Phóng to

Cụ ông 105 tuổi người Iran Sona Babai đợi chờ để tuyên thệ trở thành công dân Mỹ chính thức trong một buổi lễ nhập tịch ở Pomona, gần Los Angeles, California ngày 25 -10- 2006. - Ảnh: Reuters

Hoa Kỳ dự định hủy bỏ chương trình Visa Định cư đa dạng hay còn được gọi xổ số thẻ xanh visa nhằm ngăn chặn tình trạng gian lận, lừa đảo và khủng bố.

Theo đó, nhiều công ty dịch vụ ăn theo, lập ra website nhái các website của chính phủ để rút tiền những người nhẹ dạ đang theo đuổi “giấc mơ Mỹ” và cũng có vài kẻ khủng bố lợi dụng chương trình này để trà trộn vào lãnh thổ nước này.

Nhiều ý kiến phản đối còn nói nên để dành số visa này cho các người nhập cư có tay nghề cao để vực dậy nền kinh tế đất nước. Song nhiều người ủng hộ nói nên đa dạng hoá người nhập cư và tạo cơ hội cho nhiều sắc dân khác chứ không chỉ tiếp nhận những gương mặt quen thuộc đến từ Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico, và Philippines.

"Làm xấu hình ảnh nước Mỹ"

Ismail Shahtakhtinski, sinh ra tại Azerbaijan và từng “trúng vé số” đi Mỹ năm 1999, cho rằng bỏ chương trình xổ số này sẽ làm xấu hình ảnh nước Mỹ ở nước ngoài.

Dù chỉ cấp 55,000 visa mỗi năm, nhưng theo thống kê, số người nộp đơn thử vận may năm ngoái lên đến 8 triệu người.

“Ở đất nước tôi, tất cả thành phố đều chờ đợi kết quả xổ số. Tôi không thể tin rằng họ không còn duy trì chương trình này nữa,” anh Ermais Amirat, 29 tuổi, một người Ethiopia hiện đang sống ở Alexandria và sở hữu một chiếc limousine sau khi trúng vé số sang Mỹ, chia sẻ.

Trong số ít ỏi người phản đối đề xuất trên có các thành viên của tổ chức Nhóm nghị sĩ da màu. Họ cho rằng chương trình này sẽ phần nào giúp cân bằng cán cân nhập cư vốn đang nghiêng hẳn về một số nước lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và những quốc gia có mối liên hệ gia đình với Mỹ như Mexico và Philippines.

Một số người ủng hộ nói chương trình này quy mô nhỏ và không gây phương hại đến ai. Thành viên Đảng Cộng Hòa Donald Payne Jr. trả lời tờ Washington Post gần đây: “Chúng ta đang bàn về việc giúp 11 triệu người nhập cư trở thành công dân Hoa Kỳ hợp pháp, và tôi hết lòng ủng hộ việc này. Nhưng tại sao lại hủy bỏ chương trình mà hàng triệu người đang gửi gắm hy vọng. Tôi xin lỗi, tôi không thể chấp nhận được”.

“Tham gia chương trình sổ xổ là cách nhanh nhất để tôi có thể nhập cư vào Mỹ, một sinh viên công nghệ người Pháp, nói với tờ Daily Nation.

Trong khi đó Mamina Ezra, người trúng vé số sau 11 lần thử vận may, nói với AFP cô cảm thấy vẫn còn sốc khi nghe đề xuất trên.

Lo ngại “rước cọp vào nhà”

Để được tham gia vào xổ số, ứng viên chỉ cần là công dân các quốc gia có tên trong danh sách được công bố, có bằng trung học hoặc hai năm kinh nghiệm làm việc và không phạm tội.

Nếu một quốc gia có hơn 50.000 người nhập cư vào Mỹ trong vòng 5 năm thì công dân nước đó không đủ tiêu chuẩn tham gia chương trình Visa Đa dạng này (Việt Nam nằm trong số các nước này), theo Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ.

Tiêu chuẩn nhập cư dễ dàng của chương trình xổ số may mắn trên khiến nhiều người lo ngại những kẻ khủng bố sẽ lợi dụng nó để trà trộn vào nước Mỹ.

Lo ngại trên không phải vô căn cứ. Năm 2002, một kẻ khủng bố người Ai Cập, người bắn chết 2 người ở Los Angeles, được phát hiện đi vào Mỹ thông qua “visa xổ số” của vợ y. Mohamed Atta, một người Ai Cập khác và là một trong hai kẻ khủng bố cho đâm máy bay vào Trung tâm thương mại thế giới ngày 11-9-2011, đã hai lần tham gia chương trình “xổ số visa” trước khi vào Mỹ bằng một visa xin học ngành hàng không.

Nhiều thành viên Đảng Cộng Hòa ở Thượng Viện đề xuất nên bỏ chương trình để dành số lượng visa này cho những người nhập cư có trình độ cao. Họ nói thêm chương trình này đã đi trật những mục tiêu ban đầu và không đem lại lợi ích gì cho nền kinh tế.

Chương trình này có hiệu lực vào đầu những năm 1990, chú trọng vào châu Phi. Nó đã mang một số lượng lớn người dân của nhiều nước trong đó có Albania, Nepal, Bangladesh và Iran vào Mỹ.

“Tôi là một trong những cha đẻ của chương trình này,” thượng nghị sĩ Charles E. Schumer, phát biểu trong một buổi hội thảo trên truyền hình gần đây. “Tuy nhiên nó đã đi chệch khỏi mục đích ban đầu do vậy chúng tôi quyết định không thể tiếp tục duy trì nó.”

Một nguyên do chính khác khiến chương trình bị khai tử là việc nhiều kẻ lừa đảo lợi dụng nó để kiếm chác.Mark Jacobsen, một luật sư ở Hawaii, đã giúp hàng trăm người tham gia Visa Định cư đa dạng trong hơn 20 năm qua, nói với Washington Post rằng những hình thức lừa đảo trên là một “vấn nạn nhức nhối” và chúng ngày càng trở nên tinh vi hơn nhờ Internet.

“Người ta lập ra những trang web nhái các trang web chính thức của chính phủ Mỹ. Họ gửi email thông báo cho những người tham gia là họ đã được chọn và yêu cầu gửi 1000USD tiền phí ngay lập tức. Nhưng thực chất chương trình không tính phí,” anh Mark cho biết.