Ông Nguyễn Mạnh Khởi, cục phó Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản - Ảnh: Đ.TUÂN

Ông Nguyễn Mạnh Khởi - phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng - cho biết trong cuộc trao đổi với báo chí ngày 15-9.

Theo ông Khởi, trong dự thảo Luật nhà ở sửa đổi, Bộ Xây dựng đề xuất hai phương án sở hữu nhà chung cư. Phương án 1 sở hữu theo thời hạn công trình được phê duyệt, phương án 2 sở hữu theo thời gian sử dụng đất dự án.

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng nghiêng về đề xuất áp dụng phương án 1 vì hợp với xu hướng quản lý sử dụng nhà chung cư tại nhiều nước.

"Theo quy định của Luật xây dựng, hồ sơ thiết kế phải xác định thời hạn sử dụng nhà chung cư tính từ khi đưa nhà chung cư vào sử dụng đến hết vòng đời công trình. Và khi thẩm định hồ sơ thiết kế, cơ quan thẩm định phải xác định luôn thời hạn sử dụng nhà chung cư là bao nhiêu năm.

Đây là cơ sở để xác định thời hạn sử dụng nhà chung cư trong hợp đồng mua bán nhà, cơ quan cấp "sổ đỏ" cũng sẽ ghi thời hạn sử dụng nhà chung cư vào sổ luôn", ông Khởi cho biết.

Theo đại diện Bộ Xây dựng, khi áp dụng quy định mới về thời hạn sử dụng nhà chung cư sẽ không hồi tố với chung cư đưa vào sử dụng trước thời điểm luật có hiệu lực.

Quy định về sở hữu nhà ở chung cư có thời hạn dự kiến sẽ được áp dụng với những dự án cấp phép xây dựng sau 1-7-2024 nếu Quốc hội thông qua luật vào tháng 10-2023. Các chủ đầu tư dự án nhà ở chung cư có 7 tháng để chuẩn bị thực hiện quy định này.

Bộ Xây dựng nghiêng về phương án đề xuất sử dụng nhà chung cư có thời hạn - Ảnh: Q.THẾ

Cũng theo ông Khởi, trong trường hợp buộc phải phá dỡ chung cư vì không bảo đảm an toàn do ảnh hưởng của thiên tai, địch họa, cháy nổ, động đất thì Nhà nước sẽ bỏ tiền ra làm lại nhà cho người dân, tái định cư ngay tại chỗ cho họ.

Tương tự, với trường hợp phải phá dỡ nhà chung cư phục vụ chỉnh trang đô thị, người dân sống tại chung cư được tái định cư theo dự án chỉnh trang đô thị, quyền lợi người dân vẫn bảo đảm.

Còn với những chung cư hết thời hạn sử dụng, ông Khởi cho hay các cơ quan thẩm quyền sẽ kiểm định lại chất lượng nhà chung cư tại thời điểm hết hạn xem chung cư đó có thể tiếp tục sử dụng hay không. Nếu tiếp tục sử dụng thì sẽ xác định thời hạn còn sử dụng được kéo dài bao lâu và sẽ cấp giấy gia hạn quyền sở hữu nhà chung cư cho người dân.

Nhưng trường hợp kiểm định công trình không thể tiếp tục sử dụng được nữa thì buộc phải phá dỡ, ông Khởi nhấn mạnh.

Cũng theo vị này, khi các tòa chung cư hết hạn sử dụng, phải phá dỡ thì người dân vẫn còn quyền sử dụng khu đất xây dựng chung cư. Vì vậy, sẽ phát sinh hai tình huống, nếu Nhà nước quy hoạch khu vực đó không bố trí nhà chung cư nữa thì cư dân sẽ phải di chuyển đi nơi khác, họ sẽ được đền bù về đất theo chính sách bồi thường thời điểm đó.

Bên cạnh đó, Nhà nước sẽ tạo điều kiện tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất đó. Tình huống Nhà nước vẫn quy hoạch khu vực đó làm nhà chung cư thì người dân có quyền góp tiền xây dựng lại nhà chung cư mới ngay tại nơi họ đang ở. Như vậy vẫn bảo đảm người dân được tái định cư tại chỗ, họ chỉ phải đóng tiền xây lại nhà.

Về lý do phải quy định thời hạn sử dụng nhà chung cư, ông Khởi giải thích nhà chung cư khác nhà riêng lẻ là đông người, ảnh hưởng lớn tính mạng, tài sản người dân. Khi có nguy cơ sập đổ mà không tháo dỡ sẽ thiệt hại lớn về tính mạng và tài sản. Vì nhà chung cư là công trình đặc biệt, ảnh hưởng tính mạng hàng ngàn người nên Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân.

Cũng theo lãnh đạo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, việc thực hiện quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư sẽ làm giảm giá nhà những năm tới, tạo điều kiện cho nhiều người có thể mua nhà hơn.

'Sổ hồng' chung cư chỉ có thời hạn 50 - 70 năm?

TTO - Mọi công trình xây dựng đều có niên hạn, thời hạn sử dụng, vì thế trong đề cương sửa đổi Luật nhà ở, Bộ Xây dựng đang đề xuất phương án cấp quyền sử dụng chung cư (sổ hồng) theo tuổi thọ thiết kế các tòa chung cư.