Những trường hợp nhịp tim quá chậm, xuất hiện đột ngột có thể gây thiếu máu lên não, dẫn đến lú lẫn, gần ngất hoặc ngất, suy tim, ngừng tim...

Choáng ngất liên tục nhiều năm, nguy kịch... nhưng không phát hiện ra bệnh

Nhiều năm nay, chị N.T.L. (49 tuổi, Củ Chi, TP.HCM) thường trong trạng thái mệt mỏi, thỉnh thoảng chóng mặt, hồi hộp, ngất xỉu đột ngột. Càng ngày tần suất ngất tăng dần, thậm chí có lần chị đang chạy xe phải dừng lại ven đường gọi người thân đến hỗ trợ vì đột ngột choáng váng rồi ngất đi.

Chị đã từng đi khám sức khỏe ở nhiều nơi nhưng chỉ nhận được kết luận là thiếu máu não. Gần đây đang lúc nửa đêm, chị đột ngột khó thở, đau nặng ngực rồi ngất đi, gia đình vội đưa chị đến Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á cấp cứu.

Tất cả kết quả cận lâm sàng cơ bản như điện tâm đồ, MRI sọ não… tại thời điểm khám đều không ghi nhận bất thường rõ ràng. Nghi ngờ những cơn ngất đột ngột do rối loạn nhịp tim, các bác sĩ đã chỉ định người bệnh đo holter điện tim 24 giờ - một thiết bị nhỏ gọn ghi lại toàn bộ hoạt động điện tim trong một ngày đêm liên tục.

Khi đọc kết quả, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân có nhiều khoảng ngưng tim, trong đó có khoảng ngưng kéo dài trên 18 giây - điều hoàn toàn không thể phát hiện được bằng điện tâm đồ thông thường. Đây là biểu hiện của rối loạn nhịp tim chậm nguy hiểm, một tình trạng có thể gây đột tử nếu không được điều trị kịp thời.

Tương tự, Bệnh viện Đa khoa Bắc Giang cũng mới thực hiện thành công đặt máy tạo nhịp vĩnh viễn cho hai bệnh nhân cao tuổi gặp tình trạng nhịp tim chậm nguy hiểm.

Trường hợp thứ nhất là một nữ bệnh nhân tên Hoàng Thị N. (69 tuổi, ở Hữu Lũng, Lạng Sơn) có triệu chứng choáng váng, mệt mỏi kéo dài, sức khỏe giảm sút ngay cả khi đi lại. Khi nhập viện, nhịp tim của bệnh nhân chỉ còn 40 lần/phút.

Trường hợp thứ hai là nam bệnh nhân tên Trương Minh L. (65 tuổi, ở Lạng Giang, Bắc Giang) thường xuyên có cảm giác hồi hộp, trống ngực. Kết quả theo dõi điện tim 24 giờ bằng thiết bị holter điện tâm đồ cho thấy có những thời điểm nhịp tim của bệnh nhân chậm chỉ còn 35 lần/phút, đồng thời xuất hiện cơn rung nhĩ nhanh - nguyên nhân chính gây triệu chứng hồi hộp trống ngực. Chẩn đoán cho thấy nút xoang - bộ phận tạo nhịp tự nhiên của tim - đã suy yếu nặng.

BS.CKII Nguyễn Văn Long - Trưởng khoa nội tim mạch, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang - cho biết: "Nhịp tim quá chậm do tắc nghẽn đường dẫn truyền trong tim (block nhĩ thất hoàn toàn) hoặc suy nút xoang là những bệnh lý nguy hiểm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể gặp phải các cơn choáng ngất, suy tim, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng".

Rối loạn nhịp chậm - mối nguy âm thầm sau những cơn ngất rất dễ đột tử

BS Đinh Minh Trí, Hội Tim mạch Việt Nam, cho biết nhịp tim ở người bình thường là nhịp xoang đều, tần số tim phụ thuộc vào tuổi, mức độ hoạt động thể lực. Ở người trưởng thành, nhịp tim trung bình từ 60-100 lần/phút. 

Khi tim đập chậm dưới 60 lần/phút có thể là nhịp tim chậm. Nhịp tim chậm có thể xảy ra ở mọi đối tượng nhưng phổ biến hơn ở người già. Trẻ em và trẻ sơ sinh ít gặp tình trạng này vì tuổi càng nhỏ, nhịp tim bình thường càng cao hơn, từ

120-160 lần/phút. Tùy theo từng lứa tuổi sẽ có phạm vi tần số tim bình thường, nhanh, chậm, khác nhau.

BS Trí phân tích phạm vi nhịp tim của người trưởng thành khỏe mạnh từ 60-100 nhịp mỗi phút. Nhưng khi bị bệnh tim đập chậm, nghĩa là nhịp tim dưới 60 lần/phút và đi kèm các triệu chứng bất thường.

Ở những người khỏe mạnh, hoạt động thể lực thường xuyên, nhịp tim chậm thường lành tính nhưng nếu tình trạng này kéo dài cùng với các triệu chứng khác thì nên gặp bác sĩ để kiểm tra và điều trị phù hợp. Trong một số trường hợp như người trẻ khỏe mạnh, vận động viên… tình trạng này không đáng ngại.

Nhịp tim chậm sinh lý có thể gặp ở một số người vận động thể lực nhiều như vận động viên chuyên nghiệp, không ảnh hưởng tới sinh hoạt.

Nhịp tim chậm bệnh lý có thể do bệnh tim mạch như bệnh bẩm sinh di truyền, chức năng nút xoang, bệnh tim thiếu máu cục bộ, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng, viêm cơ tim. 

Đôi khi tình trạng này không do bệnh tim mạch như suy tuyến giáp trạng, suy thận nặng, tăng kali máu... Cũng có khi nhịp tim chậm do sử dụng một vài loại thuốc.

Trong hầu hết trường hợp, nhịp tim chậm không có triệu chứng cảnh báo, chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe. Một số người có dấu hiệu như hụt hơi, cảm giác đau thắt ở ngực, choáng váng, mệt mỏi, khó tập trung, dễ mệt khi vận động nặng. 

Tuy nhiên những trường hợp nhịp tim quá chậm, xuất hiện đột ngột có thể gây thiếu máu lên não, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như lú lẫn, gần ngất hoặc ngất, ngưng tim. Người bệnh cần nhập viện ngay để tìm nguyên nhân.

BS tim mạch Phạm Thanh Bình cho biết rối loạn nhịp chậm có thể tiến triển âm thầm nhưng lại mang nguy cơ cao gây đột tử nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc chẩn đoán rối loạn nhịp thường dựa trên điện tâm đồ hoặc holter điện tim 24 giờ và điều trị hiệu quả nhất trong nhiều trường hợp là đặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn, giúp duy trì nhịp tim ổn định và an toàn cho người bệnh.

Rối loạn nhịp tim nguy hiểm ra sao?

Rối loạn nhịp tim có thể gây ra nhiều biến chứng khác nhau như đột quỵ, đột tử, suy tim, thậm chí là tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.