Ông Thêm đang chờ ngày được minh oan, chấm dứt phận tử tù suốt 43 năm qua - Ảnh: T.L

Trao đổi riêng với Tuổi Trẻ ngay sau khi kết thúc buổi họp chuyên ngành, ông Bùi Ngọc Hoà, phó chánh án TAND Tối Cao, cho biết sau khi khẩn trương xem xét nghiên cứu, ngoài tài liệu có trong hồ sơ thì các cơ quan tố tụng đã thu thập thêm một số tài liệu chứng cứ khác và đã có kết luận chính thức ông Trần Văn Thêm bị truy tố tội giết người, cướp giật tài sản trong vụ án giết người từ năm 1970 là oan sai.

“Các cơ quan thi hành tố tụng sẽ khẩn trương hoàn thiện các thủ tục theo quy định của pháp luật để công bố trong thời gian sớm nhất để giải oan cho ông Thêm. Các cơ quan thi hành tố tụng đã kết luận là oan, nguyên tắc ngoài công khai xin lỗi sẽ bồi thường theo quy định của Pháp luật” - ông Hoà nói.

Như Tuổi Trẻ đã thông tin, câu chuyện của ông Trần Văn Thêm (80 tuổi) có thể xem là hi hữu trong lịch sử tố tụng VN.

Năm 1970, ông Thêm bị cáo buộc giết chết em họ để cướp của. Sau đó ông bị hai cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm kết án tử hình dù liên tục kêu oan.

Cuối năm 1975, khi người được cho là hung thủ của vụ án bị bắt, ông Thêm được trả tự do nhưng chỉ có tờ giấy cho trở về nhà vì được miễn lao động nặng. Sau đó ông đã nộp giấy chứng nhận này cho chính quyền địa phương nơi ông cư trú.    

Từ đó, ông Thêm và các cháu đã gõ cửa nhiều cơ quan ở trung ương và địa phương để nộp đơn kêu oan, đề nghị được minh oan. Tuy nhiên hồ sơ bị tắc do ông không nộp được bất kỳ giấy tờ nào chứng minh mình từng đi tù, từng bị kết án tử hình.

Một số cơ quan tố tụng ở trung ương và địa phương đã có văn bản trả lời không tìm thấy bất cứ tài liệu nào về vụ việc của ông Thêm.

Năm 2014, ông Nguyễn Văn Hòa trích lục được hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm đối với ông Thêm tại Công an tỉnh Bắc Ninh. Từ đó ông Hòa tăng cường gửi đơn tới TAND tối cao đề nghị giải quyết.

Sau khi nhận đơn, TAND tối cao đã khẩn trương rà soát lại vụ việc và tìm thấy hồ sơ liên quan. Phó chánh án thường trực Bùi Ngọc Hòa đã dẫn đầu đoàn công tác về tận nhà ông Thêm để thăm hỏi, động viên và làm rõ một số tình tiết của vụ án.

Bây giờ, ông Trần Văn Thêm giờ mắt đã yếu, chân đã run, phải đi chậm rãi nếu không có người dìu. Có lẽ sẽ không có ngôn từ nào diễn tả hết những cay đắng mà người tử tù oan đã phải chịu suốt 46 năm qua.

Từ hôm TAND tối cao về làm việc, bà con lối xóm và nhiều người thân thích mới biết là ông bị oan. Bà con ở thôn Đức Lân nói rằng ông Thêm nghèo tới mức “không bị chết đói, sống đến được bây giờ là may lắm rồi”.

Sau khi ông bị bắt, vợ ông một mình lao lực nuôi 6 đứa con. Vì làm việc quá vất vả nên bà đã sớm qua đời khi chưa bao giờ được ở căn nhà ngói. Ông Thêm không nhắc đến những vất vả, nghèo khó ấy của mình.

Ông kể về 6 năm 7 tháng 7 ngày ngồi trong tù. Uớc mong của ông bây giờ là: “Các cơ quan sớm có quyết định giải oan cho tôi, rồi công bố tại ủy nhân dân xã để bà con lối xóm biết tôi bị oan, để tôi không mang tiếng là kẻ giết em họ để cướp tài sản…”.