Em Tanitoluwa Adewumi, 8 tuổi, bên chiếc cúp vô địch tại Saratoga, New York - Ảnh: AP

Chiếc cúp vô địch to gần bằng người em. Theo báo New York Times, cậu học trò lớp 3 này vừa giành chiến thắng trong giải vô địch cờ vua bang New York. 

Nụ cười chiến thắng không thể dứt trên gương mặt của cậu bé 8 tuổi Tanitoluwa Adewumi, hay còn gọi thân mật là Tani, nhà tân vô địch của giải cờ vua dành cho lứa tuổi từ mầm non tới lớp 3. 

Cuối tuần qua, em đã đánh bại tất cả những đối thủ đến từ các trường tư thục danh giá vốn có những huấn luyện viên cờ vua riêng trợ giúp mỗi ngày.

Nhưng một điều thậm chí còn xuất sắc hơn nữa là Tani mới chỉ học chơi cờ vua hơn một năm trước. 

Trình độ chơi cờ của em thăng tiến với "tốc độ tên lửa" theo từng tháng, và giờ thì cậu bé đã "sưu tập" được bảy chiếc cúp đặt cạnh giường trong khu nhà dành cho người vô gia cư. 

"Em muốn trở thành đại kiện tướng cờ vua trẻ nhất" - cậu bé nói.

Gia đình Tani rời bỏ miền bắc Nigeria năm 2017 vì lo sợ những cuộc tấn công khủng bố của nhóm Boko Haram nhắm vào những người Thiên Chúa giáo như họ. 

"Tôi không muốn mất bất cứ người thân yêu nào" - cha em, anh Kayode Adewumi, giải thích.

Thế nên Tani cùng cha mẹ và người anh trai đã di cư tới thành phố New York khoảng hơn một năm trước và một mục sư đã đưa họ tới nương náu tại một nơi lánh tạm cho người vô gia cư. 

Tani bắt đầu đi học tại trường tiểu học của địa phương - Trường P.S. 116. Chính tại đây, một giáo viên cờ vua bán thời gian đã đến dạy mấy đứa trẻ trong lớp của Tani.

Cậu bé thích trò chơi này tới mức em xin phép mẹ, chị Oluwatoyin Adewumi, cho tham gia câu lạc bộ cờ vua. "Thằng bé rất thích chương trình cờ vua" - chị Oluwatoyin nhớ lại.

Bản thân người mẹ cũng đang đánh vật với việc học ngôn ngữ mới là tiếng Anh của người Mỹ, nhưng đã cố gắng soạn email gửi tới câu lạc bộ. 

Chị giải thích trong thư là chị không thể trả tiền học phí cho con tham gia chương trình này vì cả gia đình đang phải sống nhờ tại một nơi lưu trú cho người vô gia cư.

Thầy Russell Makofsky là người coi sóc chương trình cờ vua của Trường P.S. 116 lúc đó đã quyết định miễn học phí cho Tani. 

Một năm trước, cậu bé tham gia giải đấu cờ vua đầu tiên với hệ số sức mạnh (Elo) thấp nhất trong tất cả những người tham dự - 105 điểm.

Và nay, hệ số Elo của em là 1587 và đang tăng rất nhanh. Để so sánh, người chơi cờ vua giỏi nhất thế giới, đại kiện tướng cờ vua người Na Uy, anh Magnus Carlsen, đang có hệ số Elo 2845 điểm. 

Tani có một phong cách chơi rất quyết liệt. Trong giải đấu vừa qua tại cấp bang, các huấn luyện viên khi quan sát bên ngoài đã rất sốc khi thấy cậu bé chọn hi sinh một con tượng để giữ lại một con tốt. 

Kinh ngạc với điều này, họ thử kiểm tra lại tình huống đó với máy tính và nó đã đồng ý với Tani, thừa nhận chính việc đánh đổi đó sẽ giúp cải thiện tình thế của cậu bé trong các nước cờ sau đó.

"Đây thực sự là một ví dụ đầy cảm hứng" - bà Jane Hsu, hiệu trưởng Trường P.S. 116, chia sẻ về chiến thắng của cậu bé. 

Cũng theo bà, mặc dù thiếu một mái nhà nhưng Tani đã có được cha mẹ tận tụy giúp em thành công.

Mẹ Tani không biết chơi cờ, nhưng thứ bảy nào chị cũng đưa con tới luyện cờ một buổi miễn phí ba tiếng ở khu Harlem. 

Bố Tani đi làm cả ngày, nhưng cứ tối về lại dành máy tính xách tay cho con luyện tập cờ vua. 

Và mặc dù tôn giáo là điều cực kỳ quan trọng với gia đình họ, nhưng cả cha lẫn mẹ Tani đều sẵn lòng cho phép cậu bé vắng mặt trong buổi lễ tại nhà thờ nếu em cần phải dự một giải đấu.

Cha Tani có hai công việc. Anh thuê một chiếc xe hơi để lái cho Hãng Uber, và anh cũng đã trở thành một nhân viên giao dịch bất động sản có giấy phép hành nghề. 

Mẹ Tani đã vượt qua khóa học để trở thành một nhân viên chăm sóc sức khỏe gia đình. Gặp họ, thật dễ hiểu tính cách cần cù nhưng quyết liệt của Tani bắt nguồn từ đâu.

Dẫu thế, cũng đôi khi cậu bé phải trải qua tình huống không dễ chịu. 

Theo lời kể của cha mẹ em, có hôm em về nhà khóc nói bị bạn cùng lớp chế giễu vì là người vô gia cư. 

Trong một phiên điều trần liên quan tới người nhập cư mùa thu năm ngoái, cậu bé đã bật khóc nức nở vì hiểu lầm lời vị thẩm phán nói rằng gia đình em sẽ bị trục xuất.