Quân cảnh Nga tham gia giữ trật tự tại một chốt gác ở ngoại ô thủ đô Damascus của Syria - Ảnh: AFP

Ngày 12-4, tiếu tướng Yuri Yevtushenko - người đứng đầu Trung tâm của Nga hòa giải các bên đối địch tại Syria, cho biết các lực lượng Chính phủ Syria đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn thị trấn Douma - thành trì cuối cùng của phiến quân ở khu vực Đông Ghouta, ngoại ô thủ đô Damascus của Syria.

Thiếu tướng Yevtushenko khẳng định quốc kỳ Syria đã được treo trên một tòa nhà ở thị trấn Douma, báo hiệu sự kiểm soát của các lực lượng chính phủ Syria đối với địa điểm này, từ đó nắm quyền kiểm soát đối với toàn bộ khu vực Đông Ghouta.

Cùng lúc, Hãng thông tấn RIA của Nga dẫn nguồn Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong ngày hôm nay (12-4), quân cảnh Nga đã được triển khai tại Douma với nhiệm vụ bảo đảm luật pháp và duy trì trật tự trong thị trấn.

Một ngày trước đó, trong cuộc họp báo tại Matxcơva, trung tướng Viktor Poznikhir đã thông tin công khai rằng từ ngày 12-4, Nga sẽ điều nhiều đơn vị quân cảnh tới Douma để giúp bảo đảm an ninh và trật tự tại đây cũng như để hỗ trợ cư dân địa phương.

Ông Poznikhir cũng cho biết tình hình tại Đông Ghouta đã hoàn toàn ổn định. Bằng chứng là khoảng 60.000 người dân trước đó rời bỏ quê nhà đi tị nạn đã quay trở lại.

Quân cảnh Nga (phía trước) sát cánh cùng binh sĩ Syria trong vai trò huấn luyện và hỗ trợ thực tế - Ảnh: REUTERS

Từ cuối tháng 2 tới nay, kể từ khi quân đội của Tổng thống Bashar al-Assad tiến hành chiến dịch quân sự nhằm giành lại kiểm soát khu vực Đông Ghouta, hơn 165.000 người đã rời khu vực này đi sơ tán, riêng ở Douma là 41.000 người.

Việc quân cảnh Nga sát cánh như hình với bóng với binh sĩ Syria tại điểm nóng Douma - nơi bị cáo buộc xảy ra tấn công bằng bom hóa học khiến hàng chục thường dân thiệt mạng hôm 7-4, nên được hiểu như thế nào?

Sau những cáo buộc mạnh mẽ bằng lời về tội ác chống dân thường ở nơi này, các nước phương tây, đặc biệt là Mỹ, bắt đầu nói về các hành động trừng phạt đối với "kẻ chủ mưu" là chính quyền Bashar al-Assad.

Ông Trump thậm chí nói đến chuyện tên lửa sẽ giáng xuống trừng trị "rất sớm" và "mạnh mẽ".

Nga cũng chẳng vừa khi tuyên bố bắn hạ mọi tên lửa và "nơi bắn đi tên lửa" để đáp trả nếu lợi ích của Nga và đồng minh bị xâm hại.

Thực tế cho thấy vụ phóng 59 tên lửa Tomahawk đúng một năm trước nhắm vào Syria đã không gây thiệt hại gì cho người Nga và tài sản của Nga vì… Mỹ đã thông báo trước.

Nói một cách khác, Mỹ và đồng minh muốn vuốt mặt (loại trừ chế độ Assad) thì cũng phải nể mũi (Nga). Cái khó cho liên quân là làm sao triệt buộc được quân đội Syria nhưng không gây hại cho binh sĩ Nga và lợi ích của Nga trên đất Syria.

Binh sĩ Mỹ Eric Zuniga trước khi lên tàu khu trục USS Bulkeley, thuộc hạm đội tàu sân bay Harry S. Truman rời cảng Norfolk, bang Virginia, U.S. ngày 11-4 để đi Trung Đông - Ảnh: REUTERS

Chuyên gia Ryan Bohl - nhà phân tích Trung Đông tại công ty tư vấn địa chính trị Stratfor, nhận định: "Cả Nga và Mỹ đều không muốn cuộc Chiến tranh thế giới thứ 3 nổ ra. Họ biết cách tránh một cuộc chiến như vậy và có đường dây liên lạc thông suốt".

Bằng chứng là tối 11-4, Hãng tin Interfax của Nga dẫn lời nghị sĩ Vladimir Shamanov – chủ tịch tiểu ban quốc phòng Hạ viện Nga, xác nhận "Matxcơva vẫn giữ liên lạc trực tiếp với Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ (JCS) về tình hình ở Syria".

Chuyên gia này cho rằng động thái của Hải quân Nga điều tất cả tàu chiến tại căn cứ hải quân của Nga ở Tartus (Syria) ra khơi như thể để nghênh chiến, nhiều khả năng "chỉ là để gia tăng mối quan ngại cho người dân Mỹ nhằm gây sức ép buộc Tổng thống Trump hạn chế quy mô bất kỳ cuộc tấn công nào sắp diễn ra".

Nhật báo L’Orient-Le Jour của Libăng dẫn lời chuyên gia Igor Delanoë - phó giám đốc Đài quan sát Nga-Pháp ở Matxcơva - cho biết "nếu người Nga bị thiệt mạng trong các cuộc không kích của Mỹ thì có thể sẽ dẫn đến phản ứng trả đũa, đến mức độ thế nào thì hãy chờ xem".

Đoàn tàu chiến Nga tại căn cứ ở Syria được cho là đã rời cảng Tartus để vừa tránh khả năng bị đánh tập kích vừa cơ động chiến đấu. Báo The Moscow Times cho biết đoàn tàu này đã tập trận bắn đạn thật ngay trong ngày 11-4 - Ảnh: TASS

Giáo sư Cyrille Bret của Trường Khoa học chính trị Paris và là chuyên gia về Nga nhận định: "Cho đến lúc này, các biện pháp trả đũa của Nga đối với phương Tây chỉ ở mức độ chừng mực như ta đã thấy trong vụ đầu độc cựu điệp viên Skripal. Ở địa bàn Syria, người Nga đã thiết lập nhiều giàn tên lửa phòng không, đặc biệt là những dàn S-400 quanh một số cứ điểm quan trọng. tôi nghĩ rằng người Mỹ sẽ đánh tránh xa các cứ điểm này".

Hãng tin Reuters cũng cho biết quân đội Nga đang theo sát lộ trình của Hải quân Mỹ. Hình ảnh vệ tinh và truyền thông cho thấy có khoảng 10 tàu chiến Nga đã rời một cảng ở Syria, cho thấy Hải quân Nga dường như có động thái đáp trả trước lời cảnh báo của Tổng thống Trump.

Mặc dù tàu của Nga kém tối tân hơn xét về một số khía cạnh, song những phương tiện này thường được trang bị các tên lửa chống hạm hiện đại có thể gây ra mối đe dọa thực sự cho phía Mỹ.