Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga - Ảnh: Q.H.

Chiều 24-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét báo cáo kết quả bước đầu của đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021” và quyết định việc lựa chọn đơn vị, địa phương để tiến hành giám sát thực tế.

Báo cáo bước đầu của đoàn giám sát do Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà trình bày nêu rõ, báo cáo của nhiều bộ, ngành, địa phương còn chậm so với quy định. Theo đó, đúng thời gian quy định chỉ có báo cáo của Chính phủ; 31 bộ, cơ quan trung ương; 40 HĐND cấp tỉnh; 40 UBND cấp tỉnh và 13 tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Đến ngày 23-3, đoàn giám sát chưa nhận được báo cáo của 32 bộ, cơ quan trung ương, 10 HĐND cấp tỉnh, 9 UBND cấp tỉnh, 2 tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

"Chất lượng báo cáo không đảm bảo yêu cầu của đoàn giám sát, nội dung nhiều báo cáo rất sơ sài", bà Hà cho biết.

Theo đó, nội dung báo cáo của các bộ, ngành, địa phương chủ yếu phản ánh tình hình, kết quả đạt được (cơ bản thực hiện tốt); nhận định chung chung, không báo cáo cụ thể các nội dung chưa triển khai, triển khai chậm, các hành vi vi phạm gây lãng phí, thất thoát...

Cho ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý giám sát cần phải có trọng tâm, trọng điểm, chỉ ra được địa chỉ và quy trách nhiệm rõ ràng. Lãng phí dẫn đến mất mát, thất thoát nhiều khi còn lớn hơn các vụ tham nhũng lớn nên phải tập trung đánh giá; bám sát quy định, chính sách để chỉ ra kết quả thực hành tiết kiệm.

"Báo chí nêu hàng loạt dự án làm nghèo đất nước. Đất đai chưa kiểm đếm, đo vẽ còn nhiều vô kể. Hàng nghìn dự án treo, ruộng để hoang hóa sao không thu hồi được?

Chẳng hạn ở Gia Lai - Đắk Lắk có những công trình thủy lợi hơn 3.000 tỉ bạc làm xong 7 đời vẫn không tưới được thì trách nhiệm của ai, lãng phí nhiều hay ít.

Cần làm rõ một số vụ việc điển hình có số liệu cụ thể, có diện, có điểm thì mới có tác dụng cảnh tỉnh, răn đe, từ đó tạo hiệu ứng xã hội", Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.

"Ban hành văn bản khiến thất thoát không nhỏ, gây ách tắc dẫn đến lãng phí thì nguyên nhân là gì?", Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ - Ảnh: Q.H.

Về kế hoạch làm việc của đoàn giám sát với các bộ, ban ngành, địa phương cụ thể, Chủ tịch Quốc hội đề nghị phải có nội dung khảo sát cụ thể, yêu cầu đối tượng chịu giám sát báo cáo rõ ràng, ký tên đóng dấu để gắn trách nhiệm.

"Khó chỉ ra nơi tiết kiệm tốt, ít lãng phí nhưng rất dễ có bằng chứng chỉ ra cái này không tiết kiệm, cái kia lãng phí. 

Công trình thấy nứt toác ra, không dùng được thì chẳng chứng minh cũng thấy rõ", ông Vương Đình Huệ nói, đồng thời quy trách nhiệm ai không báo cáo, báo cáo sai chứ không có chuyện không chịu báo cáo.

Nhấn mạnh dư luận cử tri rất quan tâm về kết quả giám sát này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng đoàn giám sát cần chỉ ra nơi nào làm tốt, nơi nào làm không tốt và có ví dụ điển hình.

3 điểm nhấn được bà Lê Thị Nga gợi ý là lãng phí về đất đai, hoang hóa, dự án treo vì ngay ở Mê Linh (Hà Nội) "có khu đô thị sau 10 năm cả khu chỉ có 1 nhà ở, còn lại cỏ mọc lút đầu, bỏ hoang không nhúc nhích"; các dự án dang dở "nằm phơi mưa phơi nắng"; và quản lý, sử dụng, mua sắm tài sản công.

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị làm rõ vì sao nhiều bộ ngành, địa phương, đơn vị chưa có báo cáo và phải có cơ chế chế tài cần thiết để đảm bảo tính nghiêm túc. Đồng thời, phải tập trung giám sát nội dung lớn mà dư luận quan tâm, là nút thắt, điểm nghẽn, bài toán khó chưa có lời giải. 

Trong đó, đặc biệt chú ý vấn đề quyết toán các dự án trọng điểm; dự án sử dụng vốn không đảm bảo hiệu quả, chậm tiến độ, thua lỗ không có khả năng thu hồi vốn.

"Cả nước còn bao nhiêu dự án dang dở và có tiếp tục được hay không? Cầu làm không có đường, còn đường làm không có cầu thì lần này có khắc phục được hay không. Con số phải biết nói, "nói có sách, mách có chứng", ông Mẫn nói.

Phải có chế tài đủ mạnh những trường hợp trúng đấu giá đất rồi ‘bùng’

TTO - Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu Chính phủ, các cơ quan có chế tài đủ mạnh để ngăn chặn, xử lý các trường hợp trúng thầu, trúng đấu giá nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các cam kết.