Ông Nguyễn Văn Tấn - chủ quán cà phê Xin Chào (trái) và bà Nguyễn Thị Ánh Ngọc

Kết cục của vụ án quán cà phê Xin Chào là có hậu. Vụ án bị đình chỉ, chủ quán Nguyễn Văn Tấn thoát khỏi oan khiên, cơ quan chức năng phải xin lỗi người bị khởi tố.

Tương tự, vụ bà Nguyễn Thị Ánh Ngọc tố cáo cát tặc ở huyện Nhơn Trạch (Đồng Nai) bị bắt tạm giam về hành vi “chống người thi hành công vụ” cũng được hóa giải, cơ quan chức năng phải thả bà Ngọc và cơ bản là thừa nhận sai sót. 

Dù lẽ phải được bảo vệ, nhưng qua hai vụ án này có không ít điều đáng suy ngẫm.

Thông tin từ báo chí cho biết vụ quán cà phê Xin Chào được các cơ quan pháp luật huyện Bình Chánh chuẩn bị rất kỹ, thậm chí có cả sự bàn bạc giữa cơ quan điều tra và viện kiểm sát, các bên đều khẳng định có cơ sở để khởi tố ông Tấn về hành vi “kinh doanh trái phép”.

Khi dư luận lên tiếng cho rằng ông chủ quán cà phê Xin Chào không đáng bị khởi tố thì Công an TP.HCM  đã tiến hành xem xét lại toàn bộ vụ án.

Kết luận chung của cơ quan này là có căn cứ để khởi tố, theo thiếu tướng Phan Anh Minh (phó giám đốc, thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP.HCM) thì điều cần rút kinh nghiệm đối với Công an huyện Bình Chánh chỉ là “nôn nóng, vội vàng”.

Tưởng đến đây vụ án đã thành “đinh đóng cột”, nào ngờ Viện KSND tối cao lật ngược lại, khẳng định ông Nguyễn Văn Tấn không phạm tội, yêu cầu phải đình chỉ vụ án, xử lý những người sai phạm.

Có khác một chút so với vụ quán cà phê Xin Chào, vụ tạm giam bà Ngọc ở huyện Nhơn Trạch thì chính các cơ quan bảo vệ pháp luật của huyện Nhơn Trạch phải tự sửa sai.

Vụ án này cũng được cơ quan điều tra trao đổi rất kỹ với Viện KSND cùng cấp, tiến hành khởi tố từ mấy tháng trước. Khi báo chí lên tiếng thì các bên cùng ngồi họp bàn lại lần nữa, cuối cùng phải thừa nhận là sai.

Từ hai vụ án nêu trên có thể thấy rất rõ việc nhận định án có sự khác biệt rất xa, khiến dư luận không khỏi cho rằng tại sao lại có chuyện nay đúng, mai sai như vậy.

Pháp luật là phải thượng tôn và là một ý chí thống nhất, nhưng hiểu luật khác biệt nhau với một khoảng cách lớn là rất đáng lo ngại.

Điều đáng nói, trong cả hai vụ quán cà phê Xin Chào lẫn vụ tạm giam bà Nguyễn Thị Ánh Ngọc đều có sự bàn bạc tập thể giữa các cơ quan chức năng, đặc biệt trong vụ quán cà phê Xin Chào thì không chỉ ở cấp huyện mà cả ở cấp TP, vậy mà vẫn... không đúng.

Người đời vẫn nói “sai một li, đi một dặm”, hậu quả của hai vụ án nêu trên không lớn đối với người bị khởi tố, nhưng để lại những dư âm nặng nề trong xã hội. Tất nhiên trong thi hành công vụ không thể đòi hỏi chu toàn tuyệt đối, việc phạm sai lầm của các cơ quan chức năng vẫn có thể xảy ra.

Tuy nhiên, cái sai trong hai vụ án vừa qua là rất khó chấp nhận. Đó là sự sai lầm liên đới tới nhiều cơ quan, cả cấp trên lẫn cấp dưới, cho nên không khỏi ngạc nhiên bởi có nhiều câu hỏi được đặt ra từ chính chuỗi sai lầm này...