Phóng to

Phim mới nhất Thời xa vắng (đạo diễn Hồ Quang Minh, Hãng phim Giải Phóng)

Sau ba năm giới làm phim cả nước lại họp mặt từ 4 đến 7-11-2004 tại Đắc Lắc. Tại cuộc "tỉ thí" lần này, công chúng sẽ thôi bị lãng quên và nghệ sĩ sẽ được tôn vinh xứng đáng?

Cuộc tỉ thí "nặng ký" hơn

Phải nói ngay là, về thể loại phim truyện nhựa, cuộc tỉ thí lần này có vẻ “nặng ký” hơn so với Liên hoan phim lần thứ 13 (2001, tại Nghệ An). Không ít “Cánh diều vàng, bạc” (danh hiệu cao nhất của Hội Điện ảnh VN dành cho phim, định kỳ hằng năm) sẽ bước vào cuộc đua giành lấy “Bông sen vàng, bạc” (giải thưởng cao nhất tại liên hoan phim) năm nay:

Cánh diều vàng cóNgười đàn bà mộng du (nhận năm 2003), Lưới trời (2002), Cánh diều bạc có Trò đùa của thiên lôi (2003),Vua bãi rác, Của rơi, Gái nhảy (2002)...

Tuy nhiên, liệu có sự lặp lại “đến hẹn lại lên”... đến mức thở dài khi mà cờ đèn kèn trống của mỗi kỳ liên hoan khép lại thì y như rằng lại im ắng, lại đem phim trúng giải cất kho?

Có bao giờ công chúng trong nước háo hức trước tin tức phim nào Bông sen vàng, diễn viên nào nhận vòng nguyệt quế, như việc họ săn tin, săn phim của Oscar, của Cannes? Câu trả lời là không.

Công chúng thôi bị lãng quên

Liên hoan phim VN thường bị công chúng hờ hững, vì họ bị các hãng phim lãng quên, ngay từ lúc lập dự án sản xuất hàng tỉ đồng cốt làm sao lấy được tiền ngân sách, phim không ai xem cũng chẳng chết ai.

Cách chọn phim cho giải khán giả? Không có ban giám khảo như cách chấm chọn phim nhận Bông sen này nọ, thay vào đó sẽ là: “Tổ chức lấy phiếu bình chọn từ giám đốc các công ty phát hành phim của các tỉnh thành trong cả nước - theo lời bà Hồng Ngát, cục phó Cục Điện ảnh - Vì họ nắm sát thị hiếu khán giả nhất”.

Nói về giải thưởng mới phim được khán giả yêu thích, đạo diễn Lê Đức Tiến - giám đốc Hãng phim Giải Phóng - cho biết: “Tôi hoan nghênh, đó là tín hiệu đáng mừng. Tư duy điện ảnh đã hướng ra thị trường, yếu tố khán giả được lấy làm một tiêu chí quan trọng để đánh giá".

Danh xưng “phim được khán giả yêu thích” vô hình trung khiến cho một số phim nào đó khi nhận Bông sen vàng, Bông sen bạc bỗng rơi vào vị trí... tự vấn: “Phim của mình không biết có đáng được khán giả yêu thích?”. Sự xuất hiện giải khán giả xem ra quá muộn. Dù vậy, có còn hơn không.

Nghệ sĩ thế vai quan chức!

Nói về vấn đề tôn vinh nghệ sĩ, xin nhắc chuyện gần nhất, đó là Liên hoan lần thứ 13 tại Nghệ An. Một dẫn chứng dễ thấy: Hồng Ánh đăng quang với giải “diễn viên xuất sắc nhất” - nhờ vào vai diễn trong hai phim Đời cát (Bông sen vàng), Thung lũng hoang vắng (Bông sen bạc).

Danh hiệu đẹp đẽ là thế nhưng cách trao giải không chút trang trọng: diễn viên chìm lấp vào đám người lô nhô đứng trên sân khấu. Giới đạo diễn nhận giải cũng chẳng vẻ vang hơn.

Không liên hoan phim nào như ở VN ta: quá nhiều diễn văn và sự chào đón trịnh trọng dành cho các quan chức trung ương, địa phương, trong khi lẽ ra phải tôn vinh nghệ sĩ (đạo diễn, diễn viên, quay phim, nhạc sĩ...), tôn vinh những người làm ra bộ phim - vì đơn giản một điều đây là... liên hoan phim (không phải hội nghị quản lý ngành) kia mà!

Liên hoan phim xin hãy là ngày hội để cho giới nghệ sĩ ngẩng mặt tự hào, và công chúng nhìn vào mà ngưỡng mộ.

* Liên hoan phim lần thứ 14 - một LHP hướng về khán giả* Liên hoan phim VN lần thứ 14: Hứa hẹn nhiều bất ngờ