Loạt tác phẩm 10 cuốn Bạn văn bạn mình vừa ra mắt - Ảnh: V.T.L.

Với các tác giả cũng thuộc nhiều thế hệ, lần tái ngộ của loạt sách này là dịp để bạn đọc tìm hiểu câu chuyện các nhà văn Việt Nam từ thời trước năm 1945 cho đến tận sau ngày thống nhất đất nước 1975.

Phê bình và cảo luận của Thiếu Sơn xuất bản từ năm 1933 được xem là tác phẩm phê bình về tác giả tác phẩm sớm nhất trong dòng văn học hiện đại. Như những gì ông viết về Quả dưa đỏ của Nguyễn Trọng Thuật hay Tố Tâm của Hoàng Ngọc Phách chính là văn liệu sớm sủa để các thế hệ sau tiếp tục khảo cứu về các tác phẩm này.

Trong hướng đó, loạt sách không đơn điệu nhờ vào những bài viết theo hướng phê bình/cảm nhận tác phẩm. Như Nguyễn Tuân viết về Dostoevsky, Chekhov, Tolstoy, Lỗ Tấn... là những cảm nhận của một nhà văn lão thực của Việt Nam nhận xét về các văn hào có tầm thế giới.

Hay trong Cây bút đời người, Vương Trí Nhàn phải rất công phu để nắm bắt được cả chất văn và cốt cách con người ở những tác giả mà ông đề cập. 

Như những trang viết về Nguyễn Khải, bạn đọc thông thường sẽ nhận ra ở Vương Trí Nhàn sự am hiểu chí tình với một nhà văn tên tuổi, còn giới nghiên cứu sẽ tìm thấy trong thiên khảo luận này những phát hiện tinh tế trong sự chí thiết và cái "quy trình" Nguyễn Khải dốc sức với nghề để tựu thành giá trị trong trang viết là như thế nào.

Thật may khi lần này quyển sách Mười chín chân dung nhà văn cùng thời của Vũ Bằng được in lại. Bởi Vũ Bằng có giao tình đặc biệt với những nhà văn mà ông đề cập, người ta sẽ nhận ra một Thâm Tâm, một Nguyễn Bính hay cả Vũ Trọng Phụng, Nam Cao qua trang viết của Vũ Bằng có những độc đáo riêng.

Cũng ở quyển này, một vài nhà văn có văn nghiệp gắn với miền Nam được đề cập đến: Đi sâu vào tâm sự Vũ Hoàng Chương, Những bức thư cuối cùng Tam Ích gửi cho tôi. Và đặc biệt là bài viết về Vũ Đình Long - ông chủ nhà xuất bản Tân Dân, một người có vị trí rất đặc biệt trong một giai đoạn đặc biệt của làng văn, làng báo Việt Nam trên đất Bắc.

Còn các câu chuyện bù khú văn chương ở loạt sách này quả thật sinh động, từ thời của Bàng Bá Lân, Lan Khai, đến Nguyễn Quang Lập đều có những chuyện bạn văn kỳ thú.

Những tình tiết người thật việc thật không chỉ mang lại giá trị tư liệu, mà qua đó còn bộc lộ những giao tình, khiến bạn đọc hiểu sâu thêm giới văn nhân sống bằng chữ nghĩa.

Ngành sách mong được 'hà hơi'

TTO - Các nhà xuất bản, công ty sách chia sẻ tình trạng ảm đạm kinh doanh sách trong gần 2 năm qua, đặc biệt là 6 tháng đầu năm nay. Tuy vậy, đây cũng là lúc ngành sách đang tìm cách làm mới mình để vượt qua giai đoạn khó khăn, chuẩn bị trở lại.