ án trước đó, nhưng cuối cùng đó chỉ là hai cục xạ hiếm dỏm. Sau khi được trinh sát báo cáo, ban chỉ huy công an quận đã chỉ đạo các đơn vị, trong đó Đội cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ làm “chủ lực” điều tra, đánh vụ án này. L

ương Hoàng Dũng, tổ trưởng tổ chống buôn lậu, một trinh sát trẻ, được giao nhiệm vụ vào vai một tay buôn hàng cấm ở Lạng Sơn để tiếp cận mục tiêu. Với kinh nghiệm và vẻ ngoài trông ngông nghênh, bất cần của một tay dân buôn xứ Lạng, Dũng đã tiếp cận được chủ hàng thật sau nhiều lần giao dịch. Đối tượng đứng ra giao dịch là Nguyễn Anh Hùng, người Thái Nguyên, được đánh giá là một tay buôn hàng cấm có máu mặt và cực kỳ tinh quái, lắm mưu, rất thận trọng.

Sau nhiều lần “thử lửa” Dũng, Hùng đồng ý bán hàng cho Dũng với giá 25.000 USD, và thỏa thuận chỉ giao hàng khi đã được nhìn và cầm tiền. Dũng “OK” và cũng giao kèo: tôi người Lạng Sơn, anh người Thái Nguyên nên tốt nhất chọn Hà Nội là địa điểm trung gian để trao đổi tiền - hàng.

Theo hẹn, sáng 3-7-1995, Hùng đến khách sạn Dũng đang thuê ở và đánh phủ đầu luôn: “Tao từng là tình báo (?), mày là công an chứ gì, không qua được mắt tao đâu!”. Miệng Hùng nói, tay sờ nắn khắp người Dũng, mắt không rời cái cặp đựng 25.000 USD. Dũng cũng quan sát và đoán chắc trong túi đối tượng mang theo đã có hàng.

Sau khi kiểm tiền, khóa lại, cầm chìa khóa, Hùng bảo Dũng xách cặp tiền cùng ra ngoại thành nhận hàng. Dù tinh quái và phòng bị cẩn thận nhưng Hùng cũng không thể phát hiện toàn bộ nhân viên khách sạn là trinh sát hóa trang. Các trinh sát vòng ngoài ở các ngã ba, ngã tư xung quanh khu vực khách sạn sẵn sàng, và tại ngã tư Tô Hiến Thành - Mai Hắc Đế, một vụ va chạm xe khiến Hùng - Dũng cùng tang vật bị đưa về đồn.

40 giờ định mệnh

Phóng to Mang bệnh trong mình, nhưng 12 năm qua 39 chiến sĩ tham gia chuyên án 027Z-95 vẫn hằng ngày làm việc, bàn “đánh án” mới - Ảnh: Đ.Bình Lại một cơn ho như không thể dứt, khuôn mặt trinh sát Lương Hoàng Dũng ửng đỏ lên, các đường gân trên cổ phồng to: “Chúng tôi đã chịu đựng căn bệnh, chịu đựng cả những nghi ngờ của mọi người, cả người thân và thậm chí ngay cả các đồng nghiệp trong đơn vị. Nay thì mọi việc đã dần sáng tỏ...”.

Trinh sát Lương Hoàng Dũng ôm ngực ho sặc sụa, khuôn mặt anh ửng hồng các đốm đỏ như người bị dị ứng da, kể: “Vài ngay sau khi hoàn thành nhiệm vụ, tôi và anh Tuyến (trinh sát Nguyễn Hồng Tuyến, người cùng Dũng ôm cụcxạ hiếm về bàn giao và cất vào tủ gỗ của đội. Anh Tuyến đã mất mấy năm trước do tai nạn giao thông) đã có triệu chứng dị ứng, da nổi “mề đay”. Chẳng làm gì da mặt cũng như toàn thân cứ liên tục nổi các đốm đỏ, cứ mẩn lên không ngứa nhưng lan rộng dần, lúc đậm lúc nhạt. Đi đâu cũng ngại vì cứ như mình vừa uống hàng lít rượu. Không biết giải thích thế nào với người thân, bạn bè..”.

Theo anh Dũng, không chỉ có anh khó xử với những triệu chứng bệnh mới, mà ngay Trần Thanh Lương, khi đó là chiến sĩ cảnh sát ở Trạm cảnh sát bến xe Giáp Bát, sau khi tham gia chuyên án thì da dẻ cũng sùi lên trông rất sợ.

Ban đầu vợ con, người thân nghi ngờ, chất vấn rồi giận dỗi nghi ngờ anh “này, nọ” nên mang bệnh xã hội vào người. “Tôi, Tuyến, Lương và bao anh em khác nào dám nói rõ nguyên nhân, nguyên tắc của ngành mà, những gì liên quan đến công việc thì vợ con, người thân cũng không thể chia sẻ”, trinh sát Dũng nói.

Theo trung tá Nha, cục xạ hiếm sau khi được mang về đội thì được cất luôn vào tủ gỗ và niêm phong. Dù đội đã có báo cáo nhưng vì là ngày nghỉ cuối tuần nên anh em phải cất vào tủ đợi đầu tuần bàn giao cho cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý.

Quả thật khi đó toàn đội chẳng ai nghĩ mức độ nguy hiểm của cái cục xạ hiếm chết người đó. Toàn đội thở phào khi chuyên án kết thúc nhanh gọn, an toàn, lại bảo toàn được số vốn đội đi vay là 25.000 USD để làm mồi dụ đối tượng. Thậm chí hôm đó, phó công an quận Lê Quý Dương trực đơn vị, khi nghe tin anh em vừa “cất gọn mẻ lưới lớn” đã trực tiếp qua phòng chúc mừng anh em. “Sếp” Dương cũng tò mò nâng cục xạ hiếm lên ngang mặt để ngắm nghía “cái cục vớ vẩn gì mà giá tới vài chục ngàn đô”.

Đến sáng thứ hai đầu tuần, toàn đội gần 40 người vẫn tề tựu giao ban tại phòng, ngay bên cạnh tủ đựng cục xạ hiếm, trong bầu không khí nhiễm xạ suốt hơn một ngày qua mà chẳng ai hay biết.

Cả đội thật sự “sốc” khi sang ngày thứ ba, chuyên gia của Viện Khoa học hình sự Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) cùng chuyên gia Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia đến. Trung tá Nha nhớ lại: “Khi các anh ấy đến, bỏ máy ra đo thì chẳng thấy máy có tín hiệu gì. Anh em thoáng nghĩ “lại thêm một quả dỏm nữa”. Nhưng chỉ kịp nghĩ đến thế, khi anh chuyên gia năng lượng đặt mạnh chiếc máy “tậm tịt” mà bao ngày không dùng đến xuống bàn thì bất chợt đèn trên máy nháy đỏ liên tục, kim đồng hồ vọt lên “max” và tiếng bíp bíp phát ra liên hồi. Ngay lập tức, các chuyên gia “bật như lò xo” lao thẳng ra ngoài phòng và anh em trong đội cũng nháo nhác. Anh cán bộ Viện Khoa học hình sự thốt lên: “Thôi rồi, các ông tránh xa cái vật chết người kia ra, đừng có lại gần nữa, phóng xạ đã bị rò rỉ rồi”.

Ngay sáng 5-7-1995 đó, Viện Khoa học hình sự có kết luận: “Khối kim loại màu xám đen gửi giám định là chất phóng xạ uranium. Cường độ phóng xạ khá mạnh; khoảng cách an toàn với vật thể này phải từ 2m trở lên”. Cả đội tìm hiểu thì được biết trong lúc đối tượng cất giữ cục xạ hiếm ở nhà, không hiểu vì lý do gì người nhà của y đã làm sứt mẻ một góc cục phóng xạ, đó là nguyên nhân khiến rò rỉ chất độc chết người...

--------------------------------------

Vượt lên nỗi đau bệnh tật, nỗi buồn bị mọi người nghi ngờ, 39 chiến sĩ công an trong suốt 12 năm qua âm thầm sống, đấu tranh với tội phạm với căn bệnh đang ngày một lớn trong cơ thể.

Kỳ tới:“Án tử ” treo lơ lửng