Nobel hóa học 2019 tôn vinh các công trình phát triển pin lithium-ion

Các nhà khoa học vừa được trao giải Nobel hóa học 2019, từ trái qua là các ông John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham và Akira Yoshino - Ảnh: REUTERS

Chiều 9-10 (giờ Việt Nam) Viện hàn lâm Khoa học hoàng gia Thụy Điển công bố chủ nhân giải Nobel hóa học năm nay. Theo đó, nhóm các nhà khoa học được trao giải là các ông John Goodenough (Mỹ), Stanley Whittingham (Anh) và Akira Yoshino (Nhật).

Trong 3 nhà khoa học vừa đoạt giải Nobel hóa học, đáng chú ý có giáo sư Goodenough (97 tuổi) là vị giáo sư lớn tuổi nhất trước nay đoạt giải Nobel. Năm ngoái GS Arthur Ashkin (96 tuổi) là người giữ kỷ lục này.

Mỗi người trong họ đều đã có một đóng góp quan trọng trong quá trình phát triển thành công pin lithium-ion và đưa nó vào phổ biến trong cuộc sống.

Vào đầu những năm 1970, ông Stanley Whittingham đã sử dụng hệ thống thiết bị rất lớn để phát triển loại pin lithium có thể hoạt động đầu tiên.

Sau đó ông John Goodenough đã tăng gấp đôi tiềm năng hoạt động của pin lithium, tạo ra những điều kiện phù hợp để có một loại pin mạnh mẽ và hữu dụng hơn.

Giáo sư Akira Yoshino là người đã thành công trong việc loại bỏ lithium nguyên chất khỏi pin, thay vào đó chỉ dựa hoàn toàn trên lithium-ion, vốn an toàn hơn lithium nguyên chất. Điều này đã khiến loại pin này có thể khai thác ứng dụng rộng rãi trong thực tế.

Theo hội đồng giải thưởng, "loại pin trọng lượng nhẹ, có thể sạc lại nhiều lần và mạnh mẽ này hiện đang được sử dụng trong mọi thứ, từ điện thoại di động cho tới laptop và các loại xe điện… (và) cũng có thể lưu trữ một lượng lớn năng lượng từ điện mặt trời và điện gió, giúp cho xã hội có thể không cần dùng tới nhiên liệu hóa thạch".

Sự phổ biến ngày càng nhiều của pin lithium-ion trong những năm qua khiến giới quan sát từng nhiều lần đồn đoán việc trao giải Nobel cho các thành tựu góp phần phát triển ra loại pin này chỉ còn là vấn đề thời gian. Và thực tế, trước thềm mùa Nobel năm nay cũng đã có nhiều thông tin đồn đoán về việc này.

GS đoạt Nobel Vật lý 2019 từng đến Việt Nam, giao lưu với bạn đọc Tuổi Trẻ

TTO - GS Michel Mayor, một trong ba nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý 2019, từng đến Việt Nam và giao lưu với bạn đọc Tuổi Trẻ. Ông cũng có buổi nói chuyện với sinh viên ĐH Khoa học tự nhiên (ĐHQG TP.HCM) về vũ trụ.