Hai lãnh đạo Raul Castro và Barack Obama đã đến Panama City tối 9-4 - Ảnh: Reuters

Các cuộc “trù bị” đều suôn sẻ. Sáng qua (giờ Việt Nam), Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Cuba Bruno Rodriguez đã ngồi lại với nhau trong cuộc gặp cấp cao nhất giữa hai nước hơn nửa thế kỷ qua.

Việc ông Kerry gặp ông Rodriguez tại một khách sạn ở thủ đô Panama City được đánh giá là bước cuối cùng để tiến tới một quan hệ tốt đẹp hơn kể từ khi Tổng thống Mỹ Barack Obama thông báo thay đổi chính sách đối với Cuba tháng 12 năm ngoái.

Reuters cho biết hai ngoại trưởng đã hội đàm ít nhất hai giờ trong nhà hàng của khách sạn. Chính phủ Mỹ thông báo cuộc gặp diễn ra tốt đẹp.

Reuters dẫn lời một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ: “Ngoại trưởng Kerry và Ngoại trưởng Rodriguez đã có một cuộc thảo luận dài và mang tính xây dựng. Hai bên nhất trí rằng đã đạt được tiến bộ và chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác để giải quyết các vấn đề còn tồn tại”.

Còn nhiều trở ngại

Cuộc gặp của hai ngoại trưởng diễn ra trước Hội nghị thượng đỉnh các nước châu Mỹ ở Panama ngày 10 và 11-4 (giờ địa phương), nơi ông Obama sẽ gặp gỡ Chủ tịch Cuba Raul Castro cùng các lãnh đạo khác trong khu vực.

Dẫu cho đến lúc này các ngôn từ ngoại giao đều tương đối tốt đẹp nhưng thật sự nó chỉ mới là bước đầu và còn nhiều trở ngại. Giới quan sát nói ông Obama dường như đang tiến gần hơn đến việc đưa Cuba ra khỏi danh sách các nước tài trợ khủng bố sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ đã trình đề xuất đưa Cuba ra khỏi danh sách này.

Ông Obama dự kiến chuẩn thuận đề xuất trên mặc dù chưa rõ liệu ông có thông báo quyết định này trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh ở Panama hay không.

Ông Mark Weisbrot, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và chính trị có trụ sở tại Washington, nhìn nhận việc đưa Cuba ra khỏi danh sách hỗ trợ khủng bố chỉ là “bước khởi đầu” của con đường bình thường hóa quan hệ hai nước.

Những “chông gai” khác có thể kể là lệnh cấm vận, là căn cứ Guantanamo, là vấn đề đền bồi tài sản và thiệt hại của quá trình cắt đứt quan hệ trước đây...

Ông Obama đã nới lỏng một số lệnh cấm về thương mại và đi lại đối với Cuba nhưng chỉ có Quốc hội mà Đảng Cộng hòa đang kiểm soát mới có thể đảo ngược các lệnh cấm vận. Ông Obama cũng đối mặt với sự phản đối dữ dội từ một số nghị sĩ trong vấn đề với Cuba.

Doanh nghiệp Mỹ khấp khởi

Việc Cuba bị đưa vào danh sách các nước tài trợ khủng bố là một trở ngại lớn trong việc nối lại quan hệ đầy đủ giữa hai nước, kể cả bước mở lại đại sứ quán ở hai bên.

Việc Cuba nằm trong danh sách này cũng đồng nghĩa với việc bị cấm xuất khẩu vũ khí và nhận viện trợ kinh tế, bị cấm vận tài chính khiến khó tiếp cận Ngân hàng Thế giới và các nguồn vay khác.

Đảo ngược được điều này sẽ giúp giảm bớt một số lệnh cấm vận tài chính đối với Cuba và để các doanh nghiệp Mỹ dễ dàng làm ăn ở đảo quốc này hơn.

Ngân hàng Mỹ Citigroup cho biết đang đánh giá tình hình để trở lại Cuba. Tại một diễn đàn kinh doanh hôm 9-4, giám đốc điều hành Citigroup phụ trách 23 nước Mỹ Latin, ông Francisco Aristeguieta cho biết việc trở lại sẽ mất nhiều thời gian vì “một số lý do chính trị”.

Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ nói ông Kerry và ông Rodriguez đã tìm cách làm rộng đường để đưa Cuba ra khỏi danh sách trên.

Sân bay quốc tế Orlando (Mỹ) cũng vừa thông báo các chuyến bay thẳng giữa Orlando và Havana sẽ bắt đầu từ ngày 8-7. Chủ tịch và giám đốc điều hành Công ty du lịch Island Travel & Tours Bill Hauf cho biết người dân Mỹ sẽ thích thú khi đến thăm một đất nước bí ẩn mà họ chưa bao giờ đặt chân đến và đó có thể là một chuyến phiêu lưu thú vị.

Tuy nhiên, du khách Mỹ đến Cuba vẫn phải đáp ứng một số yêu cầu của Washington theo 11 danh mục được cấp phép, bao gồm các hoạt động giáo dục và tôn giáo. Hình thức du lịch thông thường vẫn bị cấm theo lệnh cấm vận thương mại năm thập kỷ qua.

Công ty này của Mỹ được cấp phép tổ chức các chuyến đi mang tính giáo dục và văn hóa đến Cuba. Island Travel & Tours nói số người Mỹ quan tâm đến việc du lịch Cuba tăng lên với số người đăng ký các chuyến đi đến Havana trong năm nay tăng.

Các hãng hàng không bay thuê chuyến từ Miami và Tampa đến Cuba cũng ghi nhận sự tăng trưởng với khoảng 175.000 khách trong quý đầu năm 2015. New York cũng bắt đầu các chuyến bay đến Cuba hồi tháng trước.