(Kỳ 1) : Một trái tim, hai quê hương…

Phóng to

Ông Quang (mặc đồ veste) tại buổi họp mặt truyền thống tiểu đoàn hải ngoại Cửu Long II ở TP.HCM năm 1997

Ý chí cho một mục tiêu giải phóng dân tộc của người VN đã làm họ thay đổi một cái nhìn về chiến tranh và hơn thế nữa, họ đã sát cánh với cả một dân tộc trên chiến lũy để giành lại một nền độc lập.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, lực lượng Việt Minh đã tiếp nhận nhiều chiến binh quốc tế tình nguyện mang nhiều quốc tịch khác nhau...

Chuyến ra đi của người du kích quân Malaysia

Cuộc chiến tranh đã đi qua từ rất lâu nhưng nhiều cựu chiến binh ở thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang vẫn nhớ trong lòng thành phố mới được nâng cấp từ thị xã ở miền cuối đất này có một “chiến binh quốc tế” từ thời kháng chiến chống Pháp. Ông đang sống lặng lẽ trong một ngôi nhà nhỏ. Những dịp kỷ niệm, ngày thành lập Quân đội nhân dân VN, Ngày thương binh liệt sĩ hay họp mặt tiểu đoàn hải ngoại Cửu Long II ông đều đến dự.

Không quá khó để chúng tôi tìm đến nhà ông trên đường Nguyễn Trung Trực, ngôi nhà có vẻ như quá chật chội với những kỷ vật chiến tranh mà chủ nhân của nó vẫn còn lưu giữ, cho dù những dĩ vãng hào hùng đã đi qua hơn nửa thế kỷ: những bằng khen và những danh hiệu cao quí do Nhà nước trao tặng (Huân chương Độc lập hạng 3, Huân chương chống Mỹ cứu nước hạng nhất, Huân chương chiến sĩ vẻ vang hạng nhất, huy hiệu nghĩa vụ quốc tế...).

Ông Chan Mun Boy với giọng chậm rãi, chân chất như người miền Tây thực thụ kể câu chuyện đời ông: “Tôi sinh ra tại bang Singapore thuộc liên bang Malaysia vào năm 1925. Năm 1945 tức năm 20 tuổi, tôi được vinh dự kết nạp vào Đảng Cộng sản Malaysia.

Khi ấy phong trào cộng sản đang lan rộng khắp Đông Nam Á và cũng bị thực dân đế quốc đàn áp dữ dội. Với tinh thần cộng sản quốc tế, năm 1947 tôi được Đảng Cộng sản Malaysia giao một nhiệm vụ quan trọng: tham gia cùng các cán bộ cách mạng VN ở hải ngoại đưa năm chiếc thuyền chở 150 tấn vũ khí, quân trang, quân dụng vượt eo biển Malacca cập bến tại căn cứ Mai Ruột (Thái Lan) viện trợ cho nhân dân VN tiến hành kháng chiến chống Pháp.

Tôi còn nhớ ông Dương Quang Đông là vị chỉ huy đầu tiên của tiểu đoàn hải ngoại Cửu Long II trực tiếp nhận số vũ khí do Đảng Cộng sản Malaysia tước của bọn phát xít Nhật và trao tặng lại cho cách mạng VN...”.

Chuyến vượt biển với nhiệm vụ cộng sản quốc tế như một linh tính báo trước về một chuyến đi dài nên Chan Mun Boy không dám trở về ngôi nhà cha mẹ ruột để từ biệt gia đình. Đắn đo mãi ông mới chạy đến cửa hiệu buôn bán của người anh cả và chỉ nói được một câu: “Anh Hai, em sắp đi làm ăn xa”.

Người anh cả ngạc nhiên ngước nhìn tấm thân gầy còm của đứa em trai mình: “Chú mày đi đâu và làm gì?”. Boy không dám ngẩng mặt nhìn anh cả, đáp: “Em đi buôn bán, chưa biết chừng nào sẽ trở về”. Chan Mun Boy nói và chính anh cũng không hề biết đó là lần cuối cùng anh được nhìn mặt người thân.

Phóng to

Ông Trần Văn Quang (Chan Mun Boy) năm 1954

“Tôi, lúc đó có mật danh là Puồi, cùng ba du kích cộng sản Malaysia khác là Cấm, Xứng, Chung tất cả đều có kinh nghiệm về đi biển và máy tàu biển do anh Dương Quang Đông làm trưởng đoàn, anh Bông Văn Dĩa, Trương Văn Kính làm phó đoàn.

Con tàu xuất bến vào tháng 3-1947, chuyến hải trình kéo dài hơn 15 ngày để vượt qua eo biển Malacca đầy sóng gió, đá ngầm, nhưng căng thẳng nhất vẫn là phải luồn lách để tránh tàu tuần tra của địch, nhiều lúc chúng tôi phải cho tàu cập vào đảo của thổ dân để xin nước uống và thức ăn cầm hơi...”.

Tàu cập bến căn cứ Mai Ruột trên đất Thái Lan, tuy là chiến khu ở hải ngoại, đa số là Việt kiều Thái Lan, Lào, Campuchia nhưng Chan Mun Boy đã có thể thấy được khí thế của cuộc kháng chiến của cả một dân tộc, thấy được tình cảm như anh em ruột thịt của những chiến sĩ tiểu đoàn hải ngoại Cửu Long II nên cả bốn du kích quân Malaysia đều tình nguyện xin gia nhập đơn vị và khát khao được qua VN chiến đấu.

Chan Mun Boy nhớ lại: “Ban đầu rất khó khăn, bởi một đơn vị chiến đấu mà nói rất nhiều thứ tiếng, tiếng Thái, Lào, Campuchia rồi cả tiếng Mã Lai, Nhật, Hoa... Tôi được đưa vào tiểu đội nhỏ mà có tới ba quốc tịch - VN, Campuchia, Malaysia, trong đó có anh Sơn Ngọc Minh sau này là lãnh tụ kháng chiến của nhân dân Campuchia. Nhưng tất cả đều có cùng một mục tiêu, một lý tưởng giải phóng dân tộc...”.

Chiến đấu ở VN

Tháng 11-1947 cả tiểu đoàn được lệnh hành quân về VN chiến đấu và Chan Mun Boy nằm ở trung đội mở đường. Gần một tháng xuyên rừng đụng độ hàng chục trận với lính Pháp, lính Marốc, lính ngụy Campuchia, nhiều người đã hi sinh hoặc bị thương. Chan Mun Boy và Sơn Ngọc Minh bị thương rất nặng trong trận đánh ở chân núi Tà Ni...

Ông Chan Mun Boy kể: “Khi mới đặt chân lên bờ kênh Vĩnh Tế, Hà Tiên, có ai đó reo lên: “Về tới VN rồi!”, nhưng niềm vui chẳng được bao lâu. Ngay khi đặt chân lên biên giới, chúng tôi lại phải tiếp tục chiến đấu ngay vì bị tàu sắt và máy bay Pháp tập kích liên tục, nhờ có bộ đội chủ lực Hà Tiên hay tin kéo ra ứng cứu nên cả tiểu đoàn được đưa về tập kết an toàn.

Hôm Quân khu 9 tổ chức lễ đón tiếp tiểu đoàn thì tôi và anh Sơn Ngọc Minh đang cấp cứu trong quân y viện khu 9 đến hai tháng sau mới trình diện quân khu ủy. Tôi được giữ lại học tập, được dạy về chiến thuật chiến đấu ở chiến trường Nam bộ, được học tiếng Việt và sống như người Việt...”.

Năm 1948, Chan Mun Boy lại được điều động ngược lại Thái Lan để tiếp tục tham gia vận chuyển vũ khí từ căn cứ Mai Ruột, Thái Lan về VN vì ông rất giỏi về máy móc tàu thủy. Sau đó ông lại được quân khu điều động qua Ban ngoại vụ Nam bộ, rồi lại được điều về công binh xưởng phụ trách sửa chữa máy tàu của Pháp - chiến lợi phẩm của bộ đội VN.

Là một “chiến binh quốc tế”, Chan Mun Boy không từ nan bất cứ một nhiệm vụ gì, bởi ông và hàng triệu con người VN đang chiến đấu dưới một ngọn cờ chính nghĩa của một dân tộc. Năm 1949, Chan Mun Boy được lệnh theo đồng chí Sơn Ngọc Minh sang Campuchia làm nghĩa vụ quốc tế đến đầu năm 1952 mới trở lại chiến trường Quân khu 9 hoạt động trên địa bàn tỉnh Cần Thơ.

Ông Chan Mun Boy bảo tinh thần cộng sản quốc tế trong ông ngày ấy thật hào hùng, ông chấp hành tất cả mệnh lệnh trong tư thế người cộng sản, vì ông tin cuộc kháng chiến của dân tộc VN nhất định sẽ thắng lợi. Thời gian này tin tức chiến thắng từ núi rừng Tây Bắc vang dội về làm nức lòng những chiến sĩ đang chiến đấu ở miền Tây Nam bộ.

Cả một đời chiến đấu cho quê hương thứ hai, nhưng ngày về với cội nguồn lại là ngày làm đau nhói con tim của người “chiến binh quốc tế”...

----------------

Kỳ sau: Nước mắt ngày về cố hương