Ông Đoàn Tạ Cửu Long - Phó Viện trưởng Viện KSND TP.HCM tại buổi làm việc với Ban pháp chế HĐND TP.HCM - Ảnh: Hoàng Điệp

Vụ án của bà Đỗ Thị Luận (bị khởi tố, truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản) được các cơ quan tiến hành tố tụng của TP.HCM nhắc đến nhiều trong các cuộc làm việc giám sát của Ban Pháp chế HĐND TP.HCM mấy ngày qua.

Trong buổi làm việc, khi nhắc đến các vụ án bị trả hồ sơ qua lại nhiều lần để điều tra bổ sung khiến bị can bị tạm giam quá lâu, vụ án của bà Luận đã được TAND và Viện KSND TP.HCM giải trình như một vụ điển hình.  

Vụ việc có dấu hiệu lừa đảo của bị can Đỗ Thị Luận xảy ra từ trước năm 2010, đến năm 2011 thì bà Luận bị khởi tố, sau đó bị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 

Theo ông Đoàn Tạ Cửu Long - Phó Viện trưởng Viện KSND TP.HCM, cơ quan điều tra kết luận hành vi của Đỗ Thị Luận là lừa đảo khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất (đã thực hiện xong thủ tục sang tên) cho một người, rồi sau đó lại chia lô để bán cho nhiều người khác, chiếm đoạt 16 tỷ đồng. 

Tuy nhiên, diễn tiến vụ án cho thấy trong những lần mở phiên tòa, những người được xác định là "bị hại" lại không nhận mình là bị hại bởi việc mua nhà đất là có thật, hiện nay họ đang sinh sống ổn định trên những lô đất đã mua của Đỗ Thị Luận.

"Thẩm phán chủ tọa phiên tòa thì cho rằng hợp đồng mua bán giữa Đỗ Thị Luận có dấu hiệu là hợp đồng giả cách, bị xem là vô hiệu và hai bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Thẩm phán nhận định đó là vụ việc dân sự chứ không phải vụ án hình sự", ông Long nói.

Cũng chính vì quan điểm không thống nhất giữa các cơ quan tố tụng mà vụ án bị trả hồ sơ nhiều lần dẫn đến kéo dài 8 năm. 

Khi nhắc đến vụ án này, lãnh đạo Tòa Hình sự TAND TP.HCM cho rằng trách nhiệm của việc quá hạn tạm giam không phải do tòa. “Nếu không đủ căn cứ thì tòa không thể buộc tội”, vị này nói.

Do vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, những yếu tố cấu thành tội danh lừa đảo của bị can Luận chưa rõ nên cần phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung.

Thẩm phán Vũ Thanh Lâm - Tòa Hình sự TAND TP.HCM cũng xác nhận bị can Đỗ Thị Luận đã bị tạm giam gần 6 năm nay. Do không đủ căn cứ buộc tội nên tòa đã hoàn trả hồ sơ nhiều lần. Bản thân ông Lâm được giao thụ lý vụ án và đã hoàn trả hồ sơ 2 lần.